2. Сотталған адамдар осы Кодексте белгіленген тәртіппен шартты түрде мерзімінен бүрын босатуға немесе жазаның өтелмеген бөлігін неғүрлым жұмсақ жазамен ауыстыруға ұсынылуы мүмкін.
50-бап. Бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеуші адамдарға қолданылатын жазалау шаралары
1. Қылмыстық-атқару инспекциясының әкімшілігі жазаны өтеу тәртібін бүзушы сотталған адамдарға мынадай жазалау шараларын:
сөгіс беру;
демалыс және мереке күндерінде тұратын жерінің шегінен шығуға бір айға дейінгі мерзімге тыйым салу;
бас бостандығын шектеудің бас бостандығынан айырумен ауыстырылуы мүмкін екендігі туралы ескерту шараларын қолдана алады.
2. Қылмыстық-атқару инспекциясының әкімшілігі жазасын өтеуден қасақана жалтарушы адамдарға қатысты бас бостандығын шектеуді бас бостандығынан айырумен ауыстыру туралы мәселелерді шешу үшін сотқа материалдарды табыс етеді.
51-бап. Бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеуші адамдарға көтермелеу және жазалау шараларын қолдану тәртібі
1. Көтермелеу және жазалау шаралары жазбаша түрде қолда-нылады.
2. Жазалау шараларын қолдану кезінде құқық бұзушылық жасалған мән-жайлар, сотталған адамның жеке басы мен оның теріс қылық жасағанға дейінгі мінез-құлқы ескеріледі. Тағайындалатын жаза сотталған адам жасаған теріс қылықтың сипаты мен ауырлығына сәйкес болуға тиіс. Жаза теріс қылық анықталған күннен бастап он тәуліктен кешіктірілмей, ал егер теріс қылыққа байланысты тексеру жүргізілсе - оның аяқталған күнінен бастап, бірақ теріс қылық жасалған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей тағайындалады. Жаза жиырма төрт сағат ішінде, ал ерекше жағдайларда - ол тағайындалған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей атқарылады.
3. Осы Кодексте көзделген көтермелеу және жазалау шараларын қолдану қүқығын қылмыстық-атқару инспекциясының бастығы немесе оның орнында қалған адам толық көлемде пайдаланады.
52-бап. Бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеуден қасақана жалтару және бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеудің тәртібі мен шарттарын бұзу
1. Демалысын немесе демалыс және мереке күндерін өткізген орыннан дәлелсіз себептермен дер кезінде келмеу, сондай-ақ жүмыс орнынан немесе түратын жерінен өз бетінше кетіп қалу, спирт ішімдіктерін бірнеше рет пайдалану мен есірткі заттарын медициналық емес мақсаттарда пайдалану, қылмыстық-атқару инспекциясы қызметкерлерінің заңды талаптарын орындаудан бас тарту бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеуден қасақана жалтару болып табылады.
2. Еңбек тәртібін, қоғамдық тәртіпті және сотталған адам үшін белгіленген тұру ережелерін кемінде үш рет бұзу, сондай-ақ кейін жасалған әрбір тәртіп бұзушылық алдыңғысына жаза тағайындалғаннан кейін жасалған жағдайда, оған жаза тағайындалғаны үшін сот жүктеген міндеттерді орындаудан бас тарту жазаны өтеу тәртібі мен шарттарын бүзушылық болып табылады.
53-бап. Сотталған адамдарды қадағалау және бас бостандығын шектеутүріндегі жазаны өтеу тәртібін бұзушылықтың алдын алу шаралары
1. Бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны өтеушілерді қадағалауды қылмыстық-атқару инспекциясының әкімшілігі жүзеге асырады және сотталған адамдарға олардың тұратын жері мен жұмыс орны бойынша, сондай-ақ жұмыстан бос уақытында байқау мен бақылау жасауды қамтамасыз етеді. Қадағалауды жүзеге асыру тәртібі Қазақстан Республикасының нормативтік қүқықтық актілермен белгіленеді.
