Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлігінiң Ішкі әскерлері туралы
1992 жылғы 23 маусымдағы № 1407-XII Қазақстан Республикасының Заңы
(2010.08.04. берілген өзгерістер мен толықтыруларымен)
Осы редакция 2010 жылғы 29 желтоқсанда енгізілген өзгерістеріне дейін қолданылды
2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен тақырыбы және мәтін өзгертілді (бұр.ред.қара); 2010.08.04. № 266-IV ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша «адам құрамымен», «адам құрамының», «адам құрамына», «адам құрамын» деген сөздер тиісінше «жеке құрамымен», «жеке құрамының», «жеке құрамына», «жеке құрамын» деген сөздермен ауыстырылды (бұр.ред.қара)
1 бөлiм. Жалпы ережелер
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 09.12.98 ж. № 307-I ҚР Заңымен 1-бап жаңа редакцияда; 24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен 1-бап өзгертілді
1-бап. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Ішкі әскерлері
Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлігінiң iшкi әскерлерi (бұдан әрi - iшкi әскерлер) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының бiрыңғай жүйесiне кiредi және жеке адамның, қоғам мен мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қылмысты және өзге де құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан қорғауға арналған.
Ішкі әскерлерінің жалауы және рәмізі болады. Қазақстан Республикасы ІІМ Ішкі әскерлерінің құрамалары мен әскери бөлімдерінің белгіленген үлгідегі жауынгерлік тулары болады.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 05.04.99 ж. № 360-I ҚР Заңымен; 24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен; 2004.29.12 № 26-III ҚР Заңымен (бұр. ред. қара); 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара); 2008.24.06 № 46-IV ҚР Заңымен (2008.01.01 қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара); 2010.08.04. № 266-IV ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 2-бап өзгертілді
2-бап. Iшкi әскерлердiң мiндеттерi
Iшкi әскерлердiң мiндеттерiне мыналар жатады:
- маңызды мемлекеттік объектiлердi және тасымалдау кезiнде арнайы жүктердi күзету;
- сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуіне арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерін күзету;
- сотталған және қамауға алынған адамдарды айдап апару;
- қоғамдық тәртіпті сақтауда, қоғамдық тәртіптің жаппай және топтасып бұзылуына тыйым салуда, қоғамдық қауіпсіздікті және төтенше жағдайдың құқықтық режимін, терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз етуде ішкі істер органдарымен бірлесіп қатысу, террористік операция жүргізуге қатысу, төтенше жағдайлардың (дүлей зілзалалардың, ірі авариялар мен апаттардың) зардаптарын жоюға қатысу;
- соғыс кезiнде Қазақстан Республикасының аумағын қорғау жүйесiнде жекелеген мiндеттердi орындау;
заңсыз қарулы құрамаларға қарсы күресу;
ерекше қауiптi құқық бұзушылықтарды, диверсияларды, терроризм актілерін, қарулы қақтығыстарды тыю және тайталасушы тараптарды ажырату;
Қазақстан Республикасының заңдарымен iшкi әскерлерге жүктелген басқа да мiндеттердi шешу.
Iшкi әскерлерге жүктелген мiндеттердi орындауды:
iшкi әскерлердi әскери басқару органдары;
оперативтiк мақсаттағы құрамалар мен әскери бөлiмдер;
маңызды мемлекеттік объектiлердi және арнайы жүктердi күзету жөніндегі арнайы әскери бөлiмдер;
түзеу мекемелерiн күзету және айдап апару жөніндегі құрамалар мен әскери бөлiмдер;
арнайы моторландырылған құрамалар мен әскери бөлiмдер;
арнайы мақсаттағы бөлiмшелер;
iшкi әскерлердiң әскери полициясы;
iшкi әскерлердiң әскери оқу орны;
iшкi әскерлердiң қызметiн қамтамасыз ететiн әскери бөлiмдер жүзеге асырады.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен 3-бап жаңа редакцияда
3-бап. Қазақстан Республикасы IIМ-iнiң iшкi әскерлерi қызметiнiң құқықтық негiзi
IIМ-iнiң iшкi әскерлерi қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, өзге де құқықтық нормативтiк актiлер құрайды.
