1. Қызметiн шаруашылық жүргiзу құқығы негiзiнде жүзеге асыратын кәсiпорынның уәкілетті органның жазбаша келісімiнсiз:
1) өзіне тиесілі үйлерді, ғимараттарды, жабдықтарды және кәсіпорынның басқа да негізгі құралдарын иеліктен айыруға немесе өзге де әдiспен оларға билiк етуге (осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда), ұзақ мерзімді (үш жылдан астам) жалға беруге, уақытша тегін пайдалануға беруге;
2) филиалдар, өкілдіктер мен еншiлес кәсiпорындар құруға жеке кәсiпкерлермен бiрге кәсiпорындар мен бiрлескен өндiрiстер құруға, оларға өзiнiң өндiрiстiк және ақшалай капиталын салуға;
2-1) өзіне тиесiлi акцияларға (осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда), сондай-ақ дебиторлық берешекке билiк етуге;
2-2) үшiншi тұлғалардың мiндеттемелерi бойынша кепiлгерлiк немесе кепiлдiк беруге;
3) заемдар беруге құқы жоқ.
2. Егер меншiк иесi (уәкiлдi орган) өзгеше белгiлемесе, осы баптың 1-тармағында көрсетiлген мүлiкпен мәмiле жасаудан алынған ақшаны кәсiпорын өздiгiнен пайдаланады.
3. Егер заңдарда өзгеше көзделмесе, кәсiпорын өзiне шаруашылық жүргiзу құқығына бекітілiп берiлген негiзгi құралдарға жатпайтын жылжымалы мүлiкке дербес билiк етедi.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 26-бап өзгертілді
26-бап. Кәсiпорын өндiрген тауарлардың бағасы
1. Кәсiпорын өндiрген тауарлардың (атқарылған жұмыстардың, көрсетiлген қызметтердiң) бағасы кәсiпорынның оларды өндiруге, атқаруға, көрсетуге кеткен шығынды толық өтеуге, оның жұмысын шығынсыз етуге және өз кiрiсi есебiнен қаржыландыруды қамтамасыз етуге тиiс.
2. Мемлекеттiң тапсырысын орындау есебiне кәсiпорын өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқарылған жұмыстардың, көрсетiлген қызметтердiң) бағасын мемлекеттік басқару органының келiсуi бойынша кәсiпорын, осы баптың 1-тармағында айтылған талаптарды ескере отырып белгiлейдi.
Кәсiпорын мемлекеттiң тапсырысынан тыс өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқаратын жұмыстардың, көрсететiн қызметтердiң) бағасын кәсiпорын дербес белгiлейдi.
2006.07.07. № 174-III ҚР Заңымен 3-тармақ жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)
3. 2007.27.07. № 316-III ҚР Заңымен алып тасталды (бұр.ред.қара)
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 27-бап өзгертілді
27-бап. Кәсiпорынның қызметiн қаржыландыру
1. Кәсiпорын өз қызметiнен алған меншiктi табысы есебiнен ұсталады.
Мемлекеттік кәсiпорынға қаражат заңдарда көзделген тәртiппен берiледi.
2. Республикалық мемлекеттік кәсіпорындардың (Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік кәсіпорындарын қоспағанда) таза табысының бір бөлігін аудару нормативін мемлекеттік басқару органы Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің келісімімен жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 мамырына дейін белгілейді.
Коммуналдық мемлекеттік кәсіпорындардың таза табысының бір бөлігін аудару нормативін мемлекеттік басқару органы жергілікті қаржы органдарының келісімімен жоспарланған жылдың алдындағы жылдың 1 мамырына дейін белгілейді.
Мемлекеттік кәсіпорындардың таза табысының бір бөлігі белгiленген нормативтер бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттік бюджетке есептелуге тиіс.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнің республикалық мемлекеттік кәсiпорындарының таза табысының бір бөлiгi өздері белгілейтін мерзiмде, мөлшерде және тәртiппен оның бюджетiне есептелуге тиіс.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 28-бап өзгертілді
28-бап. Кәсiпорын қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу
1. Кәсіпорынның еңбекке ақы төлеу қорының мөлшерін жыл сайын мемлекеттік басқару органы белгілеп отырады.