2. Сотталған адамға бас бостандығын шектеу түріндегі жазаны бас бостандығынан айыруға ауыстыру туралы мәселені шешу кезінде оны ішкі істер органдары прокурордың санкциясымен жазаны өтеуден жалтарудың жолын кесу және материалдарды сотқа беру мақсатында он тәулікке дейінгі мерзімге үстауы мүмкін.
3. Жазаны өтеуден қасақана жалтарушы сотталған адамды ішкі істер органы жалтару себептерін анықтау үшін прокурордың санкциясымен он тәулікке дейінгі мерзімге үстауы мүмкін. Қажет болған жағдайда ішкі істер органы үсталған адамды жазаны өтеу орнына бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар үшін белгіленген тәртіппен жібереді және жазаны өтеуден қасақана жалтарғаны туралы деректер болған жағдайда, сотталған адамның бас бостандығын шектеудің өтелмеген мерзімін бас бостандығынан айыруға ауыстыру туралы мәселені шешу үшін материалдарды сотталған адамның ұсталған жері бойынша сотқа береді.
ҚР 21.12.02 ж. N 363-II Заңына сәйкес 8-ші бөлімінің жаңа редакциясында 54-ші, 55-ші баптар берілмеген (бұр. ред. қара)
9-тарау. Қосымша жазаларды атқару
ҚР 09.12.04 ж. N 10-III Заңымен 56-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
56-бап. Арнаулы, әскери немесе құрметтi атақтан, сыныптық шеннен, дипломатиялық дәрежеден, бiлiктiлiк сыныбынан және мемлекеттiк наградалардан айыру туралы сот үкiмiн атқару
1. Сотталушыны арнаулы, әскери немесе құрметтi атақтан, сыныптық шеннен, дипломатиялық дәрежеден, бiлiктiлiк сыныбынан айыру туралы үкiм шығарған сот үкiм заңды күшiне енген соң оның көшiрмесiн сотталушыға атақты, сыныптық шендi, дипломатиялық дәреженi, бiлiктiлiк сыныбын берген лауазымды адамға жiбередi.
2. Лауазымды адам белгiленген тәртiппен тиiстi құжаттарға сотталушыны арнаулы, әскери немесе құрметтi атақтан, сыныптық шеннен, дипломатиялық дәрежеден бiлiктiлiк сыныбынан айыру туралы жазба жасайды, сондай-ақ оны тиiстi атағы, шенi, дәрежесi, сыныбы бар адамдар үшiн көзделген құқықтар мен жеңiлдiктерден айыру жөнiнде шаралар қолданады.
3. Запастағы әскери қызметшi жөнiндегi сот үкiмiнiң көшiрмесi оның әскери есепке алынған орны бойынша әскери комиссариатқа жiберiледi.
4. Лауазымды адам үкiмнiң көшiрмесiн алған күннен бастап бiр айдың iшiнде үкiмдi шығарған сотқа оның орындалғаны туралы хабарлайды.
5. Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 50-бабының екiншi бөлiгiне сәйкес сотталушыны құрметтi атақтан, әскери, арнаулы немесе өзге де атақтан, сыныптық шеннен, дипломатиялық дәрежеден, бiлiктiлiк сыныбынан немесе мемлекеттiк наградадан айыру туралы шешiм қабылдаған кезде тиiстi мемлекеттiк орган осы баптың 2-тармағында көрсетiлген шараларды қабылдайды. Мемлекеттiк наградаларды оларға қоса берiлген құжаттармен бiрге алып қоюды олар болатын жердегi қылмыстық-атқару инспекциясы жүргiзедi.
