|
|
Қоршағанортамині - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігi Қаржымині - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігi ЭБЖМ - Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау агенттігi 1 ҚОСЫМША ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ұтымды пайдалану жөніндегі бағдарламаға 1-сурет РЕСПУБЛИКА АУМАҒЫН ТАБИҒИ ЖАҒДАЙЛАРЫ БОЙЫНША АЙМАҚТАРҒА БӨЛУ СЫЗБАСЫ 
2-сурет Жер қорын жер санаттары бойынша бөлу динамикасы, % Ауыл шаруашылығы алқаптарының динамикасы, % 
1-кесте Жер санаттары бойынша жер қорын бөлу мың теңге | Жер санаттарының атауы | 1991 ж. | 2000 ж. | 2003 ж. | Өзге- рістер (+,-) 2003 ж. 1991 жылға | | 1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер | 218375,8 | 93077,1 | 83336,6 | -135039,2 | | 2. Елді мекендердің жерi | 3747,2 | 20201,7 | 20472,0 | +16724,8 | | 3. Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және басқа да ауыл шаруашылықтық емес мақсаттағы жер | 18796,8 | 11131,4 | 2359,5 | -16437,3 | | 4. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жері, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер | 775,1 | 1247,1 | 2659,9 | +1884,8 | | 5. Орман қоры жері | 10179,2 | 22222,8 | 22363,3 | +12184,1 | | 6. Су қоры жерi | 819,9 | 3568,3 | 3612,1 | +2792,2 | | 7. Босалқы жер | 18952,3 | 118696,4 | 126368,0 | +107415,7 | | Барлық жер: | 271646,3 | 270144,8 | 261171,4 | -10474,9 | | соның ішінде басқа мемлекеттердің аумақтарындағы пайдаланылымдағы жер | 149,8 | 0,9 | 0,9 | -148,9 | | Басқа мемлекеттер пайдаланатын жер | 993,7 | 2346,3 | 11319,7 | +10326,0 | | Республика аумағы | 272490,2 | 272490,2 | 272490,2 | |
2-кесте Алқаптар бойынша жер қорының серпінi мың га | Алқап түрлерi | 1991 ж. | 2000 ж. | 2003 ж. | Өзге- рістер (+,-) 2003 ж. 1991 жылға | | Жерлердің жалпы ауданы | 272490,2 | 272490,2 | 272490,2 | | | соның ішінде: | | | | | | ауыл шаруашылығы алқаптары: | 223115,4 | 222485,9 | 222626,2 | -489,2 | | олардың ішінде: | | | | | | егістік | 35403,9 | 21399,9 | 22656,9 | -12747,0 | | көп жылдық көшеттер | 163,2 | 135,8 | 121,8 | -41,4 | | тыңайған жер | 277,9 | 8759,4 | 5686,7 | +5408,8 | | шабындықтар | 5106,3 | 5015,5 | 5047,5 | -58,8 | | жайылымдар | 182164,1 | 187081,8 | 189034,2 | 6870,1 | | орман аудандары мен ағашты-бұталы көшеттер | 14290,3 | 14326,0 | 14334,7 | +44,4 | | батпақтар | 1239,3 | 1105,1 | 1101,5 | -137,8 | | су астында | 7845,8 | 7716,3 | 7714,3 | -131,5 | | каналдар, коллекторлар астында | 162,2 | 136,2 | 136,8 | -25,4 | | аудандар, жолдар, көшелер астында | 1735,7 | 1455,2 | 1445,9 | -289,8 | | парктар, скверлер мен бульварлар астында | | 20,4 | 22,5 | +22,5 | | құрылыстар астында | 293,8 | 603,4 | 600,7 | +306,9 | | бүлінген жерлер | 166,2 | 178,0 | 171,2 | +5,0 | | өзге де жерлер | 23641,5 | 24453,4 | 24336,4 | +694,9 |
