№ 6 диаграмма
Еңбек рыногында өндіріске қажетті бейімделген мамандардың шектеулілігіне байланысты оларды қажетсіну мөлшері мен саны жоспарлы нысандар бойынша бөлек жүргізіледі және екі түрге бөлінеді:
1. Бейімделген мамандарға деген негізгі қажеттілік, ИТҚ
2. Мамандарға деген қосымша қажеттілік, ИТҚ
Бейiмделген мамандардың қажеттiлiгін жоспарлауды талдау негiзгi өндiрiске қажеттi мамандардың сандық құрамы өндiрiсте iстейтiн қызметкерлердiң жалпы санының 10-15% құрайтынын көрсетедi.
Қызметкерлер даярлау мен оқытуды жоспарлау
Еңбек рыногын зерделеу салаға арналған арнайы мамандықтар бойынша біліктi мамандардың шектеулi екендiгiн көрсетедi, осыған байланысты мамандар iрiктеудi негізiнен жоғары білім беретiн мекемелердi бiтiрушiлер арасында жүргiзу көзделiп отыр: басымдылық Қазақ Ұлттық Техникалық университетiне (КазҰТУ), Алматы энергетика институтына, Том политехникалық университетiне берiледi.
Білім гранты бойынша жоғары оқу орындарында арнайы мамандықтар бойынша 28 студент білім алуда. Оқуды бiтiру кезi 2004-2005 жылдарға келетiн олар алдағы уақытта «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK филиалдарындағы мамандардың қосымша қажеттілігін толығымен қамтамасыз етедi. Мамандарды даярлау бағдарламасы бойынша 2002 жылы филиалдардағы 10 мектеп бiтiрушi оқу мемлекеттік білім беру гранты бойынша жүргізiлетiн арнайы мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарына жолдама алды.
2015 - Бағдарламасын орындау үшiн бірiншi кезектегi мiндет барлық қызметкерлердi үздiксiз және нысаналы оқыту, жоғары біліктi кадрларды өндiрiсте шоғырландыру. Қызметкерлердi оқытудың үздiксiздiгі өндiрiс нысандарының орналасуына қарай білім мекемелерiн (оқу комбинаттарын, біліктiлiктi арттыру орталықтарын) құру арқылы салалық оқу жүйесiн енгізу жолымен қамтамасыз етiледi.
2015 - Бағдарламасымен төмендегiдей іс-шаралар қарастырылған:
- 2005 жылға дейiн оқу комбинатын құру;
- халықаралық оқу стандарттарын енгізу - 2005 жылға дейiн;
- оқу-әдiстемелiк құралдарды басып шығару - 2003 жылға дейiн;
- «икемдi қызметкер» жүйесін жүзеге асыру үшiн жыл сайын мамандарды қайта даярлау (жұмысшы мамандықтар) - 10-20%
- қызметкерлердi зауытта оқыту iсiн кеңейту.
Жер қойнауларын пайдаланудың келiсім шарттарына сәйкес, қызметкерлердi оқытуға, даярлауға жыл сайын мiндеттi түрде жұмсалатын қаражат уран өндірудiң өзiндiк құны мөлшерiнiң шамамен 1% кұрайды.
Оқуға 0,5-1% нормативтік аударымдар шегінде шығыс көлемiн есептеу 2015 - Бағдарламасын орындау тұрғысында қызметкерлердi дамыту шығындарын жоспарлау үшiн жеткiлiктi болып табылады.
Бағдарламада қосымша өндiрiстiк жұмыстарды «Қазатомөнеркәсiп» ҰАК күшiмен атқару жоспарлануда.
5.5. Әлеуметтiк саланы дамыту
Елдi мекен құрушы болып табылатын саладағы өндiрiс көлемiнiң ұлғаюы халық санының өсуiне әкеледi, осыған байланысты әлеуметтiк факторлардың рөлi артады.
Компания филиалдарының 2003-2030 жылдарға арналған әлеуметтік даму бағдарламасы халыққа әлеуметтiк және мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету және елдi мекендерде жайлы инфрақұрылым қалыптастыру жөнiндегі iс-шаралар кешенiн қамтиды.