ҚР 23.06.00 ж. N 57-II; 24.12.01 ж. N 276-II Заңдарымен 57-бап өзгертілді
57-бап. Мүлiктi тәркiлеу туралы сот үкiмiн атқару тәртiбi
1. Сотталушының мүлкiн тәркiлеу туралы үкiм шығарған сот ол заңды күшiне енген соң атқару парағын, мүлiк тiзiмiнiң көшiрмесiн және үкiмнiң көшiрмесiн атқару үшiн сот атқарушысына жiбередi, бұл туралы уәкiлеттi мемлекеттiк органға хабарлайды. Iсте сотталушы мүлкiнiң тiзiмi болмаған жағдайда мүлiк тiзiмi жүргiзiлмегенi туралы анықтама жiберiледi.
2. Мүлiктi тәркiлеу түрiндегi жазаны орындауды мүлiктiң тұрған жерi бойынша сот атқарушысы жүргiзедi.
ҚР 21.12.02 ж. N 363-II Заңымен 58-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
58-бап. Тәркiлеуге жататын мүлiк
1. Сотталушының мүлкi, соның iшiнде оның ортақ немесе бiрлескен меншiктегi үлесi, ақшасы мен бағалы қағаздары, сотталушының банктердегi салымдары мен кез келген меншiк нысанындағы активтерге өзге де салымдары сот үкiмi бойынша тәркiленуге жатады. Сондай-ақ қылмыстық іс-әрекет объектісі, қылмыс жасау қаруы немесе қүралы, айналымнан алынып қойылған зат болып табылатын мүлік сот үкімі бойынша тәркіленуге жатады.
2. Сотталушының сот үкiмi бойынша тәркiленуге жатпайтын мүлiктiң Тiзбесiнде аталған мүлкi тәркiленуге жатпайды (қоса тiркеледi).
3. Соттың үкiмi бойынша тәркiленуге жататын мүлiктiң кiмге тиесiлi екендiгi туралы даулар азаматтық сот iсiн жүргiзу тәртiбiмен шешiледi.
59-бап. Сот атқарушысының мүлiктi тәркiлеу туралы сот үкiмiн атқару жөнiндегi iс-әрекетi
1. Сот атқарушысы атқару парағын алған соң дереу тiзiмде көрсетiлген мүлiктiң бар-жоғын тексередi, тәркiлеуге жататын басқа мүлiктi анықтайды, сөйтiп оны тiзiмге кiргiзедi. Егер мүлiктiң тiзiмi жүргiзiлмеген болса, сот атқарушысы сотталушының тәркiленуге жататын мүлкiн анықтауға шара қолданады, сөйтiп оны тапқан жағдайда қолданылып жүрген заңдарға сәйкес сол мүлiктiң тiзiмiн жасайды.
2. Тiзiмде әрбiр заттың толық және дәл атауы, оның айырым белгiлерi, соның iшiнде түсi, мөлшерi, тозу дәрежесi мен жеке сипаттамасы көрсетiледi. Тiзiмделген заттар сүргiленедi, мөрленедi және сақтауға берiледi, бұл туралы тiзiмге белгi соғылады.
3. Сот атқарушысы тәркiленуге жататын және тiзiмге алынған мүлiктi сақтауға қажеттi шаралар қолданады.
4. Мүлiктiң сот атқарушысы жасаған тiзiмiн судья бекiтедi.
5. Сотталушының ортақ және бiрлескен меншiктегi үлесiн сот атқарушысының ұсынуы бойынша сот атқарушысының өзi тұратын сот азаматтық сот iсiн жүргiзу тәртiбiмен анықтайды.
ҚР 23.06.00 ж. N 57-II 24.12.01 ж. N 276-II Заңдарымен 60-бап өзгертілді
60-бап. Тәркiленген мүлiктi уәкiлеттi мемлекеттiк органға беру
1. Сотталушының тәркiленген мүлкiн уәкiлеттi мемлекеттiк органға беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес оған қойылатын барлық талаптар қанағаттандырылғаннан кейiн жүргiзiледi. Тәркiленген мүлiк есебiнен қанағаттандыруға жататын талаптар жөнiнде мемлекет оны сатудан алынған қаражат шегiнде жауап бередi.
