2. Көмудің мемлекеттік кадастрын жедел ақпарат алу, қоршаған орта саласында шешім қабылдау, зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көму мен сарқынды суларды жер қойнауына ағызудың жай-күйіне жоспарлы бақылау жасау мақсаттарында қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ұйымдастырады.
3. Көмудің мемлекеттік кадастрының деректері жер қойнауы туралы біртұтас цифрлы ақпараттар жүйесіне енгізіледі және жер қойнауы мемлекеттік мониторингінің құрамдас бөлігі болып табылады.
4. Көмудің мемлекеттік кадастрының есебіне зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар көмілетін объектілер мен жер қойнауына сарқынды су ағызылатын жерлер жатады.
157-бап. Көмудің мемлекеттік кадастрының мазмұны
1. Көмудің мемлекеттік кадастрында көмілген заттардың және ағызылған сулардың сандық және сапалық көрсеткіштері, көму мен ағызудың тау-кен-техникалық, арнаулы инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және экологиялық жағдайлары көрсетілген үлгісі мен түрін сипаттайтын мәліметтер болады және:
1) зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар көмілетін объектілер мен сарқынды су ағызылатын жерлердің жалпы сипаттамасын: орналасқан жерін, пайдалану кезеңін, ұстауға жұмсалатын шығынды, қоршаған орта жай-күйінің мониторингі мен жер қойнауы мониторингін бақылау желісінің болуын және орналасуын;
2) зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар көмілетін объектілер мен сарқынды су ағызылатын жерлердің физикалық сипаттамасын: оқшаулану сипаттамасын, тау-кен жынысы типін, қабатты-коллектор жатқан жердің тереңдігі мен тиімді қуатын, оның алаңын, кеуектік коэффициентін, төсеніштік және бөгесіндік су қысымының сипаттамасын, жер асты суларының табиғи ағысының жылдамдығын, сарқынды сулардың сақталуы мен басқа да сандық және сапалық көрсеткіштерді;
3) зиянды заттардың, радиоактивті қалдықтардың, сарқынды сулардың сипаттамасын: өнімнің атауын, нәтижесінде өнім жасалатын технологиялық өндірістер немесе процестерді, физикалық сипаттамасын (толық химиялық құрамын, уытты компоненттерінің болуын, өрт шығу-жарылыс қауіптілігі, ерігіштігі, сақтау кезінде басқа заттармен сыйысымдылығы, негізгі ластаушы радионуклидтер, олардың активтілігі және басқа да сипаттамалар), тасымалдау жүйесінің сипаттамасын қамтиды.
2. Көмудің мемлекеттік кадастры қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен нормативтік құқықтық актілерге сәйкес, зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар және жер қойнауына ағызылатын сарқынды сулар үшін жеке жүргізіледі.
158-бап. Көмудің мемлекеттік кадастрын жүргізу
1. Табиғат пайдаланушылар есеп беретін жылдан кейінгі жылдың бірінші тоқсанының ішінде 1 қаңтарға дейінгі жағдай бойынша жыл сайын осы Кодекстің 157-бабының 1-тармағында аталған мәліметтердің екі данасын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға табыс етеді.
2. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган табиғат пайдаланушылардан түскен деректердің негізінде Көмудің мемлекеттік кадастрын жасайды.
3. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган Көмудің мемлекеттік кадастрын жүргізу кезінде:
1) табиғат пайдаланушылардан мәліметтердің уақтылы түсуін бақылауды;
2) материалдарды жинауды, олардың есебін, жүйеленуі мен сақталуын;
3) табиғат пайдаланушыларға анықтамалық-ақпараттық қызмет көрсету мақсатында есептеу техникасын пайдалану арқылы деректерді өңдеудің автоматтандырылған жүйесін жасауды және оның жұмыс істеуін;
4) Көмудің мемлекеттік кадастрын дұрыс ресімдеуді қамтамасыз етеді.
2011.03.12. № 505-ІV ҚР Заңымен кодекс 20-1-тараумен толықтырылды
20-1-тарау. Парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін мемлекеттік бағалау жүйесі
158-1-бап. Парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін мемлекеттік түгендеу жүйесі
1. Парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін мемлекеттік түгендеу жүйесі парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерінің тиісті кезеңдегі нақты көлемін айқындауға қажетті деректерді жинау, өңдеу, сақтау және талдау жөніндегі ұйымдастырушылық іс-шаралардың жиынтығын білдіреді.
