ТМД елдерiндегі энергетика реакторларына арналған таблеткалардың негізгi өндiрушiсi ретiнде Қазақстанның әлеуетiн нығайту және реакторлық отынның әлемдiк рыногына шығу;
уран өнiмiнiң әлемдiк рыногында орынды сақтаумен бірге уран материалдарын қайта өңдеу жөнiндегі қызмет аясын кеңейту;
уран өнiмiн қайта өңдеу деңгейiн көтеру және Қазақстандық шикiзаттан өндiрілген жоғары технологиялық дайындықтағы құрамында уран бар өнiмдердi әлемдiк рынокке шығу;
ядролық-отын циклы кәсiпорындарының экологиялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегі іс-шаралар кешенiн жүзеге асыру.
ЖҰС әдiсi үшін лайықты (1000 мың тонна шамасында) қолда бар уран қорлары мен ресурстары негізiнде кен өндiрудiң жыл сайын қажетті деңгейiн бағалауға болады. Нысаналы көрсеткiш - 2030 жылға қарай жылына 15 мың тоннаға жуық уран өндiру. Осы көлемдегі уран өндiруге қол жеткізу аталған Бағдарламаның басты стратегиялық мiндетi болып табылады.
5. Бағдарламаны негізгі бағыттары мен іске асырудың
тетіктері
5.1. Уран өндірудi дамыту
Бағдарлама төмендегі кен орындарында 1-кезеңде, 2004 және 2006 жылдары кен өндiрудi ұлғайту үшін құрылыстар қарастырылған:
«Шығыс Мыңқұдық» кен орнында жылдық қуаттылығы 1000 т ЖС-19 кенiшінiң құрылысы;
«Орталық Мыңқұдық», «Ыңғай» кен орындарында «Камеко» компаниясымен, «Мойынқұм» және «Төртқұдық» кен орындарында «Кожема» компаниясымен бірлесiп жылдық қуаттылығы 1000 т кенiш құрылысы;
«3аречное» кен орнында РФ Атомминiмен және ҚТКК-мен бірлесiп жылдық қуаттылығы 1000 т кенiш құрылысы;
2-кезеңде, 2007 жылдан бастап 2009 жылға дейiн, төмендегi кен орындарында құрылыс қарастырылып отыр:
ҚХР-мен бірлесiп «Жалпақ» кен орнын игеру 2007 жылы 200т кен өндiруден бастап, кейiн жылына 500т деңгейiне шығу;
«Иточу» корпорациясымен «Иiркөл», 2007 жылы 200т кен өндiруден бастап, кейiн жылына 500 т деңгейiне шығу;
РФ Атомминiмен бірлесiп - «Харасан», 2007 жылы 200т кен өндiруден бастап, кейiн жылына 1500т деңгейiне шығу және 2014-2015 жылдары жылына 2500т дейiн кеңейту;
6 кен басқармасында жылдық қуаттылығы 2500т аффинаждау цехының құрылысы;
СтКБ-да жылдық қуаттылығы 5000т аффинаждау цехының құрылысы.
3-кезеңде, 2010 жылдан бастап 2012 жылға дейiн, төмендегi кен орындарында құрылыс қарастырылып отыр:
«Орталық Мойынқұм» кен орнында 2009-2010 жылдары жылдық қуаттылығы 400т кеніш құрылысы;
«Ыңғай» кен орнында 2010-2011 жылдары жылдық қуаттылығы 1000т кенiш құрып, оны жылына 2509т дейiн кеңейту.
4-кезең, 2012 жылдан бастап 2015 жылға дейiн, төмендегілер қарастырылуда:
«Буденовский» кен орнында егжей-тегжейлi барлау жүргiзiлген соң 2017-2018 жылдары жылдық қуаты 1000т «Қазатомөнеркәсiп» ҰАК меншiктi кенішін құрып, оны жылына 2500 т дейiн кеңейту. Сондай-ақ РФ Атомминiмен бірлесiп 2020-2021 жылдары жылдық қуаты 700т кенiш құру.