2. Тәркiленген мүлiктi уәкiлеттi мемлекеттiк органға беру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
ҚР 23.06.00 ж. N 57-II 24.12.01 ж. N 276-II Заңдарымен 61-бап өзгертілді
61-бап. Тәркiленуге жататын мүлiкке байланысты үшiншi тұлғалардың мiндеттерi
1. Өзiнде сот үкiмiмен тәркiленуге жататын мүлiк бар ұйымдар мен азаматтар бұл туралы сотқа немесе уәкiлеттi мемлекеттiк органға хабарлауға мiндеттi.
2. Аталған мүлiктiң жасырылуына, бүлiнуiне немесе ұрлануына кiнәлiлер заңға сәйкес жауапқа тартылады.
62-бап. Үкiмдi атқарудан кейiн анықталған мүлiктi тәркiлеу
Үкiм барлық мүлiктi тәркiлеу бөлiгiнде атқарылып, бiрақ айыптау үкiмiн атқарудың заңмен белгiленген өтеу мерзiмдерi бiткенге дейiн сотталушының оған үкiм шығарылғанға дейiн немесе үкiм шығарылғаннан кейiн ол тәркiлеуге жататын қаражатқа сатып алған тәркiленбеген мүлкi табылған жағдайларда, үкiм шығарған сот немесе үкiмдi атқару орны бойынша сот, егер мүлiк заң бойынша тәркiленуi мүмкiн болса, сот атқарушысының ұсынуымен табылған мүлiктi тәркiлеудi атқаруға жiберу туралы қаулы шығарады.
III Бөлім. Қамау түріндегі жазаны атқару
10-тарау. Қамау түріндегі жазаны атқарудың
тәртібі мен ережелері
63-бап. Қамау түрiндегi жазаны өтеу орындары
1. Қамауға сотталған адамдар жазаны соттау орны бойынша қамау үйлерiнде өтейдi.
2. Сотталушы жазаның бүкiл мерзiмiн, әдетте, бiр қамау үйiнде өтейдi.
3. Қамауға сотталушы бiр қамау үйiнен екiншiсiне көшiруге ол ауырған жағдайда не оның қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн, сондай-ақ сотталушының сол қамау үйiнде одан әрi болуына кедергi жасайтын өзге де ерекше мән-жайлар кезiнде жол берiледi.
64-бап. Қамау түрiндегi жазаны атқарудың тәртiбi мен ережелерi
1. Қамауға сотталғандар қатаң оқшаулау жағдайында ұсталады. Күзетпен ұсталатын адамдардың өзге санаттарынан еркектер, әйелдер, кәмелетке толмағандар, сондай-ақ бұрын бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеген және соттылығы бар адамдар бөлек орналастырылады.
2. Сотталғандарға түрмеде жалпы режим жағдайында бас бостандығынан айыруды өтеушi адамдар үшiн осы Кодексте белгiленген ұстау жағдайлары қолданылады. Адвокаттармен кездесулердi қоспағанда, сотталғандардың кездесуiне болмайды; посылка, сәлемдеме, бандерольдер алуға рұқсат етiлмейдi, бұған олардың бiрiншi кезекте қажеттi заттары мен маусымдық киiм-кешек салынғаны қосылмайды. Сотталғандарды жалпы және кәсiптiк оқыту жүзеге асырылмайды; күзетсiз жүруiне рұқсат етiлмейдi. Сотталғандар жеке шотында бар қаражатына ай сайын бiр айлық есептiк көрсеткiштен аспайтын сомаға тамақ өнiмдерi мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға құқығы бар.
3. Сотталғандар күн сайын ұзақтығы бiр сағаттан кем емес, ал кәмелетке толмағандар - бiр жарым сағаттан кем емес сейiлдеудi пайдаланады.