2. Парниктік газдарды мемлекеттік түгендеу үшін ақпарат жинау статистикалық есептілікке, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қондырғылар паспортында ұсынылатын деректерге негізделеді.
3. Парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін мемлекеттік түгендеу жүйесінің жұмысын ұйымдастыруды және үйлестіруді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
4. Парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін мемлекеттік түгендеудің толықтығына, айқындығына және дәйектілігіне Қазақстан Республикасының Үкіметі белгіленген тәртіппен жыл сайын бақылау жүргізіледі.
158-2-бап. Парниктік газдар шығарындылары көздерінің және сіңірулерінің мемлекеттік кадастры
1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган парниктік газдар шығарындылары көздерінің және сіңірулерінің мемлекеттік кадастрын әзірлеуді және жүргізуді ұйымдастырады.
2. Парниктік газдар шығарындылары көздерінің және сіңірулерінің мемлекеттік кадастры парниктік газдар шығарындыларының көздері, қондырғы операторлары, парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерінің мөлшері туралы мәліметтерді қамтиды.
3. Парниктік газдар шығарындылары көздерінің және сіңірулерінің мемлекеттік кадастрын жүргізу және ұстау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
4. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган парниктік газдар шығарындылары көздерінің және сіңірулерінің мемлекеттік кадастрының деректері негізінде парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулерін талдауды және болжауды жүзеге асырады, парниктік газдар шығарындылары мен сіңірулері көлемдеріне мемлекеттік бақылау жүйесін ұйымдастыруды, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының жыл сайынғы есептілік міндеттемелерін орындауды қамтамасыз етеді.
158-3-бап. Көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімі
1. Көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімінің негізгі функциялары айналымға енгізілген, сақтауда жатқан, берілген, сатып алынған, жойылған және айналымнан алынған көміртегі бірліктерінің нақты есебін қамтамасыз ету, сондай-ақ басқа да ұлттық тізілімдермен деректер алмасу болып табылады.
2. Көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның ведомстволық бағынысындағы ұйым болып табылатын оператор қалыптастырады және жүргізеді.
158-4-бап. Верификация және валидация (детерминация), парниктік газдарды түгендеу туралы есепті растау
1. Верификацияны, валидацияны (детерминацияны) және парниктік газдарды түгендеу туралы есепті растауды жүзеге асыратын тәуелсіз ұйымдарды аккредиттеуді Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіппен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүргізеді.
2. Тәуелсіз аккредиттелген ұйым түгендеу, верификация және валидация (детерминация) туралы деректердің дәйектілігі үшін жауаптылықта болады.
3. Табиғат пайдаланушыларды түгендеу туралы жыл сайынғы есеп қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган аккредиттеген тәуелсіз ұйымның міндетті растауына жатады.
Түгендеуді, верификацияны және валидацияны (детерминацияны) растау табиғат пайдаланушылардың қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
4. Парниктік газдар шығарындыларын азайтудың және сіңірудің сол бір жобасының верификациясын және валидациясын (детерминациясын) сол бір тәуелсіз аккредиттелген ұйым жүргізе алмайды.
21-тарау. Экологиялық ақпарат
159-бап. Экологиялық ақпарат
1. Экологиялық ақпарат:
1) қоршаған ортаның және оның объектілерінің жай-күйі;
2) қоршаған ортаға әсер ету факторлары, оның ішінде оның ластануы туралы;
3) қоршаған ортаға әсер ететін немесе әсер ете алатын бағдарламалық, әкімшілік және өзге де шаралар;
4) экологиялық нормативтер мен шаруашылық және өзге де қызметке қойылатын экологиялық талаптар;
5) қоршаған ортаны қорғау жөнінде жоспарланатын және іске асырылатын іс-шаралар және оларды қаржыландыру;
6) қоршаған ортаға әсер ететін немесе әсер ете алатын қызмет, ол бойынша шешім қабылдау процесі және инспекторлық экологиялық тексерулер нәтижелері, оның ішінде бұл ретте қаралған қоршаған ортаға қатысты есептер, талдаулар мен өзге де мәліметтер;
7) қоршаған орта жай-күйінің халықтың денсаулығына, қауіпсіздігіне және тіршілік жағдайларына, мәдениет объектілеріне, ғимараттар мен құрылыстарға әсер етуі туралы мәліметтер мен деректерді қамтиды.