Табиғи уран өндiру жөнiнде бірлескен кәсiпорындарды дамыту қазiргi кен орындарын жоспарлы кезеңде барынша толық пайдалану үшін инвестициялар тарту мақсатын көздейді. Тұтынушы компаниялармен кооперацияны дамыту әлемдiк рынокта өнiмдi кепiлдi түрде өткізуге мүмкiндiк туғызады.
Нәтижесiнде уран кенi мол екi iрi өңiрде кен өндiретiн төрт торап немесе қоян-қолтық жұмыс жүргізетiн нысандар - Солтүстiк, Шығыс, Батыс және Оңтүстiк топтары құрылатын болады.
№ 5-диаграммада бірлескен кәсiпорындармен қоса есептегенде Қазақстан Республикасында 2030 жылға дейiнгi кезеңде уран өндiрудi арттырудың серпiнi берiлген.
№ 5 диаграмма
Республикамызда уран өндiрудiң 2015 жылға дейiнгі кезеңге арналған жоспарлы көлемi, жылдар мен кен орындары бойынша кен өндiру көлемi № 1 қосымшада келтiрiлген.
Кенiштерде өнiмдi қайта өңдеудiң қазiргi технологиясын түбегейлi өзгерту жоспарлануда, сөйтiп кен-металлургия зауыттары бұл циклдан шығарылады. Бұл үшiн Орталық КБ-да 2002-2004 жылдары жылдық қуаты 3000 т тотық-шала тотық өндiретiн, № 6 кен басқармасында 2007-2008 жылдары қуаты жылына 2500 т және Степной КБ-да 2008-2009 жылдары жылдық қуаты 5000 т меншiктi аффинаждау цехтарын құру көзделуде. Кен өндiру көлемiн негiзiнен Солтүстiктегi кен орындары торабының есебiнен ұлғайту жоспарлануына байланысты Степной КБ-да 2014-2015 жылдары аффинаждау өндірісіне қуатын жылына 8000 тонна тотық-шала тотық шығаруға дейiн кеңейту қарастырылуда.
Осыған оpaй барлық жаңадан құрылып жатқан жер астында ұңғымен сілтілендірілетiн кенiштерде құрамында 60 л/г уран бар байытылған тауарлы десорбат түрiндегі өнiм алатын технологияны қолдану белгіленуде. Аффинаждау өндiрiсiнде десорбаттар тiкелей қайта өңделетiн болады, мұның өзi «сары кек» алу мен оны тасымалдауға жұмсалатын шығындарды түгелдей қысқартады.
Сонымен, бірiншіден, уран тотығы-шала тотығының бәрiн Қазақстанның өз аумағында алуға және екiншiден, неғұрлым тиiмдi технологиялық схеманы жүзеге асыруға мүмкiндiк туады, бұл уран өнiмiнiң өзiндiк құнын едәуiр арзандатуға мол септiгін тигiзедi.
Осы айтылған даму бағыттарын iске асыру Шу-Сарысу және Сырдария уран кенi бар өңiрлерде:
1) экспорттық өнiмдi (табиғи уранның тотығын-шала тотығын) тiкелей кен өндiрiлетiн аймақта апатын біртұтас өндiрiс циклiн құруға;
2) осы өңiрде құрылатын бірлескен кәсiпорындарға дайын өнiм алу жөнiнде қызмет көрсетуге жағдай жасайды.
Саладағы кен өндiрушi кәсiпорындардың тұрақты жұмыс iстеуi үшiн химиялық реагенттер (күкiрт қышқылын) шығаратын өндiрiстердi жобалап, ұйымдастыру қажет. Күкiрт қышқылы «Қазатомөнеркәсiп» ҰАК» ЖАҚ кенiштерiнде қолданылатын жер астында сiлтiлендiру әдiсiмен уран өндiргенде, сондай-ақ кен дайындау жұмыстарын жүргiзгенде пайдаланылады.