IIМ-iнiң iшкi әскерлерi қызметiнде заңдылықтың сақталуын Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен оған бағынатын прокурорлар жүзеге асырады.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 09.12.98 ж. № 307-1; 05.04.99 ж. № 360-I; 11.06.01 ж. № 208-II; 24.12.01 ж. № 274-II; 2004.29.12 № 26-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 4-бап өзгертілді
4-бап. Iшкi әскерлер қызметiн ұйымдастырудың принциптерi мен негiздерi
Iшкi әскерлердiң қызметi заңдылық, iзгiлiк, жеке адам хұқығын сақтау және дара басшылық принциптерi арқылы жүзеге асырылады.
Әскерлердi тiкелей басқаруды - iшкi әскерлер Қолбасшысы жүзеге асырады.
Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары тиiстi облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумақтарында орналасқан және қоғамдық тәртiптi қорғау, түзеу мекемелерiн күзету жөніндегі және төтенше жағдайлар кезіндегі, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында iшкi әскерлерге жүктелген басқа да тапсырмаларды шешу жөніндегі мiндеттердi орындайтын iшкi әскерлер бөлiмдерi мен құрамаларының командирлерiне қатысты аға оперативтiк бастықтар болып табылады.
09.12.98 ж. № 307-1 ҚР Заңымен 5-бап өзгертілді
5-бап. Iшкi әскерлердi басқару және iс қағаздарын жүргiзу тілі
Iшкi әскерлердi басқару және iс қағаздарын жүргiзу, сондай-ақ қызметтiк хат-хабар жазысу Қазақстан Республикасының тiл туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен 6-бап өзгертілді
6-бап. Iшкi әскерлердiң партиядан тыс болуы
Қазақстан Республикасының IIМ-iнiң iшкi әскерлерiнде саяси партиялардың құрылымдық ұйымдарын, сондай-ақ саяси мақсаттарды көздейтiн басқа да қоғамдық бiрлестiктердi құруға және олардың қызметiне тыйым салынады.
2 бөлiм. Мемлекеттік өкiмет пен басқару органдарының
iшкi әскерлерге басшылық жасау жөніндегі
өкiлеттiгi
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 11.06.01 ж. № 208-II ҚР Заңымен 7-бап өзгертілді
7-бап. Қазақстан Республикасының Президентi
Қазақстан Республикасының Президентi:
- соғыс кезiнде iшкi әскерлердiң қорғаныс саласындағы мiндеттерiн айқындайды;
- iшкi әскерлер Қолбасшысын қызметке тағайындайды, қызметтен босатады.
- iшкi әскерлер Қолбасшысын қызметке тағайындайды, қызметтен босатады және мiндеттi әскери қызметтен шығарады;
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 05.04.99 ж. № 360-I; 24.12.01 ж. № 274-II; 2004.29.12 № 26-III (бұр. ред. қара); 2007.06.07 № 277-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 8-бап өзгертілді
8-бап. Қазақстан Республикасының Үкіметі
Қазақстан Республикасының Үкіметі:
- iшкi әскерлердiң құрылымын, штат саны лимитін, орналастырылуын бекiтедi;
Қазақстан Республикасының iшкi әскерлерi Қолбасшысының ұсынуы бойынша iшкi әскерлер Қолбасшысы орынбасарларын қызметке тағайындайды, қызметтен босатады және әскери қызметтен шығарады;
- iшкi әскерлердiң қызметiн қамтамасыз ету үшiн қаражат бөлiнуiн қарастырады, iшкi әскерлердi материалдық-техникалық ресурстармен, азық-түлiкпен, заттай мүлiкпен, қару-жарақпен, оқ-дәрiмен, байланыс құралдарымен және басқа арнаулы техникалық құралдармен қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;
- iшкi әскерлер бөлiмдердiң күзетуiне жататын маңызды мемлекеттік объектiлердiң, тасымалдық коммуникациялардағы ғиммараттардың және арнаулы жүктердiң тiзбесiн айқындайды;
- берiлген мiндеттердi орындау үшiн қажеттi әскери немесе арнаулы сан мөлшерiн анықтай отырып, маңызды мемлекеттік объектiлер мен тасымалдық коммуникациялардағы ғимараттарға күзет қою және күзеттi алу туралы мәселелердi шешедi;
- iшкi iскерлердiң әскери қызметшiлерiнiң запастағы (отставкадағы) адамдар мен олардың үйелмен мүшелерiнiң әлеуметтiк және хұқылық жағынан қорғалуы, материалдық және тұрмыстық қамтамасыз етiлуi жөнiнде шаралар қолданады;
- iшкi әскерлердiң қызметiн қамтамасыз етудiң басқа да мәселелерiн шешедi.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 24.12.01 ж. № 274-II ; 2007.06.07 № 277-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 9-бап өзгертілді
