B85R Баламалы түрде, инвестициялық ұйым инвесторлардың ауқымды тобының қызығушылығын қорғайтын дара инвестор арқылы немесе дара инвестор үшін құрылуы мүмкін(мысалы, зейнетақы қоры, үкіметтік инвестициялар қоры немесе сенімхат бойынша отбасылық меншікті басқару).
B85S Кей жағдайда кәсіпорынның уақытша бір ғана инвесторы болатын жағдайлар болады. Мысалы, кәсіпорынның келесі жағдайда бір ғана инвесторы болады:
(a) мерзімі өтпеген, ұсыныстың бастапқы кезеңінде, кәсіпорын тиісті инвесторларды анықтағанда;
(b) өтелген меншікті үлестің орнын ауыстыру үшін тиісті инвесторларды анықтамағанда; немесе
(c) ликвидациялау үрдісінде болғанда
Байланысты емес инвесторлар
B85T Әдетте, инвестициялық кәсіпорынның байланыссыз тараптары болып табылатын(24-ші ХҚЕС(IAS) қараңыз) және топтың басқа мүшелерімен байланысты емес бірнеше инвесторлары болады. Байланыссыз инвесторлардың болуы кәсіпорын немесе оның басқа мүшелері капитал өсімі мен инвестициядан түсетін табыстан басқа артықшылықтарға ие болу ықтималдығын төмендетеді(B85I тармақты қараңыз).
B85U Дегенмен, кәсіпорынның инвесторлары кәсіпорынмен байланысты болса да, инвестициялық ұйым деп еептелуі мүмкін. Мысалы, инвестициялық ұйым оның қызметкерлері(негізгі басқарушы қызметкерлер құрамы сияқты), байланысты инвестордың тарабына арнап, кәсіпорынның басты инвестициялық қорының инвестицияларын көрсететін «параллельді» жеке қор құруы мүмкін. Бұл «параллельді» қор олардың инвесторлары байланысты тараптар болып саналса да инвестициялық ұйым болып табылады.
Меншікті үлес
B85V Инвестициялық ұйым әдетте заңды тұлға болып табылады, бірақ талап етілмейді. Инвестициялық ұйымдағы меншік үлесі әдетте капитал үлесі немесе ұқсас пайыз(мысалы, серіктестіктегі пайлар) формасында болады және оған инвестициялық ұйымның таза активтерінің үлесі пропорционалды болады. Бірақ, белгілі бір инвестицияларға немесе инвестициялар тобына ғана құқығы бар инвесторлар сыныбының немесе таза активтердің түрлі пропорционалды үлесінің болуы кәсіпорынның инвестициялық ұйым болуын жоққа шығармайды.
B85W Осыдан басқа, меншікте берешек түріндегі маңызды үлесі бар кәсіпорын, қолданылатын ХҚЕС-на сәйкес, меншікті капиталдың анықтамасын орындамаса, борышқорлар кәсіпорынның таза активтерінің әділ құнындағы өзгерістен түсетін айнымалы табысқа иеленген жағдайда ғана кәсіпорын инвестициялық ұйым болып танылады.
Есепке алуға қойылатын талаптар
Шоғырландыру процедуралары
B86 Шоғырландырылған қаржылық есептілікке:
(a) міндеттемелерінің, капиталының, кірістерінің, шығыстарының және ақша қаражаттары ағыны баптарының бірігуі жүргізіледі.
(b) әрбір еншілес кәсіпорындардағы бас кәсіпорын инвестицияларының теңгерімдік құнының және әрбір еншілес кәсіпорын капиталындағы бас кәсіпорынның үлесінің өзара есебі (қорытынды) жүргізіледі (3 (IFRS) ХҚЕС кез-келген ілеспелі гудвилдыесепке алу тәртібін түсіндіреді).