2007-2009 жылдары кен орындарының ең алыс орналасқан торабы Қыземшек кентiнде жылына 480 мың тонна күкiрт қышқылын шығаратын зауыт (бұдан әрi - КҚЗ) құрылысы жоспарлануда. Күкiрт қышқылы «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK кеніштерiнде жер астында сiлтiлендiру әдiсiмен уранды өндiру кезiнде, сонымен қатар тау-кен-дайындық жұмыстарын жүргізу барысында пайдаланылады.
5.2. «ҮМЗ» ААҚ уран өндiрiсiн дамыту
«YМЗ» ААҚ-та уран өнiмiн өндiруде негізгiсi көлбеу интеграция стратегиясы, яғни әлемдiк ядролық-отын циклiне Қазақстанның қатысуын кеңейту болып табылады.
Уран өнiмiн өндiруге қатысты бағдарламалық мiндеттердi орындау төмендегi бағыттарда жүзеге асырылатын болады:
Ресей атом энергетикасы үшiн жылына 650 тонна көлемiнде ядролық отын сатудың сенiмдiлiгі мен тиiмдiлiгін арттыру;
Конверсиялық зауыт салу және қазақстандық шикiзаттан алынатын уранның жылына 3000 тонна көлемдегi табиғи гексафторидiмен әлемдiк рынокке шығу, жылына 50 тоннаға дейiнгi көлемде уран материалын (қайталама балқымаларды) уран диоксидiнiң ұнтағына және отындық таблеткаларға дейiн ұқсату бойынша шетелдік компанияларға қызмет көрсету. «YМЗ» ААҚ уран өндiрiсiнiң негiзгi проблемасы Ресей рыногынан айырылу қаупiне саяды. Қазiр Ресей «YMЗ» AAҚ шығаратын отындық таблеткалар мен уран диоксидi ұнтақтарын негізгі тұтынушы болып табылады, бірақ Ресейде осы тектес өндiрiстердi дамыту жөнiнде тұжырымдама қабылдауына байланысты бұл рыноктан айырылып қалуымыз мүмкiн. Атап айтқанда, 1999-2000 жылдары Новосiбір химконцентраттар зауытында таблеткалар өндiрiсi жолға қойылды, Краснояр қаласында ұнтақтар өндiрудi жолға қою жоспарлануда. Алайда, «ҮМЗ» ААҚ уран өндiрiсiнiң мол тәжiрибесi мен жоғары технологиялық мәдениетi, сондай-ақ зауытты дамытудың инвестициялық бағдарламасында көзделген негiзгі өндiрiстiк қорларды ұдайы жаңарту Ресей рыногында «ҮМЗ» ААҚ уран өнiмiнiң бәсекеге лайықтылығын сақтауға мүмкiндiк бередi.
Осындай жағдайда Компанияның стратегиясы, бірiншiден, Ресеймен интеграцияны дамыту және өнiм сапасын арттыру жолымен Ресейдiң тапсырыстарын сақтауға, ал, екiншiден, тұтынушылар шеңберiн кеңейту және өнiм өткізуде сыңаржақ саясатты болдырмау мақсатында «ҮМЗ» ААҚ қызмет көрсететiн басқа тапсырыс берушiлердi iздеп табуға саяды.
Осы стратегияны iске асыру үшiн 2006 жылға дейiнгi орташа мерзiмдi перспективада төмендегi бағыттарда жұмыстар жүргізу жоспарлануда. Атап айтқанда Украинаның реакторларын атом отынымен жабдықтайтын бірлескен Ресей-Украина-Қазақстан кәсiпорнын құру есебiнен Ресей Атомминi үшiн жылына 300 тонна деңгейiнде отын таблеткалары мен жылына 150 тонна уран диоксидi ұнтағын өткізу үшiн Ресейдiң ұнтақтар мен отын таблеткалары рыногын сақтау;
Жылына 100 тонна көлемiнде қалпына келтiрiлген уранды пайдалану арқылы ВВЭР реакторларына арналған отын таблеткаларының өндiрiсiн құру;
235 уран бойынша 25%-ға дейiн байытылып, қалпына келтiрiлген уранды қайта өңдеу технологиясын игеру;
Батыстағы ядролық отын өндiрушілер үшiн жылына 250 тоннаға тарта реакторға дейiнгі отын циклының қайталама балқымаларын ұқсату бойынша қызмет көрсету көлемiн ұлғайту.