9-бап. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі
Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі:
- iшкi әскерлердi запастағы офицерлермен, келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін және шақырылатын әскери қызметшiлермен жасақтауды жүзеге асырады;
- келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген офицерлер мен әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында даярлауға жәрдемдеседі.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 05.04.99 ж. № 360-I; 11.06.01 ж. № 208-II ; 2007.06.07 № 277-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 10-бап өзгертілді
10-бап. Iшкi iстер министрi:
Ішкі әскерлердің қызметтік-жауынгерлік қызметіне жедел басшылықты жүзеге асырады, әскери қызметшілерді тұрғын үймен қамтамасыз ету және басқа да әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерді шешу жөніндегі шаралар қолданады;
Қазақстан Республикасының Заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің, Парламентiнiң және Қазақстан Республикасы Үкіметінiң актілерін орындау үшiн қызметтiк-әскери жұмыс пен Ішкi әскерлерiнiң құрылымын жетiлдiру, ұйымдық шараларды өткізу жөніндегі нормативтiк құқықтық актiлердi шығарады;
Республика Үкіметінiң қарауына Ішкi әскерлер бөлiмдерi мен бөлiмшелерiнiң жалпы санын, ұйымдық құрылымын өзгерту және орналастыру туралы ұсыныстар енгiзедi;
Республика Үкіметіне Ішкi әскерлер Қолбасшысының орынбасарларын қызметке тағайындау және қызметтен босату туралы ұсыным енгiзедi;
Ішкі әскерлері құрамаларының (бөлімдерінің) құрылымын, орналастырылуын және штат санын Қазақстан Республикасыныә Үкіметі бекіткен штат санының лимиті шегінде айқындайды;
Ішкі әскерлердің тұрақты жауынгерлік және жұмылдырушылық әзірлігін сақтау жөнінде шаралар қолданады;
Ішкі әскерлердің мерзімді әскери қызметшілерді шақыруды және Ішкі әскерлер қатарынан босатуды ұйымдастыруға қатысуын қамтамасыз етеді;
Ішкi әскерлерiнiң әскери қызметшiлерiн және қызметкерлерін мемлекеттік наградалармен наградтауға ұсынады;
Ішкі әскерлердің жоғары әскери оқу орындарының бастықтарын, Ішкі әскерлер құрамаларының командирлерін қызметке тағайындайды және қызметтен босатады, Ішкі әскерлердің офицерлерін қызметтен босатады, офицерлік құрамның бастапқы әскери атағын және "полковник" әскери атағын береді.
11.06.01 ж. № 208-II ҚР Заңымен 10-1-баппен толықтырылды; 2007.06.07 № 277-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңымен 10-1-бап өзгертілді
10-1-бап. Ішкі әскерлер қолбасшысы
Ішкі әскерлер қолбасшысы:
Ішкі әскерлердің тұрақты жауынгерлік және жұмылдырушылық әзірлігін сақтап отырады;
әскерлердің қызметтік-жауынгерлік қызметіне, жедел және жауынгерлік әзірлігіне, озық тәжірибені енгізуге, материалдық базаны дамытуға және жеке құрам үшін қажетті әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар жасауға басшылық жасайды;
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әскерлерді шақыру бойынша және келісім-шарт бойынша мерзімді қызметтің әскери қызметшілермен жасақтау, олардың запасқа босатылуын ұйымдастыру жөніндегі жоспарларды әзірлейді және бекітеді;
бұйрықтар, директивалар және өкімдер шығарады;
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Ішкі әскерлер офицерлерінің әскери қызметтен өту мәселелерін шешеді, қызметке тағайындайды, қызметтен босатады, кезекті әскери атақтар береді, подполковникті қоса алғанда оларды запасқа немесе отставкаға шығарады;
Ішкі істер министріне Ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін, және қызметкерлерін мемлекеттік наградалармен марапаттау туралы ұсыныстар енгізеді;
әскерлерді қаруландыруға (жабдықтауға) әскери және өзге де техника мен басқа да мүліктің қабылдануын қамтамасыз етеді, жарамсыз болып қалған немесе әскери (бюджеттік) есептегі жоғалған материалдық құндылықтар мен ақшалай қаражатты Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен есептен шығарады.