топ кәсіпорындары (топішілік операциялар нәтижесінде туындайтын және қорлар мен негізгі қаражаттар сияқты активтер құрамында танылған пайда немесе шығын толығымен оның еншілес кәсіпорындарының ұқсас баптарымен бас кәсіпорын активтерінің, ескеріледі) арасында операцияларға байланысты топішілік активтер мен міндеттемелер, капитал, кіріс пен ақша қаражаттарының ағыны толық ескеріледі. Топішілік шығындар шоғырландырылған қаржылық есептілікте танылуы тиіс құнсыздануды көрсетуі мүмкін. 12 «Пайдаға салынатын салықтар» ХҚЕС (IAS) топішілік операциялардан түсетін пайдалар мен шығыстарды ескеру нәтижесінде туындайтын уақытша айырмашылықтарды қарастырады
Бірыңғай есеп саясаты
B87 Егер топ мүшелерінің қайсы бірі ұқсас жағдайлар кезінде ұқсас операциялар мен оқиғаларды есепке алу үшін шоғырландырылған қаржылық есептілікте пайдаланатын есеп саясатынан ерекшеленетін есеп саясатын пайдаланатын болса, топтың есеп саясатының сәйкестігін кепілдендіру үшін қаржылық есептілікті дайындау кезінде топ мүшелерінің қаржылық есептілігіне тиісті түзетулер енгізілуі тиіс.
Бағалау
B88 Кәсіпорын еншілес кәсіпорынға бақылау жасайтын сәттен бастап еншілес кәсіпорынға бақылау жасауды жоғалтқанға дейінгі аралықта еншілес кәсіпорынның кіріс мен шығысын шоғырландырылған қаржылық есептілігіне кірістіреді. Еншілес кәсіпорынның кірісі мен шығысы сатып алу күніндегі шоғырландырылған қаржылық есептілікте танылған активтер мен міндеттемелердің шамалары негізінде есептеледі. Мысалы, сатып алу күнінен кейін жиынтық кіріс туралы шоғырландырылған есепте танылған амортизациялық шығыстар сатып алу күні шоғырландырылған қаржылық есептлікте танылған тиісті амортизацияланған активтердің әділ құнына негізделген.
Дауыс берудің әлеуетті құқығы
B89 Дауыс берудің әлеуетті құқығы немесе дауыс берудің әлеуетті құқығынан тұратын басқа да туынды құралдар болған жағдайда пропорция туындайды, пайда немесе шығындағы, сондай-ақ шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезінде капиталдағы өзгерістер бас кәсіпорынға жатады және бақыланбайтын үлестер қолда бар тікелей қатысу үлесі негізінде сөзсіз анықталады және де дауыс берудің әлеуетті құқықтарының және В90 тармағында қолданатын жағдайдан басқа кездегі басқа да туынды құралдардың мүмкін болатын орындауын немесе конвертциясын көрсетпейді.
B90 Қазіргі кезде кәсіпорынға кіріске деген рұқсат беретін операциялар нәтижесінде алынған, тікелей қатысу үлесімен байланысты алынған операциялар нәтижесінде маңыздылығы бойынша кейбір жағдайларда кәсіпорынның қоланыстағы тікелей қатысу үлесі болады. Мұндай жағдайда шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезіндегі бас кәсіпорынға жататын үлес пен бақыланбайтын үлес мұндай әлеуетті дауыс беру құқығының және қазіргі кезде кәсіпорынның кіріске деген рұқсат беретін басқа да туынды құралдардың мүмкін болатын орындалуын ескеру арқылы анықталады.
B91 9 ХҚЕС (IFRS) шоғырландырылмаған еншілес кәсіпорындардағы қатысу үлесіне таратылмайды. Егер әлеуетті дауыс беру құқығынан тұратын құралдар маңыздылығы бойынша еншілес кәсіпорындағы тікелей қатысу үлесімен байланысты қазіргі кезде кәсіпорынның кіріске деген рұқсатын ұсынатын мұндай құралдарға 9 ХҚЕС (IFRS) талаптары қолданылмайды. Басқа қалған жағдайда еншілес кәсіпорындағы әлеуетті дауыс беру құқығынан тұратын құралдар 9 ХҚЕС (IFRS) сәйкес есепте көрініс табады.