4. Ерекше жеке мән-жайлар кезiнде қамауда ұстауға сотталғандарға жақын туыстарымен /жұбайымен, зайыбымен/ телефон арқылы сөйлесуге рұқсат етiлуi мүмкiн.
65-бап. Қамау түрiндегi жазаны өтеушi адамдарды еңбекке тарту
Қамауды атқарушы қамау үйiнiң әкiмшiлiгi сотталғандарды ұзақтығы аптасына төрт сағаттан аспайтын уақытқа қамау үйлерiне шаруашылық қызмет көрсету жөнiндегi жұмыстарды орындауға ақы төлемей тартуға құқылы.
66-бап. Қамауға сотталған адамдарға қолданылатын көтермелеу және жазалау шаралары
1. Жақсы мiнез-құлқы үшiн сотталғандарға алғыс, бұрын қолданылған жазаны мерзiмiнен бұрын алу, телефон арқылы сөйлесуге рұқсат ету түрiнде көтермелеу шаралары қолданылуы мүмкiн.
2. Жазаны өтеу тәртiбiн бұзғаны үшiн қамауда ұстауға сотталғандарға сөгiс немесе он тәулiкке дейiнгi мерзiмге айыптылық, оқшаулау орнына шығару түрiндегi жаза қолданылуы мүмкiн.
3. Қамауда ұстауға сотталғандарға көтермелеу және жазалау шараларын қолдану тәртiбi осы Кодекстiң 110 және 113-баптарымен реттеледi.
67-бап. Қамауға сотталған адамдарды материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету және оларға медициналық қызмет көрсету
1. Қамауға сотталғандарды материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету жазасын жалпы режимдегi түрмелерде өтеушi адамдар үшiн - белгiленген нормаларға сәйкес, ал кәмелетке толмағандар үшiн тәрбиелеу колониялары үшiн белгiленген нормаларға сәйкес жүзеге асырылады.
2. Қамауға сотталғандар медициналық көмекпен қамтамасыз етiледi.
IV Бөлім. Бас бостандығынан айыру түріндегі
жазаны атқару
11-тарау. Бас Бостандығынан айыру түріндегі
жазаны атқарудың жалпы ережелері
68-бап. Бас бостандығынан айыру түрiндегi жазаны атқару орындары
1. Бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар жазаны қамалғанға дейiн өздерi тұрған немесе өздерi сотталған облыстың Қазақстан Республикасының түзеу мекемелерiнде өтейдi. Сотталғандардың денсаулық жағдайы бойынша немесе олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн ерекше жағдайларда, сондай-ақ өздерiнiң келiсiмi бойынша олар жазаларын өтеу үшiн басқа облыстың тиiстi түзеу мекемесiне жiберiлуi мүмкiн.
2. Қамалғанға дейiн тұрған жерi бойынша немесе сотталған орны бойынша тиiстi түрдегi түзеу мекемесi болмаған жағдайда сотталғандар жақын маңайдағы түзеу мекемелерiне жiберiледi.
3. Қылмыстарды өте қауiптi қайталау жағдайында сотталғандар, өмiр бойы бас бостандығынан айыруға сотталғандар, жазаны түрмеде өтеуге сотталғандар, өлiмге кесу түрiндегi жазасы кешiрiм жасау тәртiбiмен бас бостандығынан айыруға ауыстырылған адамдар, сотталған әйелдер, сотталған кәмелетке толмағандар, сондай-ақ сотталған шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар жазаны өтеу үшiн тұратын жерi бойынша тиiстi түзеу мекемелерiне жiберiледi.
ҚР 05.05.00 ж. N 47-II; 10.03.04 ж. N 529-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 69-бап өзгертілді
69-бап. Түзеу мекемелерiнiң түрлерi
1. Түзеу колониялары, тәрбиелеу колониялары, түрмелер түзеу мекемелерi болып табылады. Тергеушiлiк оқшаулау орындары шаруашылықтық қызмет көрсету жөнiндегi жұмысты орындауға қалдырылған сотталғандар жөнiндегi түзеу мекемелерiнiң мiндетiн атқарады (осы Кодекстiң 72-бабы).