2006 жылы уран гексафторидiн өндiретiн BNFL (Ұлыбритания) корпорациясы қуаттарының жабылуы күтілуде. Бүгiнгi таңда уранды қайта өңдейтiн конверсиялық зауыттарда бос қуат көзi жоқ. Сондықтан 2006 жылға қарай уран гексафторидiн өндiру бойынша қызмет көрсету тапшылығы күтілуде.
«ҮМЗ» ААҚ-та табиғи уранды ұқсататын дайын инфрақұрылым бар болғандықтан («ҮМЗ» ААҚ-та плавик қышқылының өндiрiсi дұрыс жолға қойылған, конверсиялық зауытты орналастыруға арналған бос алаңдар да табылады), қысқа мерзiмде және аз шығын жұмсау арқылы уран гексафторидiн өндiретiн жаңа сала құруға мүмкiндiк бар. Бұл уран өнiмi саласының деңгейiн арттыруға және табиғи уранды конверсиялау бойынша босайтын рыноктық орынды жедел иеленуге мүмкiндiк бередi.
Сонымен, «Қазатомөнеркәсiп» ҰАК» ЖАҚ уран өндiрiсiн дамытудағы ең маңызды бағыттардың бірi - табиғи уран гексафторидiн конверсиялайтын өндiрiс құру. Табиғи уран гексафторидiн өндiрудi ұйымдастыру үшiн төмендегідей базалық шарттар бар:
конверсия бойынша әлемдiк қызмет көрсету рыногында қалыптасып отырған үрдiстер;
Қазақстанда меншiктi уран және фтор шикiзат базасы;
Қазақстанда меншiктi табиғи уран химконцентратының (ТУХК) өндiрiсi;
«ҮМЗ» ААҚ-тағы қолда бар плавик қышқылының өндiрiсi;
конверсиялық зауытты орналастыру үшiн бос алаңдардың болуы.
Соңғы кезде «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK» ЖАҚ «CANDU» тұрпатты реакторлар үшiн табиғи байытылған уран ерiтiндiлерiнен ядролық отын алу технологиясын игердi. Мұндай технология ядролық отын циклiнiң қымбатқа түсетiн сатыларынан айналып өтуге мүмкiндiк бередi. Өйткенi «ҮМЗ» ААҚ-та қыш сортты ядролық таза уран диоксидiнiң ұнтақтары мен отындық таблеткалар өндiрiсi бар. Қазақстан «CANDU» таблеткаларын өндiретiн аяқталған циклдi иеленiп, осы өнiммен әлемдiк рынокқа шыға алады.
«ҮМЗ» ААҚ-та қабылданған құрамында уран бар барлық дерлiк материалдарды уран оксидтерiне қайта өңдеуге мүмкiндiк беретiн технологиялық схеманың жан-жақтылығы, жұмысты қайта құруды жеңiлдететiн технологияның икемдiлігі, мысалы, реагенттердi және операция жүргiзудiң режимiн өзгерту арқылы уран диоксидiнiң сапалы ұнтақтары мен ең қатаң технологиялық талаптарды қанағаттандыратын отындық таблеткалар алуға болады. ҮМЗ уран өндiрiсi өнiм сапасын басқару жүйесiнiң 9002 сериялы ISO стандарттары шеңберiнде сертификатталған. Қалпына келтiрiлген шикiзатты (уранилнитрат балқымасын), құрамында уран бар қалдықтарды ұқсатуға, уран концентраттарын қайта тазартып, барынша сапалы уран оксидтерiн алуға мүмкiндiк бар.