Бағдарламада алға қойылған әлеуметтік мiндеттердi шешуде күрделi құрылыс жоспарларына үлкен мән берiлiп отыр.
Осыған орай бағдарламада тұрғын үйлердiң, әлеуметтік-мәдени тұрмыс нысандарының, абаттандыру нысандарының күрделі құрылысы көзделген. Қолда бар тұрғын үй қорын, мектептердi, балабақшаларды, медицина мекемелерiн, спорт кешендерiн, абаттандыру нысандарын және коммуналдық кәсiпорындарды жаңғырту, кеңейту және күрделi жөндеу жоспарланған. Әлеуметтiк-мәдени тұрмыстық нысандар мен тұрғын үй құрылысының көлемi саланың даму перспективасына лайықтап белгiленген базалық кенттерде бұдан бұрынғы жылдарда пайдалану үшін негiзi қаланған, яғни өндiрiстiк және азаматтық мақсаттағы iске қосылмай немесе құрылысы аяқталмай тұрған нысандарды пайдалану ескерiлген. Осыған байланысты, жақын арадағы бес жылға арналған құрылыстағы негізгi бағыт - қолда бар үйлер мен құрылыстарды жаңғырту және күрделi жөндеу.
Бағдарлама бойынша 2015 жылға дейiн әлеуметтік саланы дамыту үшiн төмендегi соманы беру қарастырылған
мың теңге
┌──────────────────────┬──────────┬───────────┬──────────┬──────────┐
│ │ 2006 │ 2009 │ 2012 │ 2015 │
├──────────────────────┼──────────┼───────────┼──────────┼──────────│
├Қыземшек кентi │ 421336 │ 219830 │ 169100 │ 67640 │
│Таукент кентi │ 170445 │ 35680 │ │ │
│Көк-Шоқы кентi │ 62751 │ 87763 │ 101460 │ 126825 │
└──────────────────────┴──────────┴───────────┴──────────┴──────────┘
Әлеуметтiк-мәдени тұрмыс нысандары бойынша 5700 оқушыға арналған 5 мектеп, 2250 балаға арналған 9 балабақша құрылысы көзделген.
Таукент, Қыземшек кенттерiнде мәдени-спорт кешендерiн және Көкшоқы кентiнде спорттық-сауықтыру кешенiн жаңғырту мен кеңейту жоспарланып отыр.
Медицина мекемелерi бойынша Таукенттегі кенттік аурухананы, Көкшоқыдағы отбасылық дәрiгерлiк амбулаторияны, Қыземшектегi сауықтыру шипаханасын, аурухана кешенiн, сонымен қатар емхананы жаңғырту мен кеңейту қарастырылған.
Коммуналдық шаруашылық нысандары - моншалар, кiр жуатын, киім тазалайтын орындар жаңадан салынып, жұмыс iстейтiндерi кеңейтiледi.
Кенттердегi су және канализация желiлерiн құру мен жаңғыртуға едәуiр қаржы көзделiп отыр.
Халықты сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету үшiн су ағызатын және су жинайтын нысандар құрылысын жүргізу қарастырылуда.
Кенттердi абаттандыру бойынша автомобиль жолдарын, жаяу адамдарға арналған жолдарды, балалар алаңдарын, автотұрақтар салу және жаңғырту белгiленген
5.6. Қауiпсiздiк жүйелерi
5.6.1. Нысандарды дұрыс сақтау
«Қазатомөнеркәсiп» ҰАК нысандарының дұрыс сақталуын қамтамасыз ету үшiн уран өндiрiсiн 2015 жылға дейiн дамыту бағдарламасы аясында Солтүстiк, Шығыс, Батыс және Оңтүстiк торабы кен орындарының жаңадан құрылып жатқан және жұмыс iстеп тұрған нысандарын қорғауды iске асыру қажет.
5.6.2. Өрт қауiпсiздiгі
«Өрт қауiпсiздігі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK» ЖАҚ-қа төмендегідей iс-шараларды орындау қажет:
Степной кен басқармасында 2 шығар жолы бар ықшам өрт сөндiру депосын салу.