2. Түзеу колониялары кәмелетке толып сотталғандардың бас бостандығынан айыру жазасын өтеуiне арналған. Олар жалпы, қатаң және айрықша режимдегi колония-қоныстар, колониялар болып бөлiнедi.
3. Колония-қоныстарда абайсызда жасаған қылмысы үшiн жетi жылдан аспайтын мерзiмге бас бостандығынан айыруға сотталғандар, сондай-ақ сотталғандардың осы Кодекстiң 73-бабының 2-тармағы негiзiнде және сонда белгiленген тәртiп бойынша жалпы және қатаң режимдегi түзеу колонияларынан ауыстырылғандары жазасын өтейдi.
4. Жалпы режимдегi түзеу колонияларында әдейi жасаған кiшiгiрiм немесе орта ауырлықтағы қылмыстар және ауыр қылмыстар жасағаны үшiн бас бостандығынан айыруға алғаш рет сотталған адамдар, сондай-ақ абайсызда жасаған қылмысы үшiн жетi жылдан астам мерзiмге бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар және қоғамдық жұмыстарға тарту, түзеу жұмыстары немесе бас бостандығын шектеу алты айға дейiнгi мерзiмге бас бостандығынан айыруға ауыстырылған адамдар жазасын өтейдi.
5. Қатаң режимдегi түзеу колонияларында аса ауыр қылмыстар жасағаны үшiн бас бостандығынан айыруға алғаш рет сотталған, сондай-ақ сотталушы бұрын бас бостандығынан айыруды өтеген болса, қылмыстар қайталанған жағдайда сотталған еркектер мен қылмыстар аса қауiптi қайталанған жағдайда әйелдер жазасын өтейдi.
6. Айрықша режимдегi түзеу колонияларында қылмыстар аса қауiптi қайталанған жағдайда еркектер, өмiр бойы бас бостандығынан айырылғандар, сондай-ақ өлiмге кесу түрiндегi жазасы кешiрiм жасау тәртiбiмен бас бостандығынан айыруға ауыстырылып сотталғандар жазасын өтейдi.
7. Мәжбүрлеп және міндетті емдеудi жүзеге асыратын түзеу мекемелерiнде осы Кодекстiң 16-бабының 1 және 4-тармақтарында аталып өткен сотталғандар жазасын өтейдi.
8. Түрмелерде ерекше ауыр қылмыс жасағаны үшiн, қылмыстар аса қауiптi қайталанған жағдайда бес жылдан астам мерзiмге сотталған, сондай-ақ жазаны өтеудiң белгiленген тәртiбiн қасақана бұзып, түзеу колонияларынан ауыстырылған адамдар жазасын өтейдi, сондай-ақ өлім жазасын орындауға мораторий енгізілгенге дейін немесе мораторий қолданылған уақытта өздеріне қатысты өлім жазасы туралы үкім күшіне енген адамдар ұсталады.
9. Тәрбиелеу колонияларында бас бостандығынан айыруға сотталған кәмелетке толмағандар, сондай-ақ жиырма жасқа жеткенге дейiн тәрбиелеу колонияларында қалдырылған сотталғандар жазасын өтейдi.
70-бап. Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды жазасын өтеуге жiберу
1. Бас бостандығынан айыруға сотталған адамдар тергеушiлiк оқшаулау орнының әкiмшiлiгi соттың үкiмi заңды күшiне енгенi туралы хабарламаны алған күннен бастап он күн мерзiмнен кешiктiрiлмей жазасын өтеуге жiберiледi. Осы мерзiм iшiнде сотталушының туыстарымен немесе өзге адамдармен қысқа мерзiмдi кездесуге құқығы бар. Сотталғандарды түзеу мекемелерiне жiберу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi белгiлейдi.