2. Еңбекке ақы төлеу нысандары, штат кестесiн лауазымдық жалақының мөлшерiн, сыйлық беру және өзге сыйақы жүйесiн белгiленген еңбекке ақы төлеу қорының шегiнде кәсiпорын дербес анықтайды.
Кәсiпорын басшысының, оның орынбасарының, бас (аға) бухгалтерiнiң лауазымдық жалақысының мөлшерiн, оларға сыйлық беру және өзге де сыйақы жүйесiн мемлекеттік басқару органы белгiлейдi.
29-бап. 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен алынып тасталды
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 30-бап өзгертілді
30-бап. Кәсiпорынның жауапкершiлiгi
Кәсiпорын өзiнiң мiндеттемелерi бойынша өзiне тиесiлi мүлiктiң бәрiмен жауап бередi.
Кәсiпорын өз мүлкiн иеленушiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.
Құрылтайшының (уәкілетті органның) немесе мемлекеттік басқару органының iс-әрекетiнен банкротқа ұшырағаннан басқа жағдайда мемлекет кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi. Мұндай жағдайда мемлекет кредиторлардың талаптарын қанағаттандыруға кәсiпорынның қаржысы жетiспеген ретте оның мiндеттемелерi бойынша жауап бередi.
Заң актілерінде кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша мемлекеттiң жауапкершiлiгiнiң өзге де жағдайлары белгiленуi мүмкiн.
3-Тарау. Қазыналық кәсiпорын
31-бап. Қазыналық кәсiпорын ұғымы
Жедел басқару құқығындағы мемлекеттік мүлiкке ие кәсiпорын қазыналық болып табылады.
04.11.99 ж. № 472-1; 04.05.01 ж. № 185-II; 11.06.04 ж. № 561-II (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 32-бап өзгертілді
32-бап. Қазыналық кәсiпорынның мақсаты
Қазыналық кәсiпорындар заңдарда белгiленген тәртiппен:
1) төтенше және авариялық жағдайларда кен-құтқару және өзге де арнаулы жұмыстарды орындау, өрттен, су тасқынынан және басқа да табиғи зiлзаладан қорғау;
2)
3) қылмыстық-атқару жүйесі саласындағы өндірістік қызметті жүзеге асыру;
4) топографиялық-геодезиялық және картографиялық жұмыстар жүргiзу;
5) денсаулық сақтау, табиғатты қорғау, білім беру, әлеуметтiк қорғау, ғылым, мәдениет және спорт саласында өндiрiстiк-шаруашылық қызметтi жүзеге асыру;
6) мемлекеттік органдардың қызметтiк ғимараттарын пайдалануды, оларға көлік қызметiн көрсетудi және оларды жабдықтау функцияларын орындауды жүзеге асыру;
7) кеме жүзетін жолдар мен гидротехникалық құрылыстарды (шлюздерді) күтіп-ұстау мен дамыту;
2007.26.07. № 311-III ҚР Заңымен 8) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
8) мемлекеттік монополияға жатқызылған салалардағы қызметті жүзеге асыру;
2007.26.07. № 311-III ҚР Заңымен 9) тармақшамен толықтырылды
9) жылжымайтын мүлікті мемлекеттік техникалық есепке алу қызметін жүзеге асыру үшін құрылуы мүмкін.»
33-бап. Қазыналық кәсiпорынды жедел басқару құқығының мазмұны
Жедел басқару құқығы қазыналық кәсiпорынның меншiк иесiнен алған және өз қызметiнiң мақсатына, меншiк иесiнiң тапсырмалары мен мүлiктiң мақсатына сәйкес осы Заң мен өзге де заң актілерінде белгiленген шекте сол мүлiктi иелену, пайдалану және оған билiк ету құқығын жүзеге асыратын заттық құқық болып табылады.