№ 6 кен басқармасы үшiн жаңадан салғаннан гөрi жөндеу жұмыстары көп қаржыны қажет етпейтiн, бұған дейiн Қызылорда облыстық өрт сөндiру басқармасына берiлген өрт сөндiру депосының үй-жайын өз балансына қайтару.
Әрбір кен басқармасына «КАМАЗ» немесе «ЗИЛ» негізiнде кемiнде екi өрт сөндiру автоцистерналарын сатып алу, ал қазiр қолда бар өрт сөндiру техникасынан өрт сөндiру қосындарын өрт сөндiретiн техникамен жабдықтағанша уақытша резерв құру. Қолда бар өрт сөндiру машиналарын өртке қарсы жетiспейтiн жабдықтармен толықтыру қажет.
Жаңадан құрылып жатқан кенiштерде өрт сөндiру техникасымен өрт сөндiруге шыға алатын штатында кемiнде 9 адам бар қосындар және өндiрiсте өрт қауiптiлігіне қарай техникасыз өрт сөндiру қосындарын құру.
5.6.3. Азаматтық қорғаныс
«Азаматтық қорғаныс туралы» Қазақстан Республикасы Заңының және болашақта төтенше ахуалдардың алдын алу мен оларды жою жөніндегі басқару органдары мен Мемлекеттік жүйе күштерiн даярлау бағдарламасының талаптарын орындау мақсатында және Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігінiң 19.09.00ж. № 326, 18.10.00ж. № 347 бұйрықтарын iске асыру мақсатында «Қазатомөнеркәсiп» ҰАК» ЖАҚ төмендегiдей iс-шараларды жүргізуi қажет:
«Қазатомөнеркәсiп» ҰАК» ЖАҚ кен басқармалары мен бас офисiнде және қауiптi ошақтарда құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргiзу үшiн және табиғат апаттары мен iрi өндiрiстік апаттар болған жағдайда Азаматтық қорғаныстың нысандық құрылымдарын (50 адамнан тұратын құтқарушы командалар) жасақтау.
Қолданыстағы нормаларға сәйкес оларды қажетті жабдықтармен және мүлiкпен қамтамасыз ету үшiн арнайы резерв құрып, оны үнемi толықтырып отыру.
5.6.4. Байланыс
2015 жылға дейін уран өндiрудi дамыту бағдарламасының шеңберiнде Компанияның байланыс жүйесiн жетілдiру аясында алда тұрған мiндеттер тұрғысынан төмендегiлер жоспарланған:
Өндiрiстiк сала
Телефон арналарын және талшықты желілер бойынша деректердi беру арналарын ұйымдастыру және «ҮМЗ» ААҚ-ты «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK корпоративтiк байланыс жүйесiне қосу туралы мәселелердi шешу.
Компанияның жаңа нысандарында радио және сым арқылы байланысты ұйымдастыру.
Әлеуметтiк сала
1. Әлеуметтiк саланы дамыту аясында кен басқармалары мен шалғайдағы кенiштердiң халқын болашақта талшықты желiлер жүргiзу перспективасымен телефон байланысымен қамтамасыз ету.
2. Компанияның және кен басқармаларының қызметкерлерi үшiн ұялы байланыстың корпоративтi тобын құру.
3. Қыземшек, Таукент және Көкшоқы кенттерi және жаңадан жоспарланған кенiштер үшiн кабельдi теледидар жобаларын әзiрлеп, жүзеге асыру.
5.7. Қоршаған ортаны қорғауы және радиация қауiпсiздiгiн қазiргі
жай-күйiн талдау
Қазiргi жағдайға талдау радиациялық қауiпсiздiк, өндiрiстiк радиациялық бақылау еңбектi және қоршаған ортаны қорғау жүйесiн онан әрi дамытуға бағытталған iс-шараларды жоспарлау қажеттiгiн белгілеп отыр. Осы мақсатта уран өндiрiсiн 2030 жылға дейiнгі дамыту бағдарламасы аясында мынадай iс-шараларды атқару көзделген:
2006 жылға дейiн:
РАҚ көму пункттерiнiң құрылысы - қолданыстағы заңдар мен ережелердiң талаптарын орындау.