Есеп беретін күн
B92 Шоғырландырылған қаржылық есептілікті дайындау кезінде пайдаланылатын бас кәсіпорын мен оның еншілес кәсіпорнының қаржылық есептілігі бір ғана есептік күнде дайындалуы тиіс. Егер бас кәсіпорынның есептік кезеңінің соңы еншілес кәсіпорынның еншілес кезеңінің соңынан ерекшеленетін болған жағдайда шоғырландыру мақсатында еншілес кәсіпорын бас кәсіпорын қаржылық есептілігі күніндегі жағдай бойынша оны орындау мүмкін емес болған жағдайдан басқа кездегі бас кәсіпорын еншілес кәсіпорынның қаржылық ақпаратын шоғырландыра алуы үшін қосымша қаржылық ақпарат дайындайды.
B93 Егер оны орындау мүмкін болса, бас кәсіпорын мұндай қаржылық есептілік күні мен шоғырландырылған қаржылық есептілік күні аралығында болған елеулі операциялардың әсері немесе оқиғаларды ескеру арқылы түзетілген еншілес кәсіпорынның ең соңғы қаржылық есептілігін пайдалана отырып, еншілес кәсіпорынның қаржылық ақпаратын шоғырландыруы тиіс. Қандай жағдай болсын еншілес кәсіпорынның қаржылық есептілігі күні мен шоғырландырылған қаржылық есептілік күні арасындағы айырмашылық үш айдан артпауы керек, ал есептік кезеңдердің жалғастығы мен қаржылық есептілік күндері арасындағы айырмашылық кезеңнен кезеңге сәйкес келуі тиіс.
Бақыланбайтын үлестер
B94 Пайда немесе шығын және басқа да жиынтық кірістің әрбір компоненті бас кәсіпорынның және бақыланбайтын үлестердің меншігіне жатады. Егер ол бақыланбайтын үлестердің дефецитті сальдосына әкелсе де жалпы жиынтық кіріс бас кәсіпорын мен бақыланбайтын үлестер меншігіне жатады.
B95 Егер еншілес кәсіпорынның айналыста артықшылыққа ие болатын капитал құрамында жіктелетін және бақыланбайтын үлестерге жататын кумулятивті акциялары болса, бас кәсіпорын мұндай акциялар бойынша мұндай дивиденттер жарияланғанына қарамастан дивиденттердің пәніне олардың түзетулері енгізілгеннен кейін пайдалар мен шығындардағы өзінің үлесін есептейді.
Бақыланбайтын үлестерге пропорционал қатынастағы өзгерістер
B96 Бақыланбайтын үлеске жататын капиталдың пропорционал қатынасындағы өзгеріс жағдайында, кәсіпорын еншілес кәсіпорын капиталындағы олардың ара қатынастарындағы өзгерістерді көрсету үшін нақты пакеттің бақыланбайтын үлесін мен бақыланбайтын үлесін түзетуі тиіс. Кәсіпорын бақыланбайтын үлестердің түзетулері мен өтеуден алынған немесе төленген әділ құн арасындағы кез-келген айырмашылықты тануы және мұндай айырмашылықты бас кәсіпорынның меншік иелеріне жіберуі тиіс.
Бақылауды жоғалту
B97 Бас кәсіпорын бір немесе бірнеше келісімдер (операциялар) жасау кезінде еншілес кәсіпорынды басқаруды жоғалтып алуы мүмкін. Алайда, кейде міндеттемелер бірнеше мұндай келісімдер бірыңғай операция ретінде ескерілуі керектігін көрсетеді. Мұндайды анықтау кезінде келісімді бірыңғай операция ретінде ескеруі керек пе дегенде бас кәсіпорын аталған келісімдардің барлық шарттары мен олардың экономикалық салдарын қарастыруы тиіс. Төменде баяндалған факторлардың біреуі немесе бірнешеуінің болуы бас кәсіпорынның есепте бірнеше келісімдерді бірыңғай операция ретінде көрсетуі тиіс дегенді көрсетуі мүмкін:
(a) Олар бір уақытта немесе бірене соң бірі жасалады.
(b) Олар жалпы коммерсиялық нәтижеге қол жеткізуге бағытталған бірыңғай операцияны құрастырады.