2. Экологиялық ақпарат жазбаша, электрондық, дыбыс бейнелі немесе өзге де нысанда көрсетілуі мүмкін.
160-бап. Мемлекеттік органдар мен өзге де заңды тұлғалардың экологиялық ақпаратты қалыптастыру және тарату жөніндегі қызметi
1. Мемлекеттік органдар мен өзге де заңды тұлғалардың экологиялық ақпаратты жинауы, есепке алуы, сақтауы және таратуы мемлекеттік органдардың қызметін ақпараттық қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды жоспарлау мен орындау және азаматтардың өмірі мен денсаулығына қолайлы қоршаған ортаға құқығын іске асыру мақсатында жүзеге асырылады.
2. Мемлекеттік органдар мен өзге де заңды тұлғалар міндетті түрде жинауға, есепке алуға және сақтауға тиіс экологиялық ақпарат Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.
3. Қоршаған ортаға айтарлықтай әсерін тигізуі мүмкін жоспарланатын және жүзеге асырылатын қызмет туралы, сондай-ақ қоршаған ортаға және азаматтардың өмірі мен денсаулығына елеулі қатер төндіретін табиғи және техногендік сипаттағы кез келген төтенше жағдайлар туралы мәліметтерді арнайы уәкілетті мемлекеттік органдар міндетті түрде тексеруге және есепке алуға тиіс.
4. Мемлекеттік органдар Экологиялық ақпаратты жүйелендіру және оған қол жеткізуді жақсарту мақсатында экологиялық ақпараттың электрондық кадастрын қалыптастырады және сүйемелдейді.
5. Мемлекеттік органдар өз құзыретіне сәйкес Интернетке орналастыру және өзге де жалпыға бірдей қолжетімді ақпараттық-коммуникациялық құралдарды қолдану арқылы экологиялық ақпараттың мына түрлерін:
1) қоршаған ортаның жай-күйі туралы баяндамаларды;
2) қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілердің және халықаралық шарттардың жобалары мен мәтіндерін;
3) қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік саясатқа, бағдарламалар мен жоспарларға қатысты құжаттардың жобалары мен мәтіндерін;
4) қоршаған ортаны қорғау саласындағы бақылау-инспекциялық және құқық қолдану қызметінің нәтижелері жөніндегі есептерді;
5) электрондық үкіметтің қоршаған ортаны қорғау саласындағы базалық қызметтерінің тізбесіне жатқызылған ақпаратты таратады.
6. Мемлекеттік органдар экологиялық ақпаратты тарату үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу және мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс туралы заңнамасында көзделген тәртіппен жеке және заңды тұлғаларды тартуы мүмкін.
161-бап. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қоры
1. Экологиялық ақпаратты бір орталықтан жинауды, есепке алуды және сақтауды Мемлекеттік экологиялық ақпарат қоры жүзеге асырады.
2. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорын жүргізуді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағыныстағы ұйым жүзеге асырады.
3. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорының ақпараттық ресурстары:
1) мемлекеттік органдар және заңды тұлғалар міндетті түрде ұсынатын;
2) жеке және заңды тұлғалар ерікті түрде беретін материалдар мен құжаттарды қамтиды.
4. Мемлекеттік экологиялық ақпарат қорының құрамына экологиялық ақпараттың мынадай түрлері кіреді:
1) табиғи ресурстардың кадастрлары;
2) ластаушылардың шығарындылары мен тасымалдарының тіркелімі және экологиялық ақпараттың өзге де тіркелімдері;
3) экологиялық қауіпті өндірістер тізбесі;
4) экологиялық мониторинг деректері;
5) жоспарланатын қызмет тапсырыс берушісінің келісімімен қоршаған ортаға әсерді бағалау және мемлекеттік экологиялық сараптама материалдары;
6) қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану саласындағы нормативтік құқықтық актілер және нормативтік-техникалық құжаттар;
7) қоршаған ортаны қорғауға байланысты ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды орындау туралы есептер;
8) экология және экологиялық жағынан таза технологиялар саласындағы ғылыми-техникалық әдебиет;
9) экологиялық ақпаратты қамтитын өзге де материалдар мен құжаттар.
162-бап. Ұлттық экологиялық атлас
1. Экологиялық ақпаратты жүйелі және көрнекі түрде беру мақсатында картографиялық материалдардың кешенді ғылыми-анықтамалық жинағы - Ұлттық экологиялық атлас жасалады.