Қыземшек кентiнде шаруашылық қалдықтарын тазалау құрылғыларын жаңарту - қолданыстағы заңдар мен ережелердiң талаптарын орындау қоршаған ортаның ластанғандығы үшiн айыппұл төлеуден құтқарады. Кенттің даму перспективасы ескерiлiп халықтың санитарлық-эпидемиологиялық жай-күйiнiң мәселелерi шешіледi.
Оңтүстiк кен басқармаларында еңбек пен қоршаған ортаның жағдайын қадағалайтын зертханалық желi құрып, жабдықтау - оны республикалық мониторинг желісіне қосу қоршаған ортаны қорғау туралы Заңның талаптарын орындау, қажеттi өлшеулер жүргiзу үшiн былайғы ұйымдарды шақырудан құтқарады, республикалық желiге қосылу халықтың атом өнеркәсiбіне деген сенiмiн нығайтады және тұтас алғанда қауiпсiздiктi арттырады. Республикалық желiнi құру мемлекеттік бағдарламамен қарастырылған, осыған байланысты зертханаларды жабдықтап, тiркеу үшін бюджеттік қаражатты тартуға мүмкiндiк туады.
Қызметкерлердің денесі мен киімiнiң радиоактивтi ластануына өзiндiк бақылау жүйесiн ұйымдастыру - дозиметрлік бақылау жүйесiн халықаралық сипаттарға сәйкес келтiру бақылауды автоматтандыру радиоактивтiк ластануды кәсiпорынның шегiнен шығаруға жол бермейдi.
Қызметкерлердің денесі мен киімiнiң радиоактивтi ластануына өзiндiк бақылау жүйесiн ұйымдастыру - дозиметрлік бақылау жүйесiн халықаралық сипаттарға сәйкес келтiру бақылауды автоматтандыру, радиоактивтiк ластануды кәсiпорынның шегiнен шығаруға жол бермейді.
2012 жылға дейiн:
YМЗ-де қалдықтар қоймалары жүйесiнiң құрылысы, ондағы өзiн-өзi қалпына келтiру үшiн булану қуаты жеткiлiктi буландырғыш тоғандар сұйық қалдықтарды сақтаудың өзін-өзі реттейтiн жүйесiн құруға мүмкiндiк бередi. Оңтүстiк кен басқармаларында уран өндiрiлген жерлердi қалпына келтiру - қолданыстағы заңдар мен ережелердiң талаптарын орындау.
Өнеркәсiп қалдықтарын көметiн полигондар құрылысы қолданыстағы заңдар мен ережелердiң талаптарын орындау қоршаған ортаның ластанғандығы үшiн айыппұл төлеуден құтқарады.
Қоршаған ортаны басқарудың біртұтас жүйесiн әзірлеп, енгізу ИСО-14000 сериялы стандарттар талаптары халықаралық талаптарды қанағаттандыруға мүмкiндiк бередi. Бұл компанияның халықаралық рыноктағы беделiн, iшкi тәртiпті жақсартуға жағдай жасайды, бірыңғай стандарттарды енгізу есебiнен шығындарды қысқартуға септiгiн тигiзедi.
Компания кәсiпорындарын нормативтi-техникалық құжаттармен жабдықтау - қызметкерлердiң біліктiлігін көтередi, қажеттi іс-шараларды дер кезiнде жоспарлауға мүмкiндiк берiп, өндiрiсте қауiпсiздiктiң қажеттi деңгейiн қамтамасыз етедi.
Экологиялық аудит жүргізу және компанияның кәсiпорындары үшiн ҚОӘБ әзiрлеу - қоршаған ортаны қорғау туралы заң талаптарын қанағаттандыру, халықаралық экологиялық аудит жүргiзу компанияда қоршаған ортаны басқару жүйесiн құрудың қорытынды бөлiгі болып табылады.
5.8. Ғылыми-зерттеу және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстар
Жоспарланған ҒЗТКЖ мақсаты - озық технологиялар негізiнде Қазақстанның уран өнеркәсiбiн ғылыми-техникалық тұрғыдан тиiмдi қызметiн қамтамасыз ету және технологиялық қайта құру.