(c) Бір келісімнің туындауы басқа келісімдерден біруінің туындауына байланысты болады.
(d) Басқалардан оқшау алғанда бір келісімді қарастыру экономикалық көзқарас тұрғысынан орынды емес, онда оны басқа келісімдермен бірге қарастыру қалайша экономикалық жағынан дәлелді. Оған нарықтық бағадан жоғары баға бойынша акциялардың кейінгі істен шығуымен өтелетін нарықтық бағадан төмен бағада акциялардың істен шығуы мысал бола алады.
B98 Егер бас кәсіпорын еншілес кәсіпорын үстінен жасайтын бақылауын жағалтатын болса, онда ол:
(a) тануды тоқтатады:
(i) бақылау жасауды жоғалту күніндегі олардың теңгерімдік құны бойынша еншілес кәсіпорыынның активтері (кез-келген гудвилді қоса алғанда) және міндеттемелерін; және
(ii) бақылау жасауды жоғалту күніндегі (оларға жататын басқа да кез-келген жиынтық пайдалар ды қоса алғанда) бұрынғы еншілес кәсіпорынның кез-келген бақыланбайтын үлестерінің теңгерімдік құнын.
(b) таниды:
(i) бақылау жасауды жоғалтуға әкелген операциялар, оқиғалар немесе жағдайлар кезінде алынған сыйақылардың әділ құнын (мұндай болған жағдайда);
(ii) бақылау жасауды жоғалтуға әкелген операция, оқиғалар немесе міндеттемелер еншілес кәсіпорынның акцияларын бөлу көрсетілген осы реттегі қолданыстағы меншік иелерінің пайдасына бөлуді болжайды, және
(ii) бақылау жасауды жоғалту күніндегі олардың әділ құны бойынша бұрынғы еншілес кәсіпорында қалған кез-келген инвестицияларды.
(c) егер оны ХҚЕС талап ететін болса пайдалар немесе шығындар құрамын немесе бөлінбеген пайдалар құрамына тікелей аударады, В99 тармағында сипатталған негізде еншілес кәсіпорынмен байланысты басқа да жиынтық кіріс құрамында танылған сомаларды қайта жіктейді.
(d) бас кәсіпорынға жататын пайдалар немесе шығындар құрамында танылған кіріс немесе шығын ретінде осы айырмашылық нәтижесінде туындайтын кез-келген айырмашылықты таниды.
B99 Егер бас кәсіпорын еншілес кәсіпорын үстінен жүргізетін бақылауды жоғалтатын болса, егер бас кәсіпорын тікелей тиісті активтер немесе міндеттемелерге өкім ететін жағдайда да сол негізде бас кәсіпорын аталған еншілес кәсіпорынға қатысты басқа да жиынтық кіріс құрамында танылған барлық сомаларды ескеруі қажет. Сәйкесінше, басқа да жиынтық кірістер құрамында бұрын танылған кіріс немесе шығын тісті активтер немесе міндеттемелердің істен шығуы кезінде пайдалар немесе шығындар құрамына қайта жіктеледі, бас кәсіпорын еншілес кәсіпорынның үстінен жүргізетін бақылауын жоғалтқан жағадайда капитал құрамындағы кіріс немесе шығынды пайдалар немесе шығындар құрамына (қайта жіктеу кезіндегі түзетулер ретінде) қайта жіктейді. Егер бұрын басқа да жиынтық кіріс құрамында танылған қайта бағалаудан түскен құнның өсімі активтердің істен шығуы кезінде бөлінбеген пайдалар құрамына тікелей аударылатын болса, бас кәсіпорын еншілес кәсіпорын үстінен жүргізетін бақылауды жоғалтқан жағдайда қайта бағалаудан түскен аталған құнныңөсімін бөлінбеген пайдалар құрамына тікелей аударады.