2. Ұлттық экологиялық атласты әзірлеуді және жариялауды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ұйымдастырады.
163-бап. Экологиялық ақпаратқа қол жеткізу
1. Экологиялық ақпарат, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, жалпыға бірдей қолжетімді болып табылады.
2. Жалпыға бірдей қолжетімді экологиялық ақпаратты құрайтын жекелеген мәліметтер мен деректерге қол жеткізу оларды жеке және заңды тұлғалардың сұратуы бойынша беру, бұқаралық ақпарат құралдарында, арнайы басылымдарда тарату, Интернетте орналастыру арқылы, сондай-ақ өзге де жалпыға бірдей қолжетімді ақпараттық-коммуникациялық құралдар қолданыла отырып жүзеге асырылады.
3. Экологиялық ақпараттың мемлекеттік ақпараттық ресурстарына (ақпараттық деректер базасына) қол жеткізу жалпыға бірдей қолжетімді тіркелімдерді және экологиялық ақпарат кадастрларын қалыптастыру мен сүйемелдеу арқылы жүзеге асырылады.
4. Қол жеткізу шектелген мәліметтер мен деректерді қамтитын құжаттарға және ақпараттық ресурстарға қол жеткізуге рұқсат беру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
164-бап. Субъектілердің экологиялық ақпаратқа қол жеткізуге қатысты құқықтары мен міндеттерi
1. Жеке және заңды тұлғалардың экологиялық ақпараттың жалпыға бірдей қолжетімді мемлекеттік ақпараттық ресурстарына еркін қол жеткізуге құқығы бар.
2. Мемлекеттік органдар, сондай-ақ мемлекеттік функцияларды атқаратын лауазымды адамдар немесе жария шарттың негізінде халыққа қоршаған ортаға қатысы бар қызметтер көрсететін жеке және заңды тұлғалар экологиялық ақпаратқа, оның ішінде жеке және заңды тұлғалардың сауалдары бойынша ашық түрде қол жеткізуді ұсынуға міндетті.
3. Қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын өзге де жеке және заңды тұлғалар азаматтардың өмірі мен денсаулығына әсер етуге қатысты экологиялық ақпаратты адамдардың сауалдары бойынша беруге міндетті.
4. Жеке және заңды тұлғалар осы баптың 2-тармағында аталған тұлғалардан, егер оны басқа нысанда беруге негіз болмаса, сұрау салу нысанында экологиялық ақпарат алуға құқылы.
165-бап. Экологиялық ақпарат берудің мерзімдері мен тәртібi
1. Мемлекеттік органдардың экологиялық ақпарат беру мерзімдері мен тәртібі Қазақстан Республикасының әкімшілік рәсімдер туралы және азаматтардың өтініштерін қараудың тәртібі туралы заңнамасында белгіленеді.
2. Осы баптың 1-тармағында аталғандарды қоспағанда, жеке және заңды тұлғалар сұратылған экологиялық ақпаратты сауал алынған күннен бастап бір айдан кешіктірмей береді.
3. Қоршаған ортаға әсер етуді бағалау рәсіміне және жоспарланып отырған шаруашылық және өзге де қызмет бойынша шешімдер қабылдау процесіне қатысты экологиялық ақпаратқа қол жеткізу қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен қамтамасыз етіледі.
4. Сұратылған экологиялық ақпарат мемлекеттік органда болмаған жағдайларда алынған сауал Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімде құзыретті мемлекеттік органға жіберіледі.
166-бап. Экологиялық ақпаратты бергені үшін төлемақы
2011.10.01. № 383-IV ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
1. Экологиялық ақпарат бергені үшін ақпаратты көшіруге, іздестіруге және дайындауға жұмсалған нақты шығыннан аспайтындай төлемақы алынады.
2. Экологиялық ақпарат бергені үшін мемлекеттік орган алатын төлемақы мемлекеттік органның тиісті бюджетінің кодына аударылады.
3. Мемлекеттік органның экологиялық ақпаратты жалпыға бірдей қолжетімді мемлекеттік электронды тіркелім мен экологиялық ақпарат кадастры арқылы беруі өтеусіз жүзеге асырылады.
