Стандарттау туралы Қазақстан Республикасының
1999 ж. 16 шілдедегі № 433-1
Заңы
(ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен
енгізілген өзгерістерімен)
2004 жылғы 9 қарашадағы № 603-II Қазақстан Республикасының Заңымен күші жойылды
Бұрынғы ред. қара
1-тарау. Жалпы ережелер (1 - 7 баптар)
2-тарау. Мемлекеттік стандарттау жүйесі (8 - 16 баптар)
3-тарау. Нормативтік құжаттар туралы ақпарат (17 бап)
4-тарау. Стандарттау жөніндегі нормативтік (18 - 24 баптар)
құжаттардың міндетті талаптарының
сақталуын мемлекеттік қадағалау
5-тарау. Стандарттау туралы заңдарды бұзғаны (25 бап)
үшін жауаптылық
6-тарау. Дауларды шешу (26 - 27 баптар)
7-тарау. Мемлекеттік стандарттау жөніндегі (28 бап)
жұмыстарды қаржыландыру
Осы Заң стандарттау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi, мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң құқықтық негiздерiн және стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттарды әзiрлеу мен қолдану арқылы өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың) және қызмет көрсетулердiң сапасы мәселелерiнде мемлекет пен тұтынушылардың мүдделерiн қорғау шараларын белгiлейдi.
1-тарау. Жалпы ережелер
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 1-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
1-бап. Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар
Осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) өзара алмасымдылық - бiр бұйымның, процестiң, көрсетiлетiн қызметтiң дәл сондай бiр талаптарды орындау мақсатында басқа бұйымның, процестiң, қызмет көрсетудiң орнына пайдалануға жарамдылығы;
2) мемлекеттік стандарттау - бiр елдiң деңгейiнде жүргiзiлетiн стандарттау;
3) техникалық-экономикалық ақпараттың мемлекеттік жiктегiшi өнiмнің, процестердiң (жұмыстардың), қызмет көрсетулердiң техникалықэкономикалық ақпарат объектiлерiнiң жiктелген топтарының кодтары мен атауларының жүйелендiрiлген жиынтығын бiлдiретiн стандарттау жөніндегі құжат;
4) стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттардың мiндеттi талаптарының сақталуын мемлекеттік қадағалау - стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi орган мен оның аумақтық бөлiмшелерiнiң мiндеттi талаптардың бұзылу фактілерiн анықтауға, олардың жолын кесуге, оларды жоюға бағытталған қызметi;
6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесi - өз құзыреттерi шегiнде стандарттау саласындағы, оның iшiнде өнiмдi каталогтау саласындағы жұмыстарды жүзеге асыратын мемлекеттік басқару органдарының, жеке және заңды тұлғалардың, Қазақстан Республикасында стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргiзу тәртібін белгiлейтiн нормативтiк құжаттардың жиынтығы;
7) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарты - стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган бекiткен, тұтынушылардың қалың көпшiлiгiнiң қолы жетiмдi стандарт;
8) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттар - қоры Қазақстан Республикасының аумағында сақталуға мiндеттi стандарттардан, техникалық регламенттер мен құжаттардан тұратын Қазақстан Республикасы мемлекеттік басқару органдарына мамандандырылған қорларының жиынтығы;
9) мемлекетаралық стандарттау - мемлекетаралық мүдденi білдiретiн объектiлердi стандарттау;
10) мемлекетаралық стандарт - Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық Кеңес немесе Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы елдерiнiң құрылысында Стандарттау және техникалық нормалау жөніндегі мемлекетаралық ғылыми-техникалық комиссия қабылдаған, олар тiкелей қолданатын стандарт;
11) стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым - әрбiр елдiң тиiстi стандарттау метрология және сертификаттау жөніндегі тиiстi мемлекеттік органының мүше болуы үшiн ашық стандарттау жөніндегі ұйым;
12) халықаралық стандарттау - барлық елдердiң тиiстi органдарының қатысуы үшiн ашық стандарттау;
13) халықаралық стандарт - стандарттау жөніндегі халықаралық ұйым қабылдаған және тұтынушылардың қалың көпшiлігiнiң қолы жетiмдi стандарт;