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министріне Ішкі әскерлер Қолбасшысының орынбасарларын, құрамалардың командирлері мен әскери оқу орындарының бастықтарын қызметке тағайындау және қызметінен босату туралы ұсыныс жасайды.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 11.06.01 ж. № 208-II; 24.12.01 ж. № 274-II; 2004.20.12 № 13-III (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 11-бап өзгертілді
11-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:
- өз құзыретi шегiнде iшкi әскерлердiң құрамаларын, бөлiмдерi мен бөлiмшелерiн қарамағындағы аумақта құрып, орналастыру жөніндегі Қазақстан Республикасы iшкi iстер министрлігі ұсыныстарын қарауға қатысады;
- iшкi әскерлердiң тiршiлiгi үшiн тиiстi жағдайлар жасайды, iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi мен олардың үйелмен мүшелерiнiң хұқылық және әлеуметтiк қорғалуын қамтамасыз етедi, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес офицерлерге және келісім-шарт бойынша әскери қызметiн өтеп жүрген әскери қызметшiлерге тұрғын үй бөледi;
- iшкi әскерлер құрамалары мен бөлiмдерiнiң командованиесiне iшкi әскерлерге қызметке шақыруды ұйымдастыруда көмек көрсетедi.
осы аумақтағы қоғамдық тәртiптi қорғауды тiкелей жүзеге асыратын iшкi әскерлер бөлiмшелерiне материалдық-техникалық көмек көрсетуге құқығы бар.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 2004.20.12 № 13-III (2005.01.01. бастап қолданысқа енгiзiлдi) (бұр. ред. қара); 2004.29.12 № 26-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 12-бап өзгертілді
12-бап. Мемлекеттік органдар, кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар, лауазымды адамдар және азаматтар
Мемлекеттік органдар, кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар (меншiк түрiне қарамастан), лауазымды адамдар мен азаматтар iшкi әскерлерге олардың қызметтiк мiндеттердi атқаруына көмек көрсетуге мiндеттi.
Байланыс саласындағы уәкiлеттi орган, Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Қазақстан Республикасының басқа да мемлекеттік органдары мен мекемелерi мiндеттерiн төтенше жағдай кезiнде атқарушы iшкi әскерлерге олардың әскери бөлiмдер мен бөлiмшелердi басқаруы үшiн байланыс жүйелерi мен арналарын тегiн бередi.
Барлық тасымал түрлерiн басқару органдарының лауазымды адамдары, әскери коменданттар мен Қазақстан Республикасы iшкi iстер министрлігінiң әскери және арнаулы тасымал органдарының өкiлдерi қызметтiк мiндеттерiн атқарушы iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiн тасымалдауда, ал төтенше жағдайлар кезiнде - бiрiншi кезекте тасымалдауда тасымал көмегiн көрсетедi.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 09.12.98 ж. № 307-I; 05.04.99 ж. № 360-I; 11.06.01 ж. № 208-II; 24.12.01 ж. № 274-II; 2004.29.12 № 26-III (бұр. ред. қара); 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 13-бап өзгертілді
13-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары
Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары:
Iшкi iстер министрiнiң рұқсатымен тұрақты орналасқан мекендердегi iшкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамаларын, бөлiмдерiн және арнайы моторландырылған бөлiмдерiн қоғамдық тәртiптi қорғау, төтенше жағдайлардың зардаптарын жою үшiн, ал түзеу мекемелерiн күзететiн құрамалар мен бөлiмдердi - тiкелей күзетiлетiн объектiлердегi сотталғандар арасындағы жаппай тәртiпсiздiктi тыю және төтенше жағдайлардың зардаптарын жою және Қазақстан Республикасының заңдарымен iшкi әскерлерге жүктелген басқа да мiндеттердi орындау үшiн пайдаланады;
құрамалардың, бөлiмдердiң командирлерiмен бiрлесiп iшкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамалары, бөлiмдерi және арнайы моторландырылған бөлiмдерi үшiн қызметтiк мiндеттiң көлемiн олардың санына орай айқындайды;
әскери бөлiмдер мен iшкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамалары, бөлiмдерi және арнайы моторландырылған бөлiмдерi командирлерiнiң қызметтiк-әскери жұмыс нәтижелерi туралы хабарларын тыңдайды;
iшкi iстер органдарына көмек көрсету жөніндегі мiндеттердi орындау үшiн тұрақты орналасқан мекендерiнен тыс жүрген Ішкі әскерлер әскери бөлімдерінің тіршілігіне тиiстi жағдайлар туғызады;
24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен ; 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 14-бап өзгертілді
14-бап. Iшкi әскерлердiң Әскери кеңесi
Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бекiтетiн Ережеге сәйкес iшкi әскерлерде Әскери кеңес құрылады.