167-бап. Экологиялық ақпарат беруден бас тарту
1. Жеке және заңды тұлғаларға мынадай негіздер бойынша:
1) сауал жалпылама түрде тұжырымдалған және өтініш беруші сұратқан мәліметтер мен деректерді анықтауға мүмкіндік бермейтін болса;
2) сұратылатын ақпарат жоқ болса;
3) сауал Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қол жеткізілуі шектелген мәліметтер мен деректерге жататын болса, экологиялық ақпарат беруден бас тартылуы мүмкін.
2. Экологиялық ақпарат беруден бас тарту өтініш берушіге оны алған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей жіберіледі.
3. Бас тарту жазбаша нысанда, бас тартудың себептері мен негіздері, оған өтініш берушінің шағым жасау мүмкіндіктері көрсетіле отырып, сондай-ақ осы Кодекстің 165-бабының 4-тармағында көзделген жағдайларда беріледі, оған алынған сауалдың құзыретті мемлекеттік органға жіберілгені туралы хабарлама кіреді.
4. Экологиялық ақпарат беруден бас тартуға, оны бермеуге, толық емес немесе дұрыс емес ақпарат беруге, сондай-ақ жалпыға қолжетімді экологиялық ақпаратты қол жеткізілуі шектеулі ақпаратқа заңсыз жатқызуға жоғары тұрған мемлекеттік органға және (немесе) лауазымды адамға немесе сотқа шағым жасалуы мүмкін.
22-тарау. Табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны
ластау көздерін есепке алу
168-бап. Табиғат пайдаланушылардың және қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімi
Қазақстан Республикасының қоршаған ортасына эмиссияларды жүзеге асыратын табиғат пайдаланушылар мен қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімі табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алудың мемлекеттік деректер қорының жүйесін білдіреді.
169-бап. Табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны ластау көздерін мемлекеттік есепке алу
1. Табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны ластау көздерін мемлекеттік есепке алуды Табиғат пайдаланушылардың және қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізіліміне табиғат пайдаланушы және қоршаған ортаны ластау көздері туралы, оның ішінде табиғат пайдаланушы:
1) табиғат пайдаланушының орналасқан жері;
2) қоршаған ортаны ластау көздерінің орналасқан жері;
3) есептен шығарылғаны туралы мәліметтерді енгізу және жаңарту арқылы экологиялық рұқсаттарды ресімдеген жағдайда қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
2. Табиғат пайдаланушылар ретінде қоршаған ортаны ластау көздері бар мына заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер:
1) заңды тұлғалар, олардың құрылымдық бөлімшелері, оның ішінде Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме құрып жүзеге асыратын резидент еместер - орналасқан жері бойынша;
2) заңды тұлғалар - Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме құрмай жүзеге асыратын резидент еместер - қызметін жүзеге асыратын жері бойынша;
3) дара кәсіпкерлер - қызметін жүзеге асыратын жері бойынша мемлекеттік есепке алынуға тиіс.
3. Табиғат пайдаланушының есептік нөмірін:
1) табиғат пайдаланушы ұсынатын есептілік құжаттарында, сондай-ақ оның міндеттемелерін орындауына байланысты өзге де құжаттарда;
2008.04.12. № 97-IV ҚР Заңымен 2) тармақша өзгертілді (2009 жылғы 1 қаңтарда қолданысқа енді) (бұр.ред.қара)
2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары өзі табиғат пайдаланушыға жіберетін, оның міндеттемелеріне қатысы бар құжаттарда көрсетуге тиіс.
4. Табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны ластау көздерін мемлекеттік есепке алу тәртібін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілейді.
170-бап. Табиғат пайдаланушылардың және қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімінен шығару
Табиғат пайдаланушыны Табиғат пайдаланушылардың және қоршаған ортаны ластау көздерінің мемлекеттік тізілімінен шығару қоршаған ортаға әсер ететін қызметтің тоқтатылуына байланысты жүзеге асырылады.
2010.19.03. № 258-IV ҚР Заңымен 171-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)
171-бап. Мемлекеттік органдардың табиғат пайдаланушыларды және қоршаған ортаны ластау көздерін есепке алуды жүзеге асыру кезіндегi өзара іс-қимылы
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган табиғат пайдаланушыларды мемлекеттік есепке алуды жүзеге асыру кезінде мына мемлекеттік органдармен:
1) заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеуді және қайта тіркеуді жүзеге асыратын;
2) мемлекеттік статистика саласындағы;
3) салық салынатын объектілерді және салық салуға байланысты объектілерді есепке алуды және (немесе) мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын;
4) лицензиялар, куәліктер немесе рұқсат ету және тіркеу сипатындағы өзге де құжаттар беретін;
5) арнайы уәкілетті мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасайды.