34-бап. Жедел басқару құқығының объектiсi
1. Егер осы Заңда және басқа заңдарда өзгеше көзделмесе, кез келген мүлiк жедел басқару құқығының объектiсi болуы мүмкiн.
2. Қазыналық кәсiпорын өзiнiң жарғылық қызметiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi мүлiктi ғана жедел басқару құқығы негiзiнде иемдене алады.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 35-бап өзгертілді
35-бап. Жедел басқару құқығына ие болу және оны тоқтату
1. Жедел басқару құқығына ие болу мен оны тоқтату, егер осы Заң мен өзге де заңдарда басқаша белгiленбесе, меншiк құқығына және өзге заттық құқықтарға ие болу мен оны тоқтату үшiн Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне көзделген шарттар мен тәртiп бойынша жүзеге асырылады.
2. Қазыналық кәсiпорынның мемлекеттік басқару органының жазбаша келісімiнсiз негiзгi құралдарға жататын мүлiктi сату-сатып алу, айырбастау, сыйға тарту шарттары немесе өзге мәмiле негiзiнде алуға құқығы жоқ.
3. 11.06.04 ж. № 561-II ҚР Заңымен алынып тасталды (бұр. ред. қара)
36-бап. 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен алынып тасталды
37-бап. Кәсіпорынның жедел басқаруына берiлген мүлiктi
меншiк иесiнiң қайтып алу және қайта бөлу құқығы
Қазыналық кәсiпорынға бекітіп берiлген мүлiк иесi, егер заң актілерінде өзгеше белгiленбесе, өз қалауы бойынша мүлiктi қайтарып алуға немесе оны өзi құрған басқа заңды тұлғалар арасында қайта бөлуге құқылы.
21.05.02 ж. № 323-II; 11.06.04 ж. № 561-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 38-бап өзгертілді
38-бап. Қазыналық кәсiпорынның мүлкiне билiк ету
Қазыналық кәсiпорын өзiне бекітілiп берiлген мүлiктi және өзiнiң шаруашылық қызметi нәтижесiнде түскен қаражат есебiнен сатып алынған мүлiктi, осы Заңның 10-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, уәкiлеттi органның жазбаша келісімімен ғана жатсындыруға немесе оған өзгеше тәсiлмен билiк етуге құқылы.
Қазыналық кәсiпорын өзi өндiрген өнiмдi дербес өткiзедi.
04.05.01 ж. № 185-1; 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңдарымен 39-бап өзгертілді
39-бап. Қазыналық кәсiпорынның шаруашылық қызметi
Қазыналық кәсiпорынның шаруашылық қызметi оның жарғыда көрсетiлген мақсаттары мен мiндеттерiмен, сондай-ақ кәсiпорынға мемлекеттік басқару органы арқылы жеткiзiлетiн мемлекеттiң тапсырыстарымен анықталады.
Өзге шаруашылық қызметті жүзеге асыруға жол берілмейді.
04.10.99 ж. № 469-1; 21.05.02 ж. № 323-II ; 2006.07.07. № 174-III (бұр.ред.қара) ; 2007.27.07. № 316-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 40-бап өзгертілді
40-бап. Қазыналық кәсiпорын өндiрген тауарлардың бағасы
Қазыналық кәсiпорын өндiретiн және өткiзетiн тауарлардың (атқаратын жұмыстардың, көрсететiн қызметтердiң) бағасын мемлекеттік басқару органы белгiлейдi.
04.11.99 ж. № 472-1; 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңдарымен 41-бап өзгертілді
41-бап. Қазыналық кәсiпорынның қызметiн қаржыландыру
1. Қазыналық кәсiпорынның қызметi мемлекеттік тапсырысты бөле отырып, мемлекеттік басқару органы бекiтетiн смета бойынша өз табысының есебiнен қаржыландырылады.