Сонымен, қолда бар база уран материалын уран диоксидiнiң ұнтақтарына және отындық таблеткаларға дейiн конверсиялау бойынша қызмет көрсетудi дамытуға мүмкiндiк бередi. Көптеген өндiрушi елдерде құрамында уран-гадолиний бар қайталама балқымаларды АЭС-ке арналған отын ретiнде ұқсату мүмкiндiгiнiң жоқтығы маңызды фактор болып табылады. Шетелдiк фирмалардың қайта өңделген күлi мен концентраттарынан жылына 100 тонна көлемiнде уран диоксидінің ұнтағын шығаратын өндiрiстi сақтау жоспарлануда.
«Қазатомөнеркәсiп» ҰАК» ЖАҚ-ты әлемдiк уран өнеркәсібінің алғы шебiне шығаруға бағытталған стратегиялық мiндеттi шешу үшін шетелдiк әрiптестермен стратегиялық одақтар құру қажет. Атап айтқанда, Қазақстан Ресей - GNF компаниясы (GNF акцияларының 60 % американдық General Electric компаниясына, 40% жапондық Hitachi және Toshiba компанияларына тиесiлі) үш жақты консорциумын құру жоспарлануда. Қазақстаннан артықшылығы - уран ресурстарының едәуiр арзандығы. Ресей ядролық технологияларды жақсы игерген. Атом электр станцияларын иеленушi ретiнде General Electric компаниясы отын таблеткалары мен уран ұнтақтары түрiндегі ядролық отынның сенiмдi жеткiзiлуiне мүдделi. Қазақстан үшін бұл одақта нақты анықталған орын бар, ол: General Electric компаниясы үшiн уран диоксидiнiң ұнтағын, Ресей Федерациясының Атомминi үшін таблеткаларды жеткізу және американ рыногында өнiмдi сатудағы бірлескен іс-әрекеттер.
Көрсетiлген стратегиялық мiндеттердi шешу жұмысты төмендегi бағыттарда жандандыруды талап етедi:
қазiргі күнде өндiрiлетiн және өндiру жоспарланған уран өнiмiнiң барлық түрлерi бойынша маркетингтiк зерттеулердi күшейту;
қазақстандық мамандардың жаңа технологияларды игеруi;
жұмысшылар мен қызметшiлердiң біліктiлiгiн арттыруды және оларды жаңа мамандықтарға үйретудi қолға алу;
Қазақстан уран өнеркәсiбiнiң тауарлары мен қызмет көрсетулерiн рынокке шығару мәселелерiнде неғұрлым пәрмендi әрi нысаналы саясат жүргiзу.
№ 6 кесте
2002-2015 ж.ж. уран өнiмiн шығарудың серпiнi, тоннамен
| 2003 ж | 2004 ж | 2005 ж | 2006 ж | 2009 ж | 2012 ж | 2015 ж |
Таблеткалар UO2 ұнтағы күл Тотық-шала тотық УГФ | 384 224 100 1500 | 390 150 100 1500 | 390 150 100 1500 | 390 100 100 500 1000 | 390 100 100 3000 | 390 100 100 3000 | 390 100 100 3000 |
5.3. Геологиялық-барлау жұмыстары
Ашылған кен орындарын пайдалану үшiн дайындауға бағытталған геологиялық-барлау жұмыстарын «Волковгеология» ААҚ-тың күшімен жүргiзу көзделген, оның қызметi екі бағытта: Республикалық бюджеттiң есебiнен мемлекеттік геологиялық зерттеу, сондай-ақ технологиялық және барлау бұрғылау ұңғыларының құрылысы бойынша бұрғылау жұмыстарын атқару тұрғысында iске асырылады.