Инвестициялық ұйымның мәртебесіндегі өзгерістерді есепке алу
B100 Кәсіпорын инвестициялық қызметті тоқтатқанда, бұрын 31-тармаққа сәйкес пайда мен залал арқылы әділ құнмен бағаланған еншілес компанияларының барлығы үшін 3-ші ХҚЕС қолдануы тиіс. Мәртебені өзгерту мерзімі сатып алу мерзімі болып есептеледі. Атып алу серзімінде есептелген еншілес компанияның әділ құны осы мерзімде есептелген барлық гудвил мен сатып алудан түскен пайданы ұсыну қажет. Барлық еншілес компаниялар осы ХҚЕС-ң 19-24 тармақтарына сәйкес мәртебенің өзгеру күнінен бастап шоғырландырылуы тиіс.
B101 32-ші тармаққа сәйкес шоғырландыруды жалғастыруы тиіс еншіоес компанияны есептемгенде, кәсіпорын инвестициялық болып жарияланғанда, мәртебесін өзгерту уақытында енілес компанияларын шоғырландыруды тоқтатуы тиіс. Инвестициялық ұйым 25 және 26 тармақтарды еншілес компанияларға келесі жағдайда қолданады: сол уақыт мерзімінде инвестициялық ұйым еншілес компанияның үстінен бақылау құқығын жоғалтқанда,кәсіпорын шоғырландыруды тоқтатады.
C қосымшасы
Жаңа есепке алу тәртібіне көшу және күшіне ену күні
Аталған қосымша осы стандарттың маңызды бөлімі болып табылады және өзінің күші бойынша осы стандарттың басқа да тармақтарымен тепе-тең.
C1 Кәсіпорын 2013 жылдың 1 қаңтарынан немесе осы күннен кейін басталатын жылдық кезеңдерге қатысты осы стандартты қолдануы тиіс. Алдын ала қабылдау рұқсатталған. Егер кәсіпорын осы стандартты бұдан ерте мерзімге қатысты қолданса, онда ол осы фактіні ашып көрсетуі және сонымен бірге ХҚЕС (IFRS) 11, ХҚЕС (IFRS) 12, 
ХҚЕС (IAS) 27 «Жеке қаржлық есептілігі», ХҚЕС (IAS) 28 (2011 жылды түзетуімен) қолдануы керек.
C1A 2012 жылы қазан айында шыққан Шоғырландырылған Қаржылық Есептілігі, Бірлескен қызмет және Басқа кәсіпорындардағы қатысулар туралы ақпараттарды ашып көрсету (10 ХҚЕС(IFRS), 11 ХҚЕС(IFRS) және 12 ХҚЕС(IFRS) түзетулер), C2-C6 тармақтарын өзгертті және C2A-C2B, C4A-C4C, C5A және C6A-C6B тармақтарын енгізді. 2013 жылдың 1 қаңтар немесе бұдан кейінгі күннен бастап жылдық кезеңдер үшін қолданылуы тиіс. Егер 10-шы ХҚЕС ертерек мерзім үшін қолданылса, өзгерістер сол мерзім үшін пайдаланылуы қажет.
C1B 2012 жылғы қазан айында жарияланған Инвестициялық ұйымдар (10 ХҚЕС(IFRS), 11 ХҚЕС(IFRS) және 27 ХҚЕС(IAS) түзетулер) 2, 4, C2A, C6A тармақтары және А қосымшасына түзетулер енгізді және 27-33, B85A-B85W, B100-B101 мен C3A-C3F тармақтарын енгізді. 2014 жылдың 1 қаңтар немесе бұдан кейінгі күннен бастап жылдық кезеңдер үшін қолданылуы тиіс. Осы уақыттан бұрын да қолданысқа енуі рұқсат етіледі. Егер ұйым ертерек мерзім ішінде енгізілген түзетулерді қолданса, Инвестициялық ұйым ішіндегі түзетулер қоса бір уақытта қолданылу қажет.
Жаңа есепке алу тәртібіне көшу
C2 Кәсіпорын осы стандартты C3-C6 тарауында сипатталған жағдайдан басқа 8 «Есеп саясаты, бухгалтерлік есеп бағалауларындағы болатын өзгерістер мен қателер» ХҚЕС (IAS) сәйкес ретроспективті қолдануы тиіс.