14) ұлттық стандарт - стандарттау жөніндегі ұлттық орган қабылдаған және тұтынушылардың қалың көпшiлiгiнiң қолы жетiмдi стандарт;
15) стандарттау жөніндегі нормативтiк құжат - тандарттау жөніндегі қызметтiң әр түрiне және олардың нәтижелерiне қатысты нормаларды, ережелердi, сипаттамаларды, принциптердi белгiлейтiн құжат;
16) стандарттау саласы - стандарттаудың өзара байланысты объектiлерiнiң жиынтығы;
17) мемлекеттік басқару органы - өнiмнiң сипаттамаларын немесе онымен байланысты сақталуы мiндеттi болып табылатын өндiрiс процестерi (жұмыстары) мен әдiстерiн өз құзыретiнiң шегiнде белгiлейтiн орган;
18) негiз қалаушы стандарт - кең салада қолдануға болатын немесе белгiлi бiр салаға арналған жалпы ережелердi қамтитын құжат;
18-1) салалық стандарт - салалық маңызы бар өнiмдерге, процестер (жұмыстар) мен қызмет көрсетулерге қойылатын талаптары бар стандарт;
19) стандарттау жөніндегі аймақтық ұйым - тек бiр географиялық, саяси немесе экономикалық аймақтағы әрбiр елдiң стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі тиiстi мемлекеттік органының мүше болуы үшiн ашық стандарттау жөніндегі ұйым;
20) аймақтық стандарттау - әлемнiң тек бiр ғана географиялық, саяси немесе экономикалық аймағы елдерiнiң тиiстi органдарының қатысуы үшiн ашық стандарттау;
21) аймақтық стандарт - стандарттау жөніндегі аймақтық ұйым қабылдаған және тұтынушылардың қалың көпшiлiгiнiң қолы жетiмдi стандарт;
22) мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң тiзiлiмi - стандарттау, метрология және сертификаттау саласындағы объектілердiң, жұмыстарға қатысушылар мен құжаттардың тiркелуiн есепке алу құжаты;
23) стандарттау жyйесi - стандарттауға қатысушылардың, өнiмге, процестерге (жұмыстарға), қызмет көрсетулерге қойылатын талаптарды белгiлейтiн нормативтiк құжаттардың жиынтығы;
23-1) өнiмдi каталогтау жүйесi өндiрiлетiн өнiмнiң сипаттамалары мен дайындаушылары туралы белгiленген тәртiппен ақпарат жинауды және берудi қамтамасыз ететiн ұйымдастырушылық-техникалық жүйе;
24) сыйысымдылық - өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың) және қызмет көрсетулердiң белгiленген талаптарды қойылған шарттарға орай бiрлесе орындау үшiн пайдалануда жағымсыз салдарларды тудырмайтын жарамдылығы;
25) стандарт - мүдделi тараптардың келісімi негiзiнде әзiрленген және қызметтiң әр түрiне немесе олардың нәтижелерiне қатысты жаппай және көп мәрте пайдалану үшiн ережелер, жалпы принциптер немесе сипаттамалар белгiленетiн құжат;
26) стандарттау - нақты бар немесе ықтимал мiндеттерге қатысты жаппай және көп мәрте пайдалану үшiн белгiлi бiр салада ережелердi реттеудiң оңтайлы дәрежесiне қол жеткізуге бағытталған қызмет;
27) техникалық шарттар - нақты өнiмге, процестерге, көрсетiлетiн қызметтерге немесе өнiмнiң бiрнеше түрiне қойылатын техникалық талаптарды белгiлейтiн стандарттау жөніндегі нормативтiк құжат;
28) стандарттау жөніндегі техникалық комитет - экономиканың белгiлi бiр саласында мемлекеттік стандарттарды әзiрлеу және салааралық деңгейде стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргiзу үшiн мүдделi заңды тұлғалардың базасында құрылатын стандарттау жөніндегі жұмыс органы;
29) техникалық регламент - стандартқа немесе ережелерге тiкелей не оларға сiлтеме жасау арқылы, не осы құжаттардың мазмұнын енгізу арқылы мiндеттi талаптар белгiлейтiн нормативтiк құжат. Ол сондай-ақ терминологияға, белгілеулерге, буып-түюге, таңбалауға, олар өнiмге, процеске (жұмысқа), қызмет көрсетуге немесе өндiрiстiң әдiсiне қолданылатын дәрежеде талаптарды қамтуы немесе ерекше мазмұндауы мүмкiн;
29-1) стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi орган - стандарттау, метрология, сертификаттау және тiркеу жөніндегі жұмыстарды басқаруды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
30) фирмалық стандарт - өнiмнiң, процестiң (жұмыстың), қызмет көрсетулердiң нақты түрiне қойылатын талаптарды белгiлейтiн, бiр заңды немесе жеке тұлға әзiрлеген және тек сол жеке немесе заңды тұлға ғана қолданатын құжат.