3-кесте Облыстар бойынша ауыл шаруашылығы алқаптарының аудандары | Облыс атауы | Ауыл шаруа- шылығы алқап тары, барлығы | Соның ішінде: | | егістік | көп жылдық көшет- тер | тыңайған жер | шабын- дықтар | жайы- лымдар | | барлығы | с.і. суар- малы | | Ақмола | 13244,1 | 5031,8 | 18,5 | 5,4 | 1052,0 | 263,5 | 6887,5 | | Ақтөбе | 26975,4 | 785,1 | 11,5 | 1,5 | 366,2 | 312,9 | 25507,4 | | Алматы | 16421,0 | 1082,1 | 463,6 | 31,1 | 134,4 | 467,9 | 14699,2 | | Атырау | 9827,1 | 1,8 | 1,8 | 0,7 | 6,1 | 132,5 | 9683,5 | | Ш-Қа- зақ- стан | 22650,8 | 1090,7 | 87,0 | 5,8 | 526,2 | 1070,3 | 19948,1 | | Жамбыл | 10489,6 | 824,4 | 205,4 | 9,1 | | 230,8 | 9425,1 | | Б-Қа зақ- стан | 13989,1 | 682,0 | 15,2 | 2,7 | 909,2 | 1228,0 | 11160,1 | | Қара- ғанды | 37449,1 | 1176,5 | 47,5 | 4,7 | 346,4 | 386,3 | 35523,2 | | Қызыл- орда | 10877,5 | 131,6 | 131,6 | 2,8 | 61,4 | 116,9 | 10546,0 | | Қоста- най | 18129,0 | 5520,3 | 18,4 | 11,4 | 66,0 | 350,5 | 12176,0 | | Маң- ғыстау | 12699,6 | 0,4 | 0,4 | 0,6 | 0,4 | 0,3 | 12697,8 | | Павло- дар | 11176,6 | 1398,6 | 23,2 | 3,1 | 1338,2 | 301,8 | 8129,2 | | С-Қа- зақ- стан | 8388,1 | 4076,7 | 13,8 | 6,3 | 735,2 | 41,7 | 3523,7 | | О-Қа- зақ- стан | 10268,4 | 844,9 | 430,5 | 30,9 | 145,0 | 142,3 | 9104,8 | | Алматы қаласы | 7,9 | 2,3 | 1,8 | 4,8 | | | 0,8 | | Астана қаласы | 32,9 | 7,7 | 3,8 | 0,9 | | 1,8 | 21,8 | | Барлы- ғы | 222626,2 | 22656,9 | 1474,0 | 121,8 | 5686,7 | 5047,5 | 189034,2 |
4-кесте Республиканың жер ресурстарының құрамында ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді пайдалану мың теңге | | Барлық жерлер | c.і. ауыл шаруа- шылығы алқап- тары | соның ішінде | | егістік | көп жыл- дық екпе- лер | тыңай- ған жер | шабын- дықтар | жайы- лымдар | | барлығы | c.і. суар- малы | | Қаз- ақ- стан Рес- пуб- ли- касы | 272490,2 | 222626,2 | 22656,9 | 1474,0 | 121,8 | 5686,7 | 5047,5 | 189034,2 | | соның ішін- де: | | | | | | | | | | ауыл шару- ашыл- ығы мақ- са- тын- дағы жер- лер | 83336,6 | 78366,0 | 21144,8 | 1300,5 | 806 | 2802,8 | 1779,6 | 52539,6 | | Рес- пуб- лика ішін- де % есе- бімен | 30,6 | 35,2 | 93,3 | 88,2 | 66,2 | 49,3 | 35,3 | 27,8 |
4-сурет Шаруашылық жүргізуші субъектілердің аграрлық сектордағы динамикасы, % 