Қосымша қорларды молайту мақсатында 2006 жылдан бастап болашағы бар «Ыңғай», ал 2013 жылдан бастап «Буденов» кен орындарын егжей-тегжейлi барлау және осы кезеңде игерiлетiн кен орындарында қорларды бір санаттан екiншi санатқа көшiру жөнiнде геологиялық-барлау жұмыстарын жүргiзу жоспарлануда.
2004-2015 жылдардағы кезеңде барлығы 3992 млн.теңге көлемiнде осындай жұмыстар атқару көзделуде.
| 2006 | 2009 | 2012 | 2015 |
ГБЖ шығындар, мың теңге | 407072 | 944424 | 802380 | 1838836 |
Мұнымен қоса, уран қорлары мен ресурстарының құрылымын жақсарту үшiн Шу-Сарысу уранды өңiрiнiң төңiрегiнде ТЕК-200 жүргiзген кезде бөлiнген учаскелерде 1:50000 масштабымен түбегейлi геологиялық картаға түсiрудiң маңызы зор. Бұл учаскелерде «Қазатомөнеркәсiп» ҰAK» ЖАҚ кен басқармаларының жұмыс iстеп тұрған өнеркәсiп алаңдарына ең ұрымтал жерлерде 1000-3000 тонна қоры бар кен қабаттары ашылуы әбден мүмкiн. Мұндай жұмыстарды болашағы бар алаңдарда кейiннен iздестiру жұмыстарын жүргізiп, Республикалық бюджеттiң есебiнен атқаруға болады. Есеп бойынша екi өңiрдiң төңiрегіндегi болжамды ресурстар 200 000 тоннаны құрайды.
5.4. Кадр саясаты
Уран өндiрушi нысандар орналасқан базалық кенттердегi демографиялық ахуалға талдау.
Демографиялық ахуалды талдаудағы мақсат - Компанияның 2015 жылға дейiнгі әлеуметтік даму бағдарламасын жасау.
Шу-Сарысу уран кенi бар өңiрде уран өндiру жоспарланып отырған базалық кенттер мыналар:
Қыземшек кентi (Степной КБ), оның 10-120 км айналасында «Уанас», «Мыңкұдық», «Ақдала», «Жалпақ» кен орындары орналасқан, халқының саны - 3500 адам.
Таукент кентi (Орталық КБ), халық саны - 5500 адам, «Қанжуған», «Мойынқұм», «Төртқұдық» кен орындары.
Орта Сырдария өңірiнде уран өндіру үшін жоспарланған базалық кент - Көкшоқы кентi (№ 6 Кен басқармасы), уран кен орындары: «Солтүстiк Қарамұрын», «Оңтүстік Қарамұрын», «Харасан», «Иіркөл».
Шу-Сарысу уран кенi бар өңiрдегі өндiрiстік нысандар халқының саны біршама аз аудандарда орналасқан, оған қарағанда Орта Сырдария өңiрiнiң жағдайы әлдеқайда тәуiр, мұнда уран өндiрушi нысандар орналасқан аудандарда 50,0 мыңнан аса адам тұрады.
Уран өндiрушi нысандар орналасқан базалық кенттердегі халық саны мен демографиялық ахуалға талдау № 7-кестеде келтiрiлген.
Талдаудан көрiнiп отырғанындай, тұтас алғанда базалық кенттерде экономикалық тұрғыдан белсендi халық саны жалпы тұрғындардың 50% құрайды, осы орайда еңбекпен қамтылмаған тұрғындар саны - 15%, олар негiзiнен әйелдер (отбасының екiншi мүшелерi).
«Қазатомөнеркәсiп» ҰАК уран нысандары орналасқан аудандарда демографиялық ахуалға талдау тұтас алғанда 2015 жылға дейiнгi өндiрiстiк бағдарламаларды орындау үшін қызметкерлерге деген қажеттi өтеу үшiн адам ресурстары әлеуетiнiң бар екенiн көрсетедi.