2. Тергеушiлiк оқшаулау орнының әкiмшiлiгi сотталушының қалауы бойынша туыстарының бiрiн не заңды өкiлiн оның жазасын өтеу үшiн қайда жiберiлiп отырғаны туралы хабардар етуге мiндеттi.
71-бап. Бас бостандығынан айыруға сотталғандардың орнын ауыстыру
1. Бас бостандығынан айыруға сотталғандар жазасын өтеу орнына жiберiледi және бiр жазасын өтеу орнынан екiншiсiне айдап апару арқылы ауыстырылады.
2. Сотталғандарды айдап апару арқылы орнын ауыстыру ұстау ережелерi сақтала отырып: еркектер әйелдерден бөлек, кәмелетке толмағандар - ересектерден бөлек; өлiм жазасына кесiлгендер сотталғандардың басқа санаттарынан бөлек; бiр қылмыстық iс бойынша өтушi тергелiп-сотталғандар - бөлек-бөлек, өкпе туберкулезiнiң ашық түрiмен ауыратындар немесе соз ауруынан емделудiң толық курсынан өтпегендер, жүйкесi ауыратындар, СПИД-пен ауыратындар және ВИЧ жұқтырғандар - бiр-бiрiнен бөлек және денi саулардан бөлек, қажет болған жағдайда дәрiгердiң қорытындысы бойынша медицина қызметкерлерiнiң ерiп жүруiмен жүзеге асырылады.
3. Сотталғандарды айдап апару арқылы орнын ауыстыру кезiнде олар қажеттi тұрмыстық және санитариялық-гигиеналық жағдайлармен қамтамасыз етiледi.
4. Сотталғандарды орнын ауыстыру кезiнде оларды мекеме (жөнелтушi орган) маусымдық киiммен, аяқ киiммен, сондай-ақ жолдағы бүкiл кезеңде сотталғандар үшiн белгiленген нормалар бойынша тамақпен қамтамасыз етедi.
5. Сотталғандардың орнын ауыстыру мемлекет есебiнен жүзеге асырылады.
6. Сотталғандардың орнын ауыстыру тәртiбi осы Кодекске сәйкес қабылданатын нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленедi.
72-бап. Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды тергеушiлiк оқшаулау орнында немесе түрмеде қалдыру
1. Жазасын өтеу жалпы режимдегi түзеу колониясына тағайындалған, бес жылдан аспайтын мерзiмге бас бостандығынан айыруға алғаш рет сотталған адамдар ерекше жағдайларда өздерiнiң келiсiмiмен шаруашылық қызмет көрсету жөнiндегi жұмыстарды орындау үшiн тергеушiлiк оқшаулау орнында немесе түрмеде қалдырылуы мүмкiн.
2. Сотталғандарды шаруашылық қызмет көрсету жөнiндегi жұмыстарды орындау үшiн қалдыру сотталушының жазбаша келiсiмi болған жағдайда тергеушiлiк оқшаулау орны немесе түрме бастығының қаулысымен жүргiзiледi.
3. Тергеушiлiк оқшаулау орнында немесе түрмеде шаруашылық қызмет көрсету жөнiндегi жұмыстарды орындау үшiн қалдырылған сотталғандар жалпы режимдегi түзеу колониялары үшiн осы Кодексте көзделген жағдайларда өзге адамдардан оқшау жабылмайтын жалпы камераларда ұсталады.
4. Басқа адам жасаған қылмыс туралы iс бойынша тергеу iс-әрекетiн жүргiзу қажет болған жағдайда жазасын түзеу колониясында немесе тәрбиелеу колониясында өтеумен бас бостандығынан айыруға сотталушы Қазақстан Республикасының қылмыстық iс жүргiзу заңдарында белгiленген мерзiмге тергеушiлiк оқшаулау орнында немесе түрмеде қалдырылуы мүмкiн.