Қызметтің басты бағыттары:
Уранды жер астында ұңғымен сiлтiлендiру (ЖҰС) геотехнологиясын жетiлдiру мен оңтайландыру, оның iшiнде:
кен орындарын осы заманғы геотехнология жетiстіктерi мен компьютерлiк үлгі әдiстемесi негiзiнде жер астында ұңғымен сiлтiлендiру әдiсiмен игерiлетiн уран кен орындарын кешендi геологиялық-экономикалық бағалау;
уран кен орындарында кешендi геофизикалық зерттеулер жүргізу және геофизикалық зерттеулердiң ең жаңа әдiстерiн енгізу;
уран қорын бағалау, қайта бағалау, саралау және оған мониторинг жүргiзу үшiн геологиялық және геофизикалық зерттеулердiң деректерiн өңдеуге ең жаңа компьютерлiк технологиялар мен осы заманғы математикалық әдiстемелердi қолдану;
жер астында сiлтiлендiру кезiнде жер қойнауында болатын барлық гидрогеохимиялық процестердi үлгілеу, жер қойнауының жай-күйiн болжамдау; жинақталған геологиялық және геофизикалық деректер негізiнде технологиялық блоктар мен полигондарды аршудың оңтайлы схемаларын әзiрлеу және болжау әдiстемелерiн пайдалану;
ЖҰС кенiштерiн жобалауда автоматтандырылған компьютерлiк жүйенi әзiрлеу мен енгізу;
бұрғылау мен ұңғылар құрудың жаңа технологиялары мен техникасын әзiрлеп, енгізу, құрылып жатқан ұңғылардың сапасын жақсарту;
игерiлiп жатқан кенiштердiң болжамды геотехнологиялық қасиеттерiн ескерiп, уранды жер астында сiлтілендiрудiң технологиялық параметрлерiн басқаруды жетiлдiру;
ЖҰС процестерiн жеделдету әдiстерiн әзiрлеу мен игеру;
кендерден уранды сұрыптап сілтілендiретiн жаңа тиiмдi реагенттер iздестiру;
мыс, мырыш және басқа металдарды өндiру кезiнде ЖҰС қолдану үшiн тәжiрибенi сабақтас салаларға тарату.
Өнiмдi ерiтiндiлердi қайта өтеу технологияларын жетiлдiру (сорбция, экстракция, кристалдану), оның iшiнде:
өнiмдi ерiтiндiлердi қайта өңдеу үшiн жаңа жоғары өнiмдi жабдықтардың тәжiрибелiк-конструкторлық әзiрлемелерiн жүргiзу;
өнiмдi ерiтiндiлердi қайта өңдеудiң тиiмдiлігін арттыру жаңа тұрпаттағы технологиялық үрдiстердi басқарудың автоматтандырылған жүйелерiн әзiрлеу мен енгізу;
iлеспе бағалы құрамбөлiктердi - ренийдi, жер астында сирек кездесетiн және сирек элементтердi аршып алудың технологияларын әзiрлеу.
Жаңа технологиялар әзiрлеу және жоғары технологиялық өндiрiстердi ғылыми тұрғыдан бағыттау, оның iшiнде:
Қазақстанда тотық-шала тотық (U3O8), диоксид (UO2) және уран гексафторидiн (UF6) өндiру бойынша «әскери емес» біртұтас технологиялық циклдi кезең-кезеңiмен әзiрлеу, бұған мыналар жатады:
а) фтормен оның қосындыларын алудың электрохимиялық әдiстерiн игеру мен жетiлдiру;
b) уран гексафторидiн алудың әдiстерiн игеру мен жетiлдiру, уран гексафторидiн алудың оңтайлы технологиялық схемасын таңдау;
с) өндiрiс қалдықтарын кәдеге жаратудың схемасын әзiрлеу;
d) әзiрленген технологияларды сынау;
e) фтор мен уран гексафторидiнiң тәжiрибелiк және өнеркәсiптiк өндiрiстерiн құру үшiн техникалық құжаттаманы әзiрлеу;
Танталдан, ниобийден, бериллийден, цирконийден, ренийден, молибденнен, вольфрамнан, никельден жаңа материалдар (балқымалар, ұнтақтар, лигатуралар, прокат, бұйымдар) алу үшiн технологиялар әзiрлеу мен енгізу.