2. Қазыналық кәсiпорынның сметадан тыс алған табысы тиiстi бюджетке аударылуға жатады.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 42-бап жаңа редакцияда
42-бап. Қазыналық кәсiпорын қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу
Қазыналық кәсiпорынның еңбекке ақы төлеу қорын мемлекеттік басқару органы белгiлейдi.
Қазыналық кәсiпорын қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесiн Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлейдi.
43-бап. 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен алынып тасталды
11.07.97 ж. № 154-1; 16.12.98 ж. № 320-1; 04.11.99 ж. № 472-1 ҚР Заңдарымен 44-бап өзгертiлдi
44-бап. Қазыналық кәсiпорын мен оның меншiк иесiнiң жауапкершiлiгi
1. Қазыналық кәсiпорын өзiнiң мiндеттемелерi бойынша билiк етуіндегі ақшамен жауап бередi.
Қазыналық кәсiпорынның қалған мүлкiн өндiрiп алуға осы кәсiпорын таратылғаннан басқа жағдайларда жол берiлмейдi.
2. Қазыналық кәсiпорын өз мүлкiн иеленушiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.
3. Қазыналық кәсiпорынның ақшасы жеткiлiксiз болса, оның мiндеттемелерi бойынша субсидиялық жауапкершiлiктi Қазақстан Республикасы немесе әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк көтередi.
Қазыналық кәсіпорынның шарттық міндеттемелері бойынша Қазақстан Республикасы немесе әкімшілік-аумақтық бөлініс тек мемлекеттік тапсырысты орындау шеңберінде ғана субсидиарлық жауапкершілікті көтереді.
4. Таратылған қазыналық кәсiпорынның мүлкi кредиторлардың талаптарын қанағаттандыруға жеткiлiксiз болған жағдайда, соңғылары осы кәсiпорын мүлкiнiң меншiк иесi есебiнен талаптың қалған бөлiгiн қанағаттандыру туралы сотқа талап қоюға құқылы.
5. Зейнетақылар төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтың мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiктi толық көлемде Қазақстан Республикасының Үкіметі көтередi.
11.07.97 ж. № 154-1 ҚР Заңымен 45-бап өзгертiлдi
45-бап. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынды қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру
1. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы республикалық кәсiпорынды қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру мемлекеттік басқару органының уәкiлетті органмен келісілген ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінiң шешiмiмен, коммуналдық кәсiпорынды қайта құру жергiлiктi атқарушы органның шешiмімен жүргiзiледi.
2. 21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен алынып тасталды
3. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорынды қазыналық кәсiпорын етiп қайта құру жөніндегі барлық шығын, сондай-ақ кәсiпорында жеткiлiктi қаржы болмаған жағдайда қайта құрылатын кәсiпорынның кредиторлармен есеп айырысуы тиiстi бюджеттiң есебiнен жүзеге асырылады.
4. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын негiзiнде құрылған қазыналық кәсiпорын оған бұрын бөлiнген мемлекеттік мүлiк пен ақшасы, сондай-ақ жердi пайдалану, табиғатты пайдалану, жер қойнауын пайдалану, квотаны, лицензияны және бұрын жасалған шарттарды беру жөнiнен, егер соңғылар жаңадан құрылған қазыналық кәсiпорынның мәнi мен мақсатына сәйкес келсе, қайта құрылған кәсiпорынның құқықтық мұрагерi болып табылады.
5. Шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын қазыналық кәсiпорын болып қайта құрылған кезде оған бекітілiп берiлген мүлiктiң құқықтық режимi кәсiпорынды қайта құру туралы шешiм қабылданған сәттен бастап шаруашылық жүргiзу құқығынан жедел басқару құқығына ауыстырылады.
4-Тарау. Еншiлес мемлекеттік кәсiпорын
46-бап. Еншiлес мемлекеттік кәсiпорын ұғымы
Өз мүлкiнiң есебiнен басқа мемлекеттік кәсiпорын құрған заңды тұлға еншiлес мемлекеттік кәсiпорын болып табылады.