5-кесте Аграрлық сектордағы шаруашылық жүргізушi субъектілердің құрамы | Шаруашылық жүргізуші субъектілер- дің санаттары | 1991 ж. | 2000 ж. | 2003 ж. | | саны | ауда- ны, мың га. | саны | ауда- ны, мың га. | саны | ауда- ны, мың га. | | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | | 1. Шаруа (фермер) қожалығы | 2480 | 1615,1 | 105088 | 29798,1 | 151878 | 32770,7 | | 2. Мемлекет- тік емес ауыл шаруашылығы- ның заңды тұлғалары - барлығы соның ішінде: ұжымшарлар шаруашылық серіктестік- тер мен акционерлік қоғамдар Ауыл шаруа- шылығы өндірістік кооперативтер өзге де мемлекеттік емес ұйымдар | 548 416 132 | 15560,5 15284,7 275,8 | 6353 3098 1915 | 60033,7 40648,4 17753,2 | 17972 3735 1504 | 47744,8 33846,4 9770,4 | | 3.Мемлекеттік ауыл шаруа- шылығы ұйымдары - барлығы соның ішінде: кеңшарлар ҒІИ, мекемелер мен білім орындары қосалқы ауыл шаруашылығы кәсіпорындары өзге де мемлекеттік ұйымдар | 3640 2094 273 1003 270 | 201200,2 195322,7 2304,04 1911,7 1661,4 | 1678 593 814 271 | 3151,3 1547,8 505,8 1097,7 | 1325 361 719 245 | 2738,1 1289,7 342,1 1106,3 | | Барлығы | 6668 | 218375,8 | 113119 | 92983,1 | 171175 | 83253,6 |
6-кесте Облыстар бойынша суармалы жер серпіні (мың га) | Облыс атауы | 1991 ж. | 2000 ж. | 2003 ж. | Өзге- рістер (+,-) 2003 ж. 1991 жылға | | Ақмола | 45,2 | 44,5 | 42,2 | -3,0 | | Ақтөбе | 44,9 | 29,3 | 29,3 | -15,6 | | Алматы | 661,0 | 549,9 | 596,3 | -64,7 | | Атырау | 44,3 | 44,0 | 11,8 | -32,5 | | Ш-Қазақстан | 223,5 | 219,1 | 219,1 | -4,4 | | Жамбыл | 249,3 | 237,5 | 226,5 | -22,8 | | Б-Қазақстан | 66,7 | 558 | 55,8 | -10,9 | | Қарағанды | 96,6 | 89,6 | 88,2 | -8,4 | | Қызылорда | 286,0 | 277,7 | 214,9 | -71,1 | | Қостанай | 39,8 | 41,6 | 41,6 | +1,8 | | Маңғыстау | 1,7 | 2,0 | 1,9 | +0,2 | | Павлодар | 81,6 | 59,5 | 59,5 | -22,1 | | С-Қазақстан | 35,4 | 22,8 | 22,8 | -12,6 | | О-Қазақстан | 495,8 | 500,4 | 511,7 | +15,9 | | Астана қаласы | 7,7 | 4,7 | 4,9 | -2,8 | | Алматы қаласы | | 4,9 | 4,7 | +4,7 | | Барлығы | 2379,5 | 2228,3 | 2131,2 | -248,3 |
5 сурет Ауыл шаруашылық алқаптарының, олардың құнарлығына әсер өтетін белгілері бойынша сапалық сипаттамасы 
7-кесте Құнарлылыққа әсер ететін қасиеттерi бойынша егістік сипаттамасы | Облыс атауы | Жалпы ауданы | І. Кері әсер- лерге ұшырама- ғандар | ІІ. Қиыршық тасты және тасты | ІІІ. Тұздал- ған | ІV. Сортаң- данған | | барлығы | c.