Әскери кеңестің құрамын Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Ішкі әскерлер Қолбасшысының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бекітеді.
Әскери кеңес iшкi әскерлер қызметiнiң ұйымдастырылуына және мәселелердiң дер кезiнде шешiлуiне жауапты болады.
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен; 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 15-бап өзгертілді
15-бап. Iшкi әскерлердiң комитеті
Ішкі әскерлер комитеті бейбіт уақытта және соғыс уақытында Ішкі әскерлерді әскери басқару органы болып табылады және әскерлердi тұрақты жауынгерлiк әрi жұмылдырушылық әзiрлiкте ұстауға, iшкі әскерлердің құрылысы мен дамуы жоспарларын әзiрлеу мен iске асыруға, олардың ұйымдық-штат құрылымын жетiлдiруге, iшкi әскерлердiң қызметтiк-жауынгерлiк iстерiн ұйымдастыруға арналған.
Бейбiт уақытта Штабтар бастықтары комитетімен бiрлескен iс-әрекеттер нұсқаларын жоспарлайды.
3 бөлiм. Iшкi әскерлердегi қызмет
2004.29.12 № 26-III ҚР Заңымен (бұр. ред. қара) ; 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 16-бап өзгертілді
16-бап. Iшкi әскерлердiң кадрлары
Iшкi әскерлердiң кадрлары әскери қызметшiлерден және қызметкерлерден тұрады.
Iшкi әскерлерде әскери қызмет атқарушы әскери қызметшiлердiң әскери атақтары, айырым белгiсi және олар үшiн белгiленген киiм үлгiсi болады, оларға Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнде қызмет атқарудың жағдайын регламенттейтiн нормативтiк актiлер және осы заңда көзделген әскери жарғылардың алынып тасталғандары мен толықтырулары ескерiлген талаптары қолданылады.
Iшкi әскерлер қызметкерлерінің еңбек жұмысы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледi.
09.12.98 ж. № 307-I; 24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен; 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 15-бап өзгертілді
17-бап. Iшкi әскерлердегi әскери қызмет
Ішкi әскерлер жеке құрамымен «Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес эксаумақтық және аумақтық принциптер ұштастырыла отырып жасақталады.
Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң әскери қызметтi атқару тәртібі, олардың хұқықтары мен мiндеттерi, әскери атақ беру, аттестаттау және қызметтен босату тәртібі Әскери қызметтi өткеру ережелерімен, әскери жарғылармен және басқа нормативтiк актiлермен айқындалады.
Iшкi әскерлерге әскери қызметке келген азаматтар әскери ант қабылдайды.
2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 18-бап өзгертілді
18-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң хұқылық жағдайы
Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын пайдаланады. Оларға конституциялық, әскери-қызметтiк мiндеттер жүктеледi.
Iшкi әскерлерiнiң әскери қызметшiлерi осы Заңмен, Қазақстан Республикасының басқа да хұқылық актілерімен айқындалып жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде өкiметтiң өкiлi болып табылады және олар мемлекет қорғауында болады.
Келісім-шарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген офицерлер мен әскери қызметшілерге жеке басын, қызмет жағдайын және әскери қызметте жүргенін куәландыратын жеке бастың куәлігі беріледі.
2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 19-бап жаңа редакцияда
19-бап. Ішкі әскерлер кадрларын даярлау және кәсіптік деңгейін көтеру
Сарбаздар мен сержанттарды (старшиналарды) даярлау Қазақстан Республикасы Ішкі әскерлерінің және Қарулы Күштерінің оқу бөлімдерінде (орталықтарында) жүзеге асырылады.
Ішкі әскерлер үшін офицерлерді даярлау республика аумағында орналасқан жоғары оқу орындарында, әскери училищелерде, сондай-ақ басқа да мемлекеттердің әскери оқу орындарында шарттық негіздерде жүзеге асырылады.
Ішкі әскерлердің офицер құрамының және келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілердің кәсіптік деңгейін көтеру әскери оқу орындарында, офицер құрамының біліктілігін жетілдіру (қайта даярлау) курстарында жүзеге асырылады.