Еншiлес мемлекеттік кәсiпорындар құру құқығын шаруашылық жүргiзу құқындағы кәсiпорындар ғана пайдалана алады.
47-бап. Еншiлес мемлекеттік кәсiпорынның құқықтық жағдайы
1. Еншiлес мемлекеттік кәсiпорын шаруашылық жүргiзу құқығындағы кәсiпорын нысанында құрылады және аталған кәсiпорындардың түрi үшiн осы Заңмен берiлген өкiлеттiктi пайдаланады.
2. Еншiлес кәсiпорынның өз мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiгi, сондай-ақ негiзгi кәсiпорынның еншiлес кәсiпорынның мiндеттемелерi бойынша жауапкершiлiгi осы Заңның 30-бабында белгiленген ережелерге сәйкес туындайды.
48-бап. Еншiлес кәсiпорындарды құрудың мақсатын
Еншiлес мемлекеттік кәсiпорындар:
1) негiзгi кәсiпорынды, оның iшiнде монополияға қарсы заң талабы күшіндегі кәсiпорынды ықшамдау;
2) негiзгi кәсiпорынның филиалдарын дербес заңды тұлға етiп қайта құру;
3) негiзгi өндiрiстiң тиiмдiлiгiн арттыру үшiн қосымша және мамандандырылған өндiрiс құру;
4) негiзгi өндiрiстi оған тән емес қызмет пен функция түрлерiнен босату мақсатында құрылады.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 49-бап өзгертілді
49-бап. Еншiлес кәсiпорындарды құрудың тәртібі
2006.07.07. № 174-III ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
1. Республикалық мемлекеттік кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын уәкілетті орган мен монополияға қарсы органның келісімiмен негiзгi кәсiпорынды мемлекеттік басқарудың жоғары тұрған органының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінiң рұқсатымен құрылады.
Коммуналдық мемлекеттік кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын уәкiлдi орган мен монополияға қарсы органның аумақтық бөлімшесінің келісімiмен негiзгi кәсiпорынды мемлекеттік басқарудың жоғары тұрған органының ұсынуы бойынша жергiлiктi атқарушы органның рұқсатымен құрылады.
2. Негiзгi кәсiпорын еншiлес кәсiпорынның құрылтайшысы болады.
3. Еншiлес кәсiпорынның жарғысын оның құрылтайшысы (негiзгi кәсiпорын) өзiнiң жоғары тұрған мемлекеттік басқару органының келiсуi бойынша бекiтедi.
4. Еншiлес кәсiпорын басқа еншiлес кәсiпорын құруға құқылы емес.
21.05.02 ж. № 323-II ҚР Заңымен 50-бап өзгертілді
50-бап. Мемлекеттiң уәкiлдi органы
1. Мемлекеттiң уәкiлдi органы құқығын пайдаланатын, осы Заңның 25-бабы 1-тармағының 1), 2-1) тармақшаларында көзделген, негiзгi кәсiпорынның уәкiлетті органымен келісілетiн жағдайларын қоспағанда, негiзгi кәсiпорын еншiлес кәсiпорынды мемлекеттік басқару органы, сондай-ақ мемлекеттік меншiк құқығы субъектiсiнiң оған қатысты функциясын жүзеге асыратын орган болып табылады.
2. Республикалық мемлекеттік кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын Қазақстан Республикасы Үкіметінiң шешiмiмен шаруашылық жүргiзу құқындағы кәдiмгi кәсiпорын болып қайта құрылуы мүмкiн.
Коммуналдық мемлекеттік кәсiпорынға жататын еншiлес кәсiпорын жергiлiктi атқарушы органның шешiмiмен шаруашылық жүргiзу құқындағы кәдiмгi кәсiпорын болып қайта құрылуы мүмкiн.
51-бап. Осы Заңның күшiне ену тәртібі
Осы Заң жарияланған күннен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