№ 7 кесте
2002 жылы уран өндiрушi нысандар орналасқан барлық кенттердегi
адам саны мен демографиялық ахуалға талдау
Елдi мекен- дер | бар- лығы саны | оның iшiнде әлеуметтiк-демографиялық көрсеткiш бойынша, адам | барлы- ғы ең- бек- пен қам- тыл ған тұр- ғын- дар | еңбек пен қамтыл- маған белсен- ді тұр- ғын- дар |
Жұмыс iстей- тiндер | Зей- нет- кер- лер | әйелдер | мектеп жасына дейінгі балалар | мектеп жасын- дағы балалар |
бар- лы- ғы | оның іші- нде са- лада | бар- лы- ғы | сала- да жұмыс іс- тей- тін- дер |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
Қызем- шек Taу- кент Көк- шоқы Тай- қоңыp Бар- лығы % | 3500 5552 2552 625 12229 100% | 1280 2200 431 260 4171 34% | 1170 1400 282 221 3073 25% | 256 230 103 9 598 5% | 1150 2528 753 155 4586 38% | 371 256 149 30 806 6% | 480 1192 434 90 2196 18% | 830 1600 858 150 3438 28% | 2846 5222 1826 509 10403 85% | 654 330 726 116 1826 15% |
Ескерту: Таукент - жалпы саны - 1400 адам
оның iшiнде - 900 адам ОКБ
- 450 адам ОАТБ
- 50 адам «КАТКО» БК
Еңбек ресурстарын жоспарлаудағы мақсат - 2015-жылға дейін уран өнеркәсібін дамытудың стратегиялық жоспарларына қол жеткізу үшін мамандар қажеттігін қамтамасыз ету.
Еңбек ресурстарын жоспарлауға енгені:
- қазір жұмыс істеп жүрген қызметкерлерге талдау;
- өндірісті дамыту стратегиясына байланысты қызметкерлер санын және қажеттілігін жоспарлау;
- мамандарды даярлау мен оқыту жоспарлау;
- қызметкерлерді дамытуға арналған шығындарды жоспарлау.
1. Қазiр жұмыс iстеп жүрген қызметкерлерге талдау 1997-2001 жылдары жұмыс iстеп жүрген қызметкерлерге жүргізiлген статистикалық деректер мынаны көрсетедi:
- барлық өндiрiстiк құрылымдардағы қызметкерлердiң біліктiлiк (білімдiлiк) деңгейi жұмыс орны үлгісiнiң талаптарына сәйкес келедi, өндiрiстегі жоғары білімдi қызметкерлер қызметшiлер санының 50% құрады;
- сараланған жас деңгейi -30-дан 50 жасқа дейiнгі белсендi жас ретiнде әлеуеттi қызметкерлер санының 70% астамын құрайды.
Қазiр жұмыс iстеп жүрген қызметкерлерге статистикалық талдау бойынша тұжырым:
Қазiр жұмыс iстеп жүрген қызметкерлер саны, білім және жас деңгейі бойынша «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК-тың стратегиялық өндiрiстік жоспарларын шеше алатын базалық «жоғарғы еңбек әлеуетi» ретiнде жiктеледi. Мамандардың біліктiлiк деңгейiн сақтау, қолдау 2015 Бағдарламасындағы кадр саясатының бірiншi кезектегі мiндетi болып табылады.
2. Қызметкерлер санын және оларға қажеттіктi 2015 жылға дейiн жоспарлау.
Қызметкерлер санын және оларға қажеттiктi 2015 жылға дейiн жоспарлау уран өндiрушi нысандардағы өндiрiстiк инфрақұрылымның дамуын ескерiп, өндiрiсті дамыту бағдарламасымен байланысты. Қызметкерлер санын жоспарлау үшiн жұмыс орындарының үлгiсi, сонымен қатар еңбек өнімділігі жұмыс нормасы, жұмыс күшінің құны, мемлекеттiң әлеуметтiк саясаты, жұмысты ұйымдастырудың деңгейі мен құрылымы негiз болады.