5. Басқа адам жасаған қылмыс туралы iс бойынша сот қарауына қатысу қажет болған жағдайда сотталушы соттың қаулысы бойынша iстi сотта қарау уақытында тергеушiлiк оқшаулау орнында немесе түрмеде қалдырылуы мүмкiн.
6. Егер сотталушы басқа iс бойынша қылмыстық жауапқа тартылып, ол жөнiнде қамауға алу түрiнде тыйым салу шарасы таңдап алынған болса, оны тергеушiлiк оқшаулау орнында ұстау мерзiмдерi Қазақстан Республикасының қылмыстық iс жүргiзу заңдарына сәйкес белгiленедi.
7. Сотталушы түзеу мекемесiнен тергеушiлiк оқшаулау орнына немесе түрмеге осы баптың 4, 5 және 6-тармақтарында аталған негiздер бойынша ауыстырылуы мүмкiн.
ҚР 21.12.02 ж. N 363-II Заңымен 73-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
73-бап. Түзеу мекемесiнiң түрiн өзгерту
1. Бас бостандығынан айыруға сотталғандарға мiнез-құлқына және еңбекке көзқарасына қарай түзеу мекемесiнiң түрi өзгертiлуi мүмкiн.
2. Өзiн жақсы жағынан көрсеткен сотталғандар жазасын одан әрi өтеу үшiн:
сотталғандар түрмеде сот үкiмi бойынша тағайындалған мерзiмiнiң кемiнде жартысын өтегеннен кейiн түрмеден түзеу колониясына;
ұстаудың жеңiлдетiлген жағдайларындағы сотталғандар ауыр емес және орташа ауыр қылмыстар жасағаны үшін жаза мерзімінің кемінде төрттен бірін, ауыр қылмыстар жасағаны үшін жаза мерзімінің кемінде үштен бірін өтегеннен кейiн, ал аса ауыр қылмыстар жасағаны үшiн сотталғандар немесе бас бостандығын айыруды өтеуден шартты мерзiмiнен бұрын босатылған және жазаның өтелмей қалған кезеңiнде жаңа қылмыстар жасаған сотталғандар жаза мерзiмiнiң кемiнде үштен екiсiн өтегеннен кейiн жалпы және қатаң режимдегi түзеу колонияларынан колония-қонысқа ауыстырылуы мүмкiн.
3. Мыналар:
қылмыстардың аса қауiптi қайталануы жағдайында сотталғандар;
өмiр бойы бас бостандығынан айыруға сотталғандар, сондай-ақ өмiр бойы бас бостандығынан айыру кешiрiм жасау тәртiбiмен белгiлi бiр мерзiмге бас бостандығынан айыруға ауыстырылып сотталғандар;
өлiм жазасы кешiрiм жасау тәртiбiмен бас бостандығынан айыруға ауыстырылып сотталғандар;
мiндеттi емделуден өтпеген, сондай-ақ жабық үлгiдегi медицина мекемелерiнде арнайы емдеудi талап ететiн сотталғандар;
колония-қонысқа ауыстыруға жазбаша түрде келiсiм бермеген сотталғандар колония-қонысқа көшiрiлуге жатпайды.
4. Жазаны өтеудiң белгiленген тәртiбiн қасақана бұзушылар болып табылатын сотталғандар:
колония-қоныстан бұрын сот айқындаған түрдегi түзеу колониясына;
сот үкiмi бойынша өздерi жiберiлген колония-қоныстан жалпы режимдегi түзеу колониясына;
жалпы және қатаң режимдегi түзеу колонияларынан түрмеге өздерi жiберiлген режим түрiндегi түзеу колониясында жазаның қалған мерзiмiн өтеуге үш жылдан аспайтын мерзiмге түрмеге ауыстырылуы мүмкiн.
5. Түзеу мекемесiнiң түрiн өзгертудi түзеу мекемесi бастығының ұсынуы негiзiнде сот жүзеге асырады.
74-бап. Бас бостандығынан айыруға сотталғандарды түзеу мекемелерiне қабылдау