172-бап. Қоршаған ортаны ластау көздері бар табиғат пайдаланушылар туралы мәліметтер беру
Салық қызметі органдарының талап етуі бойынша қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жылына кемінде бір рет қоршаған ортаны ластау көздері бар табиғат пайдаланушылардың орналасқан жері бойынша мәліметтерді беруге міндетті.
6-Бөлім. Төтенше экологиялық жағдай және экологиялық зілзала
аймақтары
23-тарау. Жекелеген аумақтарды төтенше экологиялық жағдай
немесе экологиялық зілзала аймақтары деп жариялау ұғымы және
тәртібi
173-бап. Төтенше экологиялық жағдай және экологиялық зілзала
1. Төтенше экологиялық жағдай - шаруашылық және өзге де қызмет немесе жаратылыстың табиғи процестері нәтижесінде қоршаған ортада халықтың денсаулығына, табиғи экологиялық жүйелердің, өсімдіктер мен жануарлардың генетикалық қорларының жай-күйіне қауіп төндіретін тұрақты теріс өзгерістер болатын аумақ учаскесінде туындаған экологиялық ахуал.
2. Экологиялық зілзала - шаруашылық және өзге де қызмет немесе жаратылыстың табиғи процестері нәтижесінде халықтың денсаулығының едәуір нашарлауына, табиғи экологиялық жүйелердің бұзылуына, жануарлар мен өсімдіктер дүниесі жай-күйінің нашарлауына әкеп соқтырған қоршаған ортаның орны толмас, терең өзгерістері болған аумақ учаскесінде туындаған экологиялық ахуал.
3. Халықтың денсаулығына төнетін қауіп деп қоршаған ортаның ластануына байланысты денсаулықтың қайталама бұзылу жиілігінің артуы түсініледі.
4. Халық денсаулығының едәуір нашарлауы деп қоршаған ортаның ластануынан туындаған денсаулықтың өмірмен сыйыспайтын орны толмас бұзылуының, өлім себептері құрылымы өзгерулерінің және ерекше өзіндік аурулардың пайда болуының артуы, сондай-ақ қоршаған ортаның ластануына байланысты денсаулықтың қайталама бұзылу жиілігінің едәуір артуы түсініледі.
5. Аумақтарды төтенше экологиялық жағдай және экологиялық зілзала аймақтарына жатқызу экологиялық ахуалды нашарлататын көздер мен факторларды анықтау және экологиялық қолайсыздық деңгейін тұрақтандыру мен азайту, қоршаған ортаға шаруашылық және өзге де қызметтің әсер ету деңгейін төмендету, табиғи ресурстарды қалпына келтіру және халықтың денсаулығына әсер ету салдарларын мейлінше азайту жөнінде негізделген шұғыл шаралар әзірлеу мақсатында жүзеге асырылады.
174-бап. Жекелеген аумақтарды төтенше экологиялық жағдай немесе экологиялық зілзала аймағы деп жариялаудың тәртібi
1. Төтенше экологиялық жағдай немесе экологиялық зілзала болу ықтималдығы болжанатын аумақты зерттеу мақсатында комиссия құрылады.
2. Жергілікті атқарушы органдар және өзге де мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде:
1) экологиялық ахуалының қолайсыздығы болжанатын аумақта тұратын тұрғындардың;
2) Қазақстан Республикасы Парламентінің және жергілікті өкілді органдар депутаттарының;
3) қоғамдық бірлестіктердің өтініштері негізінде комиссия құруға бастамашы болуға құқылы.
3. Комиссияның құрамына жергілікті өкілді органдардың депутаттары, қоршаған ортаны қорғау, білім беру, ғылым және ғылыми-техникалық қызмет, денсаулық сақтау, индустрия және сауда, энергетика және минералдық ресурстар, ауыл шаруашылығы, еңбек және халықты әлеуметтік қорғау, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салаларындағы уәкілетті органдардың, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органдарының өкілдері және басқа да мүдделі жеке және заңды тұлғалар кіреді.
4. Комиссия:
1) аумақтың экологиялық жай-күйін;
2) қолайсыз экологиялық ахуалдың туындау себептерін;
3) қандай да бір тозу деңгейіне ұшыраған аумақтардың шекараларын;