2004.29.12 № 26-III ҚР Заңымен 20-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
20-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң жауапкершiлiгi
Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi қылмыс жасағаны және басқадай хұқық бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Әскери қызметшiлер азаматтардың хұқықтары мен заңды мүдделерiн бұзған жағдайда командирлер мен бастықтар азаматтардың хұқықтарын қалпына келтiрiп, кiнәлiлердi тәртiптiк немесе қылмыстық жауапқа тартуға, келтiрiлген залалдың орнын Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгiленген тәртiппен толтыруға мiндеттi.
Азаматтар iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң iс-әрекетiне белгiленген тәртiп бойынша жоғары тұрған командирге (бастыққа), прокуратура органдары мен сотқа шағым бере алады.
4 бөлiм. Iшкi әскерлердiң мiндеттерi
мен хұқықтары
ҚР Президентінің 21.12.95 ж. № 2708 Жарлығымен; 09.12.98 ж. № 307-I; 05.04.99 ж. № 360-I; 24.12.01 ж. № 274-II ҚР Заңымен; 2007.06.07 № 277-III ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) ; 2008.24.06 № 46-IV ҚР Заңымен (2008.01.01 қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара); 2010.08.04. № 266-IV ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 21-бап өзгертілді
21-бап. Iшкi әскерлер жеке құрамының мiндеттерi
Iшкi әскерлердiң жеке құрамына:
Қазақстан Республикасы Үкіметінің тізбесінде көзделген мемлекеттік маңызы бар объектілерді, тасымалдаған кезде арнаулы жүктерді және сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуіне арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерін күзетуді қамтамасыз ету;
- күзететiн объектiлердегi төтенше жағдайлардың зардаптарын жоюға қатысу;
- сотталғандарды қылмыстық-атқару жүйесінің әскер күзететін еңбекпен түзеу мекемелерінен айырбастау пункттеріне және одан кері, сондай-ақ өндірістік объектілерге айдап апару және одан кері әкелу, бұл объектілерді оларда сотталғандар жұмыс істеген уақытта күзету;
сотталған және қамауға алынған адамдарды, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының, облыстық және соларға теңестірілген соттардың, сондай-ақ егер жауынгерлік қызмет атқару пункттерінде осы мақсат үшін айдап апаруға арналған арнаулы әскер бөлімшелері болса, әскери соттардың сот отырыстарына олардың өтінімі бойынша қылмыстық-атқару жүйесінің тергеу изоляторларынан және оған кері қарай айдап апару;
- Iшкi әскерлер әскери бөлiмшелерiнiң қоймаларын және Қазақстан Республикасы iшкi iстер министрлігінiң әскери қоймаларын (базаларын) күзету;
- патрульдiк-күзет қызметiн атқару жолымен қоғамдық тәртiптi сақтауға қатысу;
- жаппай қоғамдық-саяси, спорт және өзге шаралар өткiзген кезде қоғамдық тәртiптi қамтамасыз етуге қатысу;
- дүлей зiлзалалардың, iрi авариялар мен апаттардың зардаптарын жою кезiнде қоғамдық тәртiп сақтауды қамтамасыз ету, төтенше жағдайдың хұқылық режимiн ұстау;
- ішкі істер органдарымен бірлесіп қоғамдық тәртіпті жаппай және топтасып бұзушылықтардың, түзеу мекемелеріндегі жаппай тәртіпсіздіктердің жолын кесуге, әскери қарауылдардың күзетінен қашқан адамдарды іздеуге қатысу және қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынып жүрген не аса ауыр қылмыстар жасаған адамдарды іздеуге ішкі істер органдарына көмек көрсету;
- iшкi әскерлер бөлiмдерiнiң арасында және мiндеттер орындалатын аудандарға жеке құрамын, материалдық құралдарды, қару-жарақты, техниканы және басқа жүктердi тасымалдау;
жанжал ауданын оқшауландыру және онда тосқауыл қою;
заңсыз қарулы құрамаларды қарусыздандыру мен жою, жанжал ауданындағы халықтан қаруды алып қою, жанжал ауданына iргелес аудандарда қоғамдық тәртiптi қорғау мен қауiпсiздiктi күшейту жөнiнде iс-шаралар жүргізу;
терроризмге қарсы операцияны жүргізуге және терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз етуге қатысу жүктеледі.