2. Уран саласын дамытудың инфрақұрылымын және технологиялар мен тиiмдi ғылыми бағыттар үшiн озыңқы түрде жаңғыртуға жағдай жасау.
Уран саласын дамытудың тиiмдi ғылыми бағыттары инфрақұрылымының негiзi мамандандырылған салалық кешендi институт Жоғары технологиялар институты болып табылады, оның алдында төмендегiлердi қоса алғанда уран саласын ғылыми-техникалық қамтамасыз ету, кәсiптiк ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстар жүргiзу мiндетi тұр, төмендегiлердi қоса алғанда:
Уранды қазып алу мен қайта өңдеу технологиясы туралы білім базасын (Knowledge Base) жасау және толықтыру;
Жетекшi шетелдiк оқу және ғылыми ұйымдармен озық тәжiрибелермен, технологиялармен алмасу ынтымақтастық орнату;
«Қазатомөнеркәсiп» компаниясының кәсiпорындарына серiктес кәсiпорындарға және сабақтас салалардағы кәсiпорындарға технологиялық әзiрлемелер сату көлемiн ұлғайту (2030 жылға қарай «ноу-хау» және технологияларды сату көлемiн саланың жалпы өнiмiнiң 10-15% дейiн жеткізу мақсатында);
Уран өнеркәсiбi үшiн сабақтас салалардан мониторинг, талдау, адаптация және ең жаңа ғылыми-технологиялық әзiрлемелерiн пайдалану ISO 9000 халықаралық стандарттары және басқалар негiзiнде сала кәсiпорындарында өнiм сапасын басқаруды сала кәсiпорындарында енгізуге атсалысу;
Уран өндiрiсi үшiн жоғары біліктi кадрларды даярлау;
Ғылыми-зерттеу және жобалау-iздестiру жұмыстарын атқаруды халықаралық деңгейге дейiн көтерiп, сақтау.
Саланың ғылыми-техникалық бағдарламаларымен ЖТИ-мен қоса кәсiпорындардағы зерттеу лабораториялары, ұлттық техникалық университеттер мен бейiмделген академиялық институттар айналысатын болады. Ядролық тақырыптар бойынша Ресейдiң салалық институттарымен ынтымақтастық сақталып АҚШ-тың, Францияның, Жапонияның және басқа елдердiң ғылыми орталықтарымен байланыстар жолға қойылатын болады.
3. Уран өнеркәсiбi өндiрiстерiнiң экологиялық және радиациялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз етудiң ең жаңа стандарттары мен әдiстерiн әзiрлеу мен енгізу, оның iшiнде:
саладағы өндiрiс қалдықтарына мониторинг жүргiзу, кәсiпорындардың қоршаған ортаға әсерiн бағалау;
уранды қазып алу кезiнде осы заманғы экологиялық тұрғыдан таза технологиялық процестердi әзiрлеу мен енгізу;
саладағы қайта өңдейтiн кәсiпорындарда шығарындыларды, ағындылар мен қалдықтарды азайтатын және оларға жол бермейтiн технологияларды әзiрлеу мен енгізу;
қоршаған ортаға әсер етудi азайтуға бағытталған экономикалық және құқықтық шаралар жүйесiн әзiрлеу.
4. Қаржымен қамтамасыз ету
Саланың ғылыми-техникалық-дамуын қаржымен қамтамасыз ету әр түрлi қаржы көздерiн:
Компанияның меншiктi қаржысын;
инвесторлар қаражатын;
банк несиелерiн пайдалануға бағытталатын болады.
Жылдар бойынша шығындардың көлемi мен құрылымы жүргiзiлген жұмыстардың нәтижелерiне сәйкес жыл сайынғы болжамдар, меншiктi қаржы мен былайғы инвесторлардың қаражатын пайдаланудың нақты мүмкiндiктерi, сондай-ақ бюджеттiң мүмкiндiктерi ескерiп түзетілетiн болады.