і. жарам- дылары | | Ақмола | 5031,7 | 3676,7 | 3676,4 | 244,7 | 441,7 | 398,8 | | Ақтөбе | 785,0 | 555,1 | 555,1 | 30,0 | 94,8 | 75,0 | | Алматы | 1082,1 | 583,8 | 527,9 | 150,3 | 151,7 | 25,5 | | Атырау | 1,8 | 0,3 | 0,2 | | 1,2 | 0,1 | | Ш-Қазақстан | 1090,7 | 662,4 | 615,8 | 156,6 | 2,1 | 12,8 | | Жамбыл | 824,4 | 424,3 | 424,3 | 179,7 | 90,9 | 17,5 | | Б-Қазақстан | 682,0 | 291,9 | 283,0 | 15,0 | 22,5 | 198,8 | | Қарағанды | 1176,5 | 588,1 | 383,6 | 129,6 | 56,3 | 308,0 | | Қызылорда | 131,6 | 13,0 | 13,0 | | 115,8 | | | Қостанай | 3520,3 | 4099,1 | 4099,1 | 133,1 | 542,2 | 664,3 | | Маңғыстау | 0,4 | 0,4 | 0,4 | | | | | Павлодар | 1398,6 | 516,7 | 512,9 | 53,8 | 81,5 | 255,8 | | С-Қазақстан | 4076,7 | 2812,1 | 2812,1 | 163,0 | 235,5 | 566,6 | | О-Қазақстан | 845,0 | 403,5 | 363,6 | 7,4 | 189,9 | 6,8 | | Астана қаласы | 2,3 | 1,0 | 1,0 | 0,9 | | | | Алматы қаласы | 7,8 | 2,7 | 2,7 | | 1,1 | 4,0 | | Барлығы | 22656,9 | 14631,1 | 14271,1 | 1264,1 | 2027,2 | 2534,0 |
таблицаның жалғасы: | Облыс атауы | V. Шай- ылған | VІ. Дефлир- ленген | VІІ. Су жә- не жел эрози- ясына ұшыра- ғандар | VІІІ. Өте ылғал- данған | ІХ. Батпақ- танған | Х. Басқа- лары | | Ақмола | 255,0 | 0,5 | | 10,9 | 0,9 | 2,5 | | Ақтөбе | 10,0 | 15,0 | | 5,1 | | | | Алматы | 63,1 | 64,8 | | 40,1 | 2,8 | | | Атырау | | | | 0,2 | | | | Ш-Қазақстан | 205,2 | 20,2 | | 31,4 | | | | Жамбыл | 99,3 | 1,0 | | 11,7 | | | | Б-Қазақстан | 77,1 | 7,5 | 63,4 | 2,7 | 0,2 | 2,9 | | Қарағанды | 39,6 | 36,8 | | 17,3 | 0,8 | | | Қызылорда | | | | | | 2,8 | | Қостанай | 39,3 | 2,0 | | 39,1 | | 1,2 | | Маңғыстау | | | | | | | | Павлодар | | 445,7 | | 27,3 | | 17,8 | | С-Қазақстан | 26,1 | | | 263,1 | 1,3 | 9,0 | | О-Қазақстан | 235,6 | 1,1 | | 0,7 | | | | Астана қаласы | | | | | 0,4 | | | Алматы қаласы | | | | | | | | Барлығы | 1050,3 | 594,6 | 63,4 | 450,0 | 6,0 | 36,2 |
6-сурет Шабындықтардың облыстар бойынша мәдени-техникалық жағдайы 
8-кесте Облыстар бойынша шабындықтардың мәдени-техникалық жай-күйi | Облыстар- дың атауы | Шабын- дықтар ауда- ны, барлы- ғы | с.і. түбе- гейлi жақ- сар- тыл- ғаны | Шабындықтардың мәдени-техникалық жай-күйi | | таза | бұталы | орман- ды | улы өсім- діктер өскен- дерi | төм- пешік- терi барлары | | Ақмола | 263,5 | 10,0 | 230,9 | 8,4 | | 0,3 | 13,9 | | Ақтөбе | 304,0 | | 394,6 | 5,3 | | 3,9 | 0,2 | | Алматы | 467,9 | 6,2 | 442,2 | 1,7 | 1,1 | 14,5 | 2,2 | | Атырау | 132,0 | | 125,7 | 0,4 | 0,1 | 5,4 | 0,4 | | Ш-Қазақстан | 1070,9 | | 926,3 | 75,3 | 3,1 | 8,5 | 57,7 | | Жамбыл | 230,8 | 4,8 | 224,9 | 0,8 | 0,1 | 0,2 | | | Б-Қазақстан | 1013,3 | 11,6 | 950,8 | 1,4 | 0,1 | 31,7 | 17,7 | | Қарағанды | 381,6 | 0,4 | 368,0 | 4,1 | | 0,4 | 8,7 | | Қызылорда | 115,6 | | 107,4 | 1,5 | | 5,4 | 1,3 | | Қостанай | 350,5 | 15,5 | 307,6 | 7,2 | | 0,4 | 19,8 | | Маңғыстау | 0,3 | | 0,3 | | | | | | Павлодар | 301,8 | | 270,6 | 20,4 | 3,3 | | 7,5 | | С-Қазақстан | 41,7 | 12,0 | 29,1 | 0,3 | | | 0,3 | | О-Қазақстан | 142,7 | 1,9 | 123,8 | 3,3 | | 13,7 | | | Астана қаласы | 1,8 | | 1,8 | | | | | | Барлығы | 4818,4 | 62,4 | 4404,0 | 130,1 | 7,8 | 84,4 | 129,7 |
Ескерту: басқа мемлекеттер пайдаланылатын жерлерсіз 7-сурет Жайылымлардың облыстар бойынша мәдени-техникалық жағдайы 
9-кесте Облыстар бойынша жайылымдардың мәдени-техникалық жай-күйi | Облыс атауы | Жай- ылы- мдар ау- да- ны, бар- лығы | с.і. түбе- гейлi жақ- сар- тыл- ғаны | Жайылымдардың мәдени-техникалық жай-күйi | | таза | төм- пе- шік- терi бар- лары | бұта- лы | орман- ды | тас- ты | қыл- қан- ды | тап- тал- ғаны | | Ақмола | 6886,9 | 1074,1 | 1572,8 | 111,8 | 227,5 | 18,0 | 1271,1 | 593,3 | 2018,3 | | Ақтөбе | 24770,0 | | 18369,0 | 37,3 | 949,6 | 137,9 | 0,3 | 1369,6 | 3906,3 | | Алматы | 14699,2 | 63,2 | 8087,2 | 142,9 | 1901,1 | 695,3 | 468,1 | 327,8 | 3013,6 | | Атырау | 9120,9 | | 4536,7 | 2,5 | 281,8 | | | 93,9 | 4206,0 | | Ш-Қаз- ақ- стан | 19974,0 | | 12113,4 | 140,9 | 4651,8 | 130,1 | 1566,9 | 912,4 | 458,5 | | Жамбыл | 8286,0 | 186,7 | 4457,3 | 0,2 | 1812,2 | 460,9 | 101,5 | | 1267,2 | | Б-Қаз- ақ- стан | 10141,6 | 60,6 | 6027,7 | 42,2 | 359,8 | 2,4 | | 704,6 | 2944,3 | | Қара- ғанды | 31121,5 | 845,9 | 22110,8 | 359,8 | 3719,9 | 147,8 | 628,9 | 2255,1 | 1053,3 | | Қызыл- орда | 11836,6 | | 6478,3 | 29,9 | 2272,8 | 894,5 | | 9,4 | 2151,7 | | Қоста-най | 12176,0 | 1094,2 | 8164,8 | 347,5 | 825,1 | 1,2 | 34,9 | 310,2 | 1398,1 | | Маңғы-стау | 12695,9 | | 9767,5 | 133,5 | 772,9 | 200,4 | 77,3 | 8,4 | 1735,9 | | Павло-дар | 8129,0 | 715,3 | 5014,0 | 47,9 | 418,4 | 1,0 | 243,0 | 1057,2 | 632,2 | | С-Қаз-ақ- стан | 3523,9 | 641,4 | 2047,4 | 39,6 | 63,7 | 25,1 | 235,8 | 2,9 | 468,0 | | О-Қаз-ақ- стан | 9105,0 | 179,8 | 5091,8 | 0,1 | 1553,6 | 908,8 | 20,5 | 10,5 | 1339,9 | | Алматы қ. | 0,8 | | | | 0,7 | | 0,1 | | | | Астана қ. | 22,4 | 6,2 | 13,2 | | 0,2 | | 0,1 | 0,3 | 2,4 | | Барлығы | 182489,7 | 4867,4 | 113851,9 | 1436,1 | 19811,1 | 3623,4 | 4648,5 | 7655,6 | 26595,7 |