C2A 8-ші ХҚЕС-ң (IFRS) 28-ші тармағына сәйкес ХҚЕС алғаш қолданылғанда, немесе Инвестициялық ұйым осы ХҚЕС-на қолданылғаннан кейін, кәсіпорын 8-ші ХҚЕС-ң (IFRS) 28-ші (f) тармағына сәйкес осы ХҚЕС-ң пайдалану мерзімінің бірден жалғасушы мерзімінде сандық ақпаратты ұсынуы тиіс. Кәсіпорын осы ақпаратты ағымдағы кезеңде немесе ерте салыстырмалы кезеңдер үшін ұсына алады, бірақ талап етілмейді.
C2B Осы стандартты алғашқы қолданған мерзім жылдық есептіліктің кезеңінің басталу мерзімі болып табылады.
C3 Осы стандартты алғашқы қолданарда кәсіпорын төмендегілерді өзінің қатысу есебіне түзетулер енгізуі тиіс емес:
(a) ХҚЕС (IAS) 27 «Жеке қаржылық есептілігі» стандартына сәйкес бұрын шоғырланған және ТТК (SIC) 12 «Арнаулы мақсаттағы ұйымдарды шоғырландыру» түсіндірмесіне сәйкес шоғырландырылып жатқан ұйымдарда; немесе
(b) ХҚЕС (IAS) 27 және ТТК (SIC) 12 сәйкес бұрын шоғырландырылмаған және осы стандартқа сәйкес әлі де шоғырланбайтын барлық ұйымдарда.
C3A Алғаш қолдану кезінде сол мерзімдегі деректер мен жағдайлар негізінде, кәсіпорын оның инвестициялық ұйым екендігін бағалауы тиіс. Егер алғаш қолдану кезінде кәсіпорын бұл инвестициялық ұйым деген қорытындыға келсе, C5-C5A тармақтарының орнына C3B-C3F тармақтарын қолдануы тиіс.
C3B 32-ші тармаққа сәйкес(C3 пен C6 және C4-C4C тармақтары қолданылатын) шоғырландырылған еншілес компанияны қоспағанда, инвестициялық кәсіпорын әрбір еншілес компаниясындағы инвестицияларды пайда мен залал арқылы, ХҚЕС талаптары әруақытта тиімді болғандай, әділ құнмен бағалауы тиіс. Инвестициялық ұйым жылдық кезеңді алғаш қолданудың бірден жалғасушы кезеңі мен бірден жалғасушы кезеңнің басындағы меншікті капиталының арасындағы айырмашылық үшін қолданады:
(a) еншілес компанияның бұрынғы баланстық құны; және
(b) инвестициялық ұйымның еншілес компанияға салған инвестициясының әділ құны.
Бұрын басқа жиынтық табыста танылған әділ құнмен бағаланған келістірулердің жиынтық сомасы, бірден жалғасушы кезеңнің алғаш қолдану мерзіміндегі жылдық кезеңнің басындағы бөлінбеген табысқа берілуі тиіс.
C3C 13-ші ХҚЕС Әділ құнды бағалауды қабылдау мерзіміне дейін инвестициялық ұйым, осыдан бұрын инвесторлар немесе басшылыққа хабарланған келісті, «қол жетімді» тараптар арасында айырбасталуы мүмкін инвестицияларың әділ құнын пайдалануы тиіс.
C3D C3B-C3C тармақтарына сәйкес еншілес компаниядағы инвестицияларын бағалау оралымсыз болса(8-ші ХҚЕС-те (IAS) анықталғандай), инвестициялық ұйым ХҚЕС талаптарын C3B-C3C тармақтарын пайдалану тиімді болатын ерте мерзімнің басында қолдануы қажет. Егер ерте кезеңнің басында осы тармақты қолдану тиімділігі ағымдағы кезеңде орын алмаса, алғаш қолдану мерзіміне бірден жалғасушы жылдық кезеңді инвестор ретроспективті түрде келістіруі қажет. Егер дұрыс болса, меншікті капиталдың келістірілуі ағымдағы кезеңнің басында танылуы қажет.