31) стандарттау жөніндегі сарапшы-аудитор - стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен стандарттау саласында жұмыстар жүргiзу құқығына аттестатталған жеке тұлға.
2-бап. Осы Заңның қолданылу аясы
Осы Заңның күшi мемлекеттік басқару органдарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында шаруашылық және өзге де қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға қолданылады.
3-бап. Стандарттау туралы заңдар
1. Қазақстан Республикасының стандарттау туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 4-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
4-бап. Стандарттаудың мақсаттары мен принциптерi
Стандарттаудың негiзгi мақсаттары мыналар болып табылады:
1) өнiмге, процестерге (жұмыстарға), қызмет көрсетулерге нормалар, ережелер мен сипаттамалар (бұдан әрi - талаптар) белгiлеу;
2) өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың), көрсетiлетiн қызметтердiң адамдар өмiрi, денсаулығы, мүлiктер үшiн қауiпсiздiгiн, қоршаған ортаның қорғалуын қамтамасыз ету;
3) саудада техникалық кедергiлердi жою, өнiмнiң iшкi және сыртқы рыноктардағы бәсекелестiк қабiлетiн қамтамасыз ету;
4) өнiмнiң техникалық және ақпараттық сыйысымдылығын, сондай-ақ өзара алмасымдылығын қамтамасыз ету;
5) өлшемдер бiрлiгiн қамтамасыз ету;
6) ресурстардың барлық түрiн сақтау және ұтымды пайдалану;
7) елдiң қорғаныс қабiлетi мен жұмылдырушылық әзiрлiгiн қамтамасыз ету;
8) табиғи және техногендi апаттар мен басқа да төтенше жағдайлардың туындау қаупiн ескере отырып, шаруашылық объектiлерiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету;
9) өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың), қызмет көрсетулердiң қауiпсiздiгi мен сапасы мәселелерiнде тұтынушылардың мүдделерiн қорғау.
Стандарттаудың негiзгi принциптерi:
1) келiсу;
2) бүкпесiздiк;
3) ерiктілік;
4) отандық және шетелдiк өндiрушiлер мен өнiм берушiлер үшiн стандарттау саласындағы бiрдей талаптар;
5) экономикалық қисындылық болып табылады.
5-бап. Стандарттау объектiлерi
Көп мәрте ұдайы өндiрiлу және (немесе) пайдалану перспективасы өнiмдер, процестер (жұмыстар), қызмет көрсетулер стандарттау объектiлерi болып табылады.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 6-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
6-бап. Стандарттау жөніндегі жұмыстарды мемлекеттік басқару
1. Қазақстан Республикасында стандарттау жөніндегі жұмыстарды басқаруды стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган жүзеге асырады.
2. Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган:
1) стандарттау саласында бiрыңғай мемлекеттік саясатты қалыптастырады және iске асырады;
2) мемлекеттік басқару органдарының, жеке және заңды тұлғалардың осы саладағы қызметiн үйлестiредi;
3) мемлекетаралық, халықаралық, аймақтық стандарттау жөніндегі жұмыстарға қатысады;
4) стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттардың мiндеттi талаптарының сақталуына мемлекеттік қадағалау жүргiзудi ұйымдастырады және жүзеге асырады;
5) мемлекеттік стандарттау жүйесiн құрады;
6) стандарттау саласындағы кадрларды кәсiби даярлауды және қайта даярлауды ұйымдастырады;
7) стандарттау бойынша халықаралық, аймақтық, ұлттық стандарттарды, ережелер мен ұсынымдарды қолданудың тәртібін белгiлейдi;
8) жеке және заңды тұлғалармен, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттермен өзара iс-қимыл жасайды;
9) мемлекеттік стандарттарда, мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң ережелерi мен ұсынымдарында стандарттау жөніндегі жұмыстарды жүргiзудiң жалпы ұйымдастыру-әдiстемелiк және жалпытехникалық ережелерiн, жеке және заңды тұлғалардың бiр-бiрiмен, мемлекеттік басқару органдарымен өзара iс-қимыл жасауының нысандары мен әдiстерiн белгiлейдi.
10) стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттардың мемлекеттік тiлге және орыс тіліне аударылуын және олардың расталуын қамтамасыз етедi;
11) стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттардың стандарттар, халықаралық және аймақтық нормалар талаптарына сәйкестiгiне сараптаманы жүзеге асыру тәртібін белгiлейдi.
3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару органдары стандарттау жөніндегі жұмыстарға өздерiнiң құзыреттерi шегiнде қатысады.
4. Жеке және заңды тұлғалар стандарттау жөніндегі қызметiн осы Заңға, стандарттау саласындағы қатынастарды реттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлерге сәйкес өздерiнiң құзыреттері шегiнде ұйымдастырады және жүзеге асырады, осы жұмыстарды орындау үшiн стандарттау жөніндегі тиiстi бөлiмшелер мен қызметтер, оның iшiнде стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер құра алады.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 7-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
7-бап. Стандарттау саласындағы халықаралық ынтымақтастық
Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган стандарттау метрология, сертификаттау, сапаны басқару және аккредитациялау жөніндегі халықаралық және аймақтық ұйымдарда өз құзыретiнiң шегiнде Қазақстан Республикасының өкiлi болады.
2-тарау. Мемлекеттік стандарттау жүйесі
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 8-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
8-бап. Мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң ұйымдық құрылымы
Мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң ұйымдық құрылымы:
1) стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi органнан, оның аумақтық бөлiмшелерiнен және ведомстволық бағыныстағы кәсiпорындарынан;
2) стандарттау саласындағы құзыреттерiнiң шегiнде Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқару органдарынан;
3) жеке және заңды тұлғалардан, оның iшiнде стандарттау жөніндегі техникалық комитеттерден, сарапшы-аудиторлардан;
4) Қазақстан Республикасы стандарттарының мемлекеттік қорынан тұрады.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 9-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
9-бап. Стандарттау жөнiндегі нормативтiк құжаттар және оларға қойылатын талаптар
1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттау жүйесiнде қолданылатын стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттарға мыналар жатады:
1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарттары - ҚР СТ (бұдан әрi - мемлекеттік стандарттар);
2) техникалық-экономикалық ақпараттың мемлекеттік жiктегiштерi ТЭА МЖ (бұдан әрi - мемлекеттік техникалық-экономикалық ақпарат жiктегiштерi);
3) мемлекетаралық стандарттар - МЕМСТ (бұдан әрi - мемлекетаралық стандарттар), техникалық-экономикалық ақпарат жiктегiштерi, ережелер мен ұсынымдар;
4) белгiленген тәртiппен қолданылатын стандарттау жөніндегі халықаралық, аймақтық және ұлттық стандарттар, техникалық-экономикалық ақпарат жiктегiштерi, техникалық шарттар, ережелер, нұсқаулықтар, қағидалар, нұсқаyлар, әдiстемелiк нұсқаулар мен ұсынымдар;
5) ғылыми-техникалық, инженерлiк қоғамдар мен басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары;
6) ұсынымдар;
7) фирмалық стандарттар;
8) техникалық шарттар.
9) салалық стандарттар.
2. Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттар белгiлейтiн талаптар ғылымның, техника мен технологияның жетiстiктерiне негiзделуге тиiс және өнiмдi пайдаланудың, процестер (жұмыстар) мен қызмет көрсетулердi орындаудың шарттарын, еңбек жағдайлары мен режимдерiн ескере отырып, Қазақстан Республикасы заңдарының қолданылып жүрген техникалық регламенттерге, халықаралық және шет елдердiң аймақтық және ұлттық стандарттарының талаптарына, стандарттау жөніндегі ережелер мен ұсынымдарға қайшы келмеуге тиiс.
Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттарды әзiрлеу кезiнде олар адамдардың өмiрi мен денсаулығының қауiпсiздiгi, қоршаған ортаны қорғау талаптарына және Қазақстан Республикасында қабылданған техникалық нормаларға сәйкес келмейтiн жағдайларды қоспағанда, қолданылып жүрген халықаралық техникалық регламенттер мен стандарттар немесе аяқталу сатысындағы олардың жобалары қолданылады.
Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжат жобасын әзiрлеу кезеңiнде халықаралық стандарттар болмаған немесе әзiрленетiн мемлекеттік стандарт халықаралық талаптарға сәйкес келмеген жағдайда оған бұқаралық ақпарат құралдарында немесе стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік органның арнаулы басылымдарында мүдделi мемлекеттік басқару органдарының, жеке және заңды тұлғалардың талқылауы және ескертпелер мен ұсыныстар әзiрлеу үшiн аңдатпалар немесе хабарламалар жарияланады. Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттардың жобаларын қарау тәртібін және ескертпелер мен ұсыныстар дайындау мерзiмiн мемлекеттік стандарттау жүйесi белгілейдi.