Жылдар бойынша ғылыми-зерттеу, тәжiрибелiк-конструкторлық және жобалау-iздестiру жұмыстарын қаржыландыру жоспары төмендегіше қалыптасады (мың $):
№ 9 кесте
ҒЗТКЖ-нің жоспарланған көлемі
Жылдар | Уранды өндiру мен қайта өңдеуде ҒЗТКЖ (Оңтүстiк кен басқармалары) | Уранның жоғары саласындағы ҒЗТКЖ (YMЗ) |
2006 2009 2012 2015 | 537738 697538 689928 760950 | 93005 120737 119385 131729 |
Осы орайда Компанияның ғылыми-техникалық базасын озыңқы түрде дамыту саланың басым экономикалық, өндiрiстiк және әлеуметтiк бағдарламаларын iске асыруға мүмкiндiк бередi, елiмiздiң экспорттық, әсiресе ғылымды көп қажет ететiн және жоғары технологиялық экспорттық мүмкiндiктерiн ұлғайтуға септігін тигiзетiн болады.
6. Бағдарламаны-iске асырудан күтiлетiн нәтиже
Уран өндірісін дамытудағы негізгі бағыттарды іске асыру нәтижесінде «Қазатомөнеркәсіп» ҰАҚ әлдемдік уран өнеркәсібінің көшбастаушылар қатарына қосылады. Қазақстан уран өнімі әлемдік рыногының және атом саласында қызмет көрсету рыногының тең құқықты мүшесіне айналады.
2015 жылға қарай төмендегідей нәтижелерге қол жеткізу күтіледі:
- табиғи уранды қазып алу деңгейін жылына 11,6 мың тоннаға дейін ұлғайту;
- уран тотығы-шала тотығының өндірісін төмендегі деңгейге дейін ұлғайту:
2006 жылы - жылына 34779 млн.теңгеге;
2009 жылы - жылына 53584 млн.теңгеге;
2012 жылы - жылына 58255 млн.теңгеге;
2015 жылы - жылына 2638 млн.теңгеге;
- «ҮМЗ» ААҚ-та уран өнімнің өндірісін ұлғайту, оның ішінде:
табиғи уран гексафторийдін өндіру және сату:
2006 жылы - жылына 879,3 млн.теңгеге сомасына;
2009 жылы - жылына 2638 млн.теңгеге сомасына;
2012 жылы - жылына 2638 млн.теңгеге сомасына;
2015 жылы - жылына 2638 млн.теңгеге сомасына;
Ресей рыногына отын таблеткаларын сатуды ұлғайту:
2006 жылы - жылына 390 тонна 2424 млн.теңге деңгейіне дейiн;
2009 жылы - жылына 390 тонна 2424 млн.теңге;
2012 жылы - жылына 390 тонна, 2424 млн.теңге;
2015 жылы - жылына 390 тонна 2424 млн.теңге;
ресей рыногында уран диоксидiнiң ұнтағын 2006 жыл мен 2015 жыл аралығында жылына 300,8 млн.теңге сомасына 100 тонна деңгейiнде сату;
5%-ға дейiн байытылған уран диоксидін алуға 2006 жыл мен 2015 жыл аралығында жылына 457 млн.теңге сомасына 100 тонна деңгейiнде шетелдiк фирмаларының концентратын қайта өңдеудi сақтау;
- жаңа кенiштер құрылысы, меншiктi аффинаждау және күкiрт қышқылы өндiрiстерiн құру осы кәсiпорындарда әлеуметтiк салада еңбек ететiндердi қоса есептегенде қызметкерлер санын 5550 адамға дейiн көбейтуге қол жеткізеді;
- «ҮМЗ» ААҚ жұмыс iстейтiндердiң жалпы саны 1380 адамға жетедi;
- уран өндiрiсi кәсiпорындарының қоршаған ортаға шығарындыларының, төгінді мен қалдықтарының әсерін төмендету, әлеуметтiк саланы дамыту және кәсiпорындардағы қызметкерлердiң еңбек жағдайларын, халықтың денсаулығын жақсарту.
Бағдарламада кен өндiру көлемiн өңдiрудi ұлғайтудың кезең-кезеңге арналған кестесi жасалып, онда кен орындарда меншiктi кеніштер, сол сияқты БК негізiнде де кеніштер құрылысы көзделген.
7. Қазақстанның уран өнеркәсібін дамыту бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары
┌─────┬───────────────────┬─────────┬────────┬────────┬──────┬───────────┐