Ескерту: басқа мемлекеттер пайдаланылатын жерлерсіз 10-кесте Деградацияға ұшыраған жайылымдар мың га | Облыстардың атауы | Деградацияға ұшыраған жайылымдардың барлығы | соның ішінде | | орташа | күшті | | 1 | 2 | 3 | 4 | | Ақмола | 2018,3 | 1098,0 | 920,3 | | Ақтөбе | 3906,3 | 3293,2 | 613,1 | | Алматы | 3013,6 | 1199,6 | 1814,0 | | Атырау | 4206,0 | 2653,8 | 1552,2 | | Ш-Қазақстан | 458,5 | 325,1 | 133,4 | | Жамбыл | 1267,2 | 498,0 | 769,2 | | Б-Қазақстан | 2944,3 | 2066,2 | 878,1 | | Қарағанды | 1053,3 | 691,7 | 361,6 | | Қызылорда | 2151,7 | 1543,0 | 608,7 | | Қостанай | 1398,1 | 382,5 | 1015,6 | | Маңғыстау | 1735,9 | 1248,4 | 487,5 | | Павлодар | 632,2 | 482,1 | 150,1 | | С-Қазақстан | 468,0 | 329,8 | 138,2 | | О-Қазақстан | 1339,9 | 969,6 | 370,3 | | Астана қаласы | 2,4 | 1,0 | 1,4 | | Барлығы | 26595,7 | 16782,0 | 9813,7 |
11-кесте Эрозияға ұшыраған ауыл шаруашылығы алқаптарының аудандары мың га | Облыс атауы | Шайылған | Дефлирленген | Су және жел эрозиясына бірдей ұшыраған | | ауыл шаруа- шылығы алқап- тары, барлығы | c.і. егістік | ауыл шаруа- шылығы алқап- тары, барлығы | c.і. егістік | ауыл шаруа- шылығы алқап- тары, барлығы | c.і. егіс- тік | | Ақмола | 561,0 | 255,0 | 1,5 | 0,5 | | | | Ақтөбе | 473,1 | 10,0 | 2101,1 | 15,0 | 8,3 | | | Алматы | 802,4 | 63,1 | 4988,7 | 64,8 | | | | Атырау | | | 3185,8 | | | | | Ш-Қазақстан | 424,9 | 205,2 | 856,9 | 20,2 | 1,4 | | | Жамбыл | 352,6 | 99,3 | 2849,0 | 1,0 | | | | Б-Қазақстан | 255,1 | 77,1 | 1900,6 | 7,5 | 178,6 | 63,4 | | Қарағанды | 140,9 | 39,6 | 854,6 | 36,8 | | | | Қызылорда | 2,9 | | 2914,1 | | | | | Қостанай | 160,2 | 39,3 | 611,6 | 2,0 | | | | Маңғыстау | 802,8 | | 657,8 | | | | | Павлодар | 1,0 | | 1546,4 | 445,7 | | | | С-Қазақстан | 49,9 | 26,1 | | | | | | О-Қазақстан | 958,7 | 235,6 | 3112,9 | 1,1 | | | | Алматы қ. | 1,4 | | | | | | | Астана қ. | | | | | | | | Барлығы | 4986,9 | 1050,3 | 25581,0 | 594,6 | 188,3 | 63,4 |
таблицаның жалғасы: | Облыс атауы | Эрозияға ұшырағандар, барлығы | | ауыл шаруа- шылығы алқап тары, барлығы | соның ішінде | | егістік | соның ішінде | | әлсіз | орташа | күшті | | Ақмола | 562,5 | 255,5 | 255,5 | | | | Ақтөбе | 2582,5 | 25,0 | 23,1 | 1,9 | | | Алматы | 5791,1 | 127,9 | 122,0 | 5,9 | | | Атырау | 3185,8 | | | | | | Ш-Қазақстан | 1283,2 | 225,4 | 212,9 | 12,5 | | | Жамбыл | 3201,6 | 100,3 | 91,5 | 8,8 | | | Б-Қазақстан | 2334,3 | 148,0 | 135,6 | 12,4 | | | Қарағанды | 995,5 | 76,4 | 62,7 | 13,7 | | | Қызылорда | 2917,0 | | | | | | Қостанай | 771,8 | 41,3 | 31,0 | 10,0 | 0,3 | | Маңғыстау | 1460,6 | | | | | | Павлодар | 1547,4 | 445,7 | 242,1 | 203,6 | | | С-Қазақстан | 49,9 | 26,1 | 19,9 | 5,9 | 0,3 | | О-Қазақстан | 4071,6 | 236,7 | 216,8 | 19,5 | 0,4 | | Алматы қ. | 1,4 | | | | | | Астана қ. | | | | | | | Барлығы | | 1708,3 | 1413,1 | 294,2 | 1,0 |
|