3. Мiндеттi сертификатталуға тиiстi өнiмге, процестерге (жұмыстарға), қызмет көрсетуге арналған стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттарда мiндеттi сертификаттау жүзеге асырылатын талаптар, осы талаптарға сәйкестiктi бақылау әдiстерi, өнiмдi таңбалау мен буып-түю тәртібі, сертификаттау туралы ақпарат болуы тиiс.
4. Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттар өндiрiсте және басқа мемлекеттермен саудада техникалық кедергi болмауға тиiс:
Өнiмнiң нақты топтары мен түрлерiнiң мақсатты арналымы мен техникалық сыйысымдылығының көрсеткiштерi өнiмдi әзiрлеу мен оны өндiрiске қою кезiнде, егер оларды беруге арналған шартта (келісім-шартта) өзгеше көзделмесе, республиканың аумағында қабылданған нормалар мен талаптарға сәйкестiкте белгiленедi.
5. Осы баптың 1-тармағының 1), 2), 5)-9) тармақшаларында көрсетiлген стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттар, оларға өзгерістер, сондай-ақ олардың күшiн жою туралы шешiмдер бекітілуге және тiркелуге жатады.
Стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттарды тiркеудiң, егер олардың нормалары мен талаптары республиканың аумағында қолданылмайтын болса, сондай-ақ халықаралық сауда ережелерi өзгерген кезде, белгiленген тәртiппен күшi жойылады.
6. Мемлекеттік стандарттар мен техникалық-экономикалық ақпараттың жiктегiштерi, сондай-ақ мемлекеттік басқару органдарының өздерiнiң құзыретiне сәйкес бекiткен стандарттау жөніндегі нормативтiк құжаттары авторлық құқық объектiсi болып табылмайды.
7. Стандарттау жөніндегі мемлекетаралық нормативтiк құжаттар Стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық Кеңес белгiлеген тәртiппен әзiрленедi, келісіледi және қабылданады.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 10-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
10-бап. Мемлекеттік стандарттар, техникалық-экономикалық ақпараттың мемлекеттік жiктегiштерi
1. Мемлекеттік стандарттар салааралық мәнi және көп мәрте ұдайы өндiру және (немесе) пайдалану перспективасы бар өнiмге, процестерге (жұмыстарға), қызмет көрсетулерге, ұйымдастыру-әдiстемелiк және жалпы техникалық сипаттағы нормалар мен талаптарға әзiрленедi және олар Қазақстан Республикасының заңдарына, Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген халықаралық және мемлекетаралық стандарттардың талаптарына қайшы келмеуi тиiс.
2. Стандарттау объектiлерiн, мемлекеттік стандарттардың мазмұнына олардың таратылу саласына, олардың қолданылу аясына және енгізу күнiне қойылатын талаптарды стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлейдi.
Мемлекеттік стандарттарда, негiзделген жағдайларда дәстүрлi технологиялар мүмкiндiгiнен басым түсетiн, отандық өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың), қызмет көрсетулердiң перспективасын қамтамасыз ететiн алдын ала талаптар белгiленедi.
3. Өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың), қызмет көрсетулердiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, қоршаған ортаның, азаматтардың өмiрiн, денсаулығын және мүлкiн қорғау үшiн, техникалық және ақпараттық сыйысымдылықты, өнiмнiң өзара алмасымдылығын, оларды бақылау әдiстерiнiң бiрлiгiн және таңбалаудың бiрлiгiн қамтамасыз ету үшiн мемлекеттік стандарттар белгiлейтiн талаптар, мемлекеттік басқару органдарының, меншiк нысанына қарамастан жеке және заңды тұлғалардың сақтауы үшiн мiндеттi болып табылады.
Өнiмнiң, процестердiң (жұмыстардың), қызмет көрсетулердiң мемлекеттік стандарттардың мiндеттi талаптарына сәйкестілігi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен айқындалады.
Өнiмге, процестерге (жұмыстарға), қызмет көрсетулерге мемлекеттік стандарттардың өзге талаптарын тапсырысшымен шартқа немесе өнiмдi дайындаушының (берушiнiң) процестi немесе қызмет көрсетудi атқарушының техникалық құжаттамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалар мiндеттi түрде сақтауға тиiс.