C3E Егер инвестициялық ұйым осы ХҚЕС-ті алғаш қолданудың басында еншілес компаниядағы инвестицияны бақылауды жоғалтса немесе құқықтан айырылса, сол еншілес компанияның есептілігіне өзгеріс енгізу талап етілмейді.
C3F Егер Инвестициялық ұйымға енгізілген өзгерістерді 10-шы ХҚЕС-н қолданудан кейін пайдаланса, C3A-C3E тармақтарындағы «алғаш қолдану» сілтемесі «2012 жылы қазан айында жарияланған Ивестициялық ұйымға енгізілген өзгерістер(10 ХҚЕС, 12 ХҚЕС және ХҚЕС 27(IAS) енгізілген өзгерістер) алғаш қолданылған кезеңнің басы» ретінде оқылуы қажет.
C4 Егер осы стандартты алғашқы рет қолдануда ХҚЕС (IAS) 27 және ТТК (SIC) 12 түсініктемеге сәйкес инвестиция нысанының шоғырлануына әкелетін инвестор бұрын шоғырландырмаған жағдайда инвестор міндетті:
(a) егер инвестиция нысаны бизнес болса (ХҚЕС (IAS) 3 баяндалған аталған терминдердің анықтамасына сәйкес), алдын-ала стандартты қолдану мерзімін бағалау, активтер, берілген инвестиция объектісі уақытпен шоғырландырылғандай, ерте шоғырландырылмаған осындай инвестиция нысанының бақыланбаған бөлігі және міндеттері (ХҚЕС (IAS) 3 сәйкес сатып алу тіркеуін қолдану)
(b) егер инвестиция нысаны бизнес болса (ХҚЕС (IAS) 3 айтылған, берілген термин анықтамасына сәйкес), алдын-ала стандартты қолдану мерзімін бағалау, активтер, осы стандарт талаптарына сәйкес осындай инвестиция объектісіне бақылау алған инвестор уақытпен шоғырландырылғандай, ерте шоғырландырылмаған осындай инвестиция объектісінің бақыланбаған бөлігі және міндеттері (ХҚЕС (IAS) 3 жазылған, сатып алу әдісін қолдану). Бақыланбаған бөлігі мен міндеттері, белсенді деп анықталған көлем арасындағы кез-келген айырмашылық және алдыңғы баланстық бағамен инвестиция объектісінде инвестор қатысуы бастапқы сальдо капиталының түзелуіне сәйкес айқындалуы тиіс.
(c) егер инвестиция объектінің бақыланбаған бөлігі мен міндеттері, белсенді бағалары (a) немесе (b) тармағына сәйкес келмесе немесе тәжірибелі орындалмаса (ХҚЕС (IAS) 8 анықталғандай), онда инвестор міндетті:
(i) егер инвестиция объектісі бизнес болса, ХҚЕС (IAS) 3 талаптарын қолдану. ХҚЕС (IAS) 3 қолданғанда іс жүзінде орындалу қатынасында иемденудің шартты мерзімі ерте мерзімнен алда болады, сондықтан осындай кезеңнен ағымдағы кезең пайда болуы мүмкін.
(ii) егер иемденудің шартты мерзімі жағдайы бойынша инвестиция нысаны қатынасына гудвилді мойындамаса, ХҚЕС (IAS) 3 жазылғандай иемдену әдісін қолданса, егер инвестиция объектісі бизнес болса. Берілген тармақты қолданғанда іс жүзінде орындалу қатынасында иемденудің шартты мерзімі ерте мерзімнен алда болады, сондықтан осындай кезеңнен ағымдағы кезең пайда болуы мүмкін.
Инвестор иемденудің шартты мерзімі жағдайы бойынша бақыланбаған бөлігі мен міндеттері, белсенді деп танылған көлемі арасындағы кез-келген келіспеушіліктерді және кезеңге сәйкес капиталды түзеу ретінде инвестиция объектісінде инвесторлардың қатысуымен бұрын белгіленген кез-келген соммасын тануы тиіс. Одан басқа инвестор салыстырмалы ақпаратты ұсынуы тиіс және ХҚЕС (IAS) 8 сәйкес ашып көрсетуді жасауы тиіс.