4. Мемлекеттік стандарттар мен техникалық-экономикалық, ақпараттың мемлекеттік жiктегiштерiн мемлекеттік басқару органдары, заңды тұлғалар, стандарттау жөніндегі техникалық комитеттер стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлеген тәртiппен әзiрлейдi.
5. Ұйымдастыру-әдiстемелiк және жалпы техникалық сипаттағы негiзге алынатын мемлекеттік стандарттарды стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган немесе оның тапсыруы бойынша Қазақстан Республикасының басқа да уәкiлеттi мемлекеттік басқару органдары мен заңды тұлғалары әзiрлейдi.
6. Мемлекеттік стандарттар мен техникалық-экономикалық ақпараттың мемлекеттік жiктегiштерiн әзiрлеуге өнiмдi әзiрлеушiлердiң, жасаушылардың, тұтынушылардың, ғылыми-техникалық және инженерлiк қоғамдардың, тұтынушылар қоғамдарының өкiлдерi, стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган мен оның бөлiмшелерiнiң мамандары, Қазақстан Республикасының ғалымдары тартылуы мүмкiн.
7. Мемлекеттік стандарттарды және техникалық-экономикалық ақпараттың жiктегiштерiн әзiрлеудiң, қайта қараудың, келiсудiң, бекітудiң, мемлекеттік тiркеудiң, қолданысқа енгізудiң, қолданудың, сондай-ақ оларды жүргiзудiң тәртібін стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлейдi.
8. Мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң тiзiлiмiнде тiркелмеген мемлекеттік стандарттар мен техникалық-экономикалық ақпараттың жiктегiштерi қолданылуға жатпайды.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 10-1-баппен толықтырылды
10-1-бап. Салалық стандарттар
1. Салалық стандарттар салалық маңызы бар өнiмге, процестер (жұмыстар) мен қызмет көрсетулерге әзiрленедi және оларды мемлекеттік басқару органдары өз құзыретi шегiнде бекiтедi.
2. Салалық стандарттардың объектiлерi мен осы стандарттарды әзiрлеу, келiсу, тiркеу жөніндегі жалпы ережелердi стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi орган белгiлейдi.
3. Салалық стандарттардың түрлерiне, олардың объектiлерiне, әзiрлену және келісілу ерекшелiктерiне, бекіту тәртібіне қойылатын талаптарды өз құзыретi шегiнде мемлекеттік басқару органдары белгiлейдi.
4. Салалық стандарттармен белгiленген нормалар және талаптар мемлекеттік, мемлекетаралық, халықаралық стандарттармен белгiленгеннен төмен болмауға тиiс.
11-бап. Ғылыми-техникалық, инженерлiк қоғамдардың және басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары
1. Ғылыми-техникалық, инженерлiк қоғамдардың және басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары iргелi, қолданбалы зерттеулер мен әзiрлемелердiң білімнiң түрлi салаларында алынған нәтижелерiн тарату мен пайдалану үшiн әзiрленедi және қолданылады.
2. Ғылыми-техникалық, инженерлiк қоғамдардың және басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген мемлекеттік және мемлекетаралық стандарттардың, техникалық регламенттердiң мiндеттi талаптарына қайшы келмеуге тиiс.
3. Ғылыми-техникалық, инженерлiк қоғамдардың және басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң стандарттары стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлеген тәртiппен бекітіледi және тiркеледi.
12-бап. Ұсынымдар
1. Ұсынымдар стандарттау, метрология және сертификаттау саласындағы қандай да бiр болмасын қызметтiң түрiн ұйымдастыру мен жүзеге асырудың тәртібін және кеңестi немесе нұсқауды қамтитын ереженi белгiлейдi.
2. Ұсынымдарды құруға, ресiмдеуге, мазмұнына, жазуға, оларды әзiрлеудiң, келiсудiң, бекітудiң, тiркеу мен қолданудың тәртібіне қойылатын талаптарды стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлейдi.
3. Мемлекеттік стандарттау жүйесiнiң тiзiлiмiнде тiркелмеген ұсынымдар қолданылуға жатпайды.
ҚР 10.06.03 ж. № 432-11 Заңымен 13-бап өзгертілді (бұрынғы ред. қара)
13-бап. Фирмалық стандарттар
