Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасында болуын құқықтық
реттеудiң жекелеген мәселелерi Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2000 ж. 28 қаңтардағы N 136 қаулысы
(ҚР Үкіметінің 27.06.00 ж. N 956; 29.05.02 ж. N 595
қаулыларымен енгізілген өзгерістерімен)
Осы редакция ҚР Үкіметінің 2003 ж. 13 наурыздағы N 241 қаулысымен енгізілген өзгерістеріне дейін қолданылды
Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасының аумағында болуын құқықтық реттеу мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса берiлiп отырған Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасына келуiнiң және болуының, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасынан кетуiнiң тәртiбi (бұдан әрi - Тәртiп) бекiтiлсiн.
ҚР Үкіметінің 27.06.00 ж. N 956 қаулысына сәйкес 2-тармақ өзгертілді
2. Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгі, Сыртқы iстер министрлiгi, Қазақстан Республикасының Көшi-қон және демография жөнiндегі агенттiгі Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша заңдарда белгіленген тәртiппен 2000 жылғы 1 тамызға дейінгі мерзiмде:
1) Қазақстан Республикасының Үкiметiне Қазақстан Республикасы Yкiметінiң бұрын қабылданған шешiмдерiн осы қаулыға сәйкес келтiру жөнiнде ұсыныс енгізсiн;
2) осы қаулымен бекiтiлген Тәртiптiң ережелерiн iске асыру мақсатында нормативтi құқықтық актілердi әзiрлеудi, келiсудi және Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгінде тiркеудi қамтамасыз етсiн.
3. Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгі осы қаулының 2-тармағының iске асырылуына жәрдем көрсетсiн.
4. Мыналардың күшi жойылды деп танылсын:
1) "Шетел азаматтарының Қазақстан Республикасында болу тәртiбi туралы" Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінiң 1993 жылғы 10 наурыздағы N 186 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПYАЖ-ы, 1993 ж., N 7, 87-құжат);
2) "Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетiнiң 1993 жылғы 10 наурыздағы N 186 қаулысына өзгерiстер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1998 жылғы 30 желтоқсандағы N 1367 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПYАЖ-ы, 1998 ж., N 50, 465-құжат).
5. Осы қаулы жарияланған күнінен бастап бiр ай мерзiм өткен соң күшіне енеді.
Қазақстан Республикасының
| Премьер-Министрі | Қ.Токаев
|
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2000 жылғы
28 қаңтардағы N 136
қаулысымен бекітілген
Шетелдік азаматтардың Қазақстан Республикасына
келуінің және болуының, сондай-ақ олардың
Қазақстан Республикасынан кетуінің
Тәртібі
1. Жалпы ережелер
1. Осы Тәртіп Қазақстан Республикасының Конституциясына, "Халықтың көші-қоны туралы" Қазақстан Республикасының Заңына, Қазақстан Республикасы Президентінің "Шетелдік азаматтардың Қазақстан Республикасында болуының құқықтық ережесі туралы" 1995 жылғы 19 маусымдағы N 2337 заң күші бар Жарлығына сәйкес әзірленді және:
1) шетелдік азаматтардың Қазақстан Республикасына келуінің және Қазақстан Республикасынан кетуінің;
2) шетелдік азаматтардың Қазақстан Республикасында уақытша болуы және тұрақты тұруы құқығына арналған құжаттарды ресімдеудің;
3) шетелдік азаматтардың Қазақстан Республикасының аумағы бойынша жүруінің және транзиттік өтуінің;
4) шетелдік азаматтардың болуы мерзімдерін ұзартудың және қысқартудың, сондай-ақ оларды Қазақстан Республикасынан кетірудің тәртібін айқындайды.
2. Осы Тәртіптің күші, егер Қазақстан Республикасының заң актілерінде өзгеше көзделмесе, азаматтығы жоқ адамдарға да қолданылады.
3. Шетелдік азаматтарды жеке істері бойынша Қазақстан республикасына шақырған қабылдаушы ұйымдар мен адамдар шетелдік азаматтарға Қазақстан Республикасының заңдарында және осы Тәртіпте көзделген құқықтар мен міндеттерді уақытылы түсіндіруді, шетелдік азаматтарға қатысты белгіленген құқықтық нормалардың орындалуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасында болуы, елдің аумағы бойынша жүріп-тұруы құқығына арналған және оларға белгіленген болудың мерзімі аяқталғаннан кейін Қазақстан Республикасынан кетуіне арналған құжаттардың уақытылы ресімделуі үшін заңдарда белгіленген жауаптылықта болады.
Шетелдік азаматтардың, азаматтығы жоқ адамдардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының лауазымды тұлғалары мен азаматтарының осы Тәртiптiң талаптарын сақтауын бақылауды ұлттық қауiпсiздiк органдарымен өзара iс-қимылда iшкi iстер органдары жүзеге асырады.
2. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасына келуi және
Қазақстан Республикасынан кетуi
4. Шетелдiк азаматтар, егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда өзгеше тәртiп белгiленбесе, Қазақстан Республикасының визасы болған жағдайда, төлқұжаты немесе оны алмастыратын құжаттар (бұдан әрi - төлқұжат) бойынша мемлекеттiк шекарадағы халықаралық және жолаушы қатынастары үшiн ашық өткiзу пункттерi арқылы Қазақстан Республикасына келедi және Қазақстан Республикасынан кетедi.
5. Шетелдiк азаматтарға Қазақстан Республикасына келуге (келулерге) және Қазақстан Республикасына келiп кетуге (келу-кету) визаларды Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi, Қазақстан Республикасы Сыртқы iстер министрлiгiнiң шетелдегi мекемелерi мен консулдық пункттерi, ал ондайлар болмаған жағдайда Қазақстан Республикасының уәкiлеттiк берiлген органдары бередi.
6. Шетелдiк азаматтарға Қазақстан Республикасынан кетуге (кету) және Қазақстан Республикасынан кетiп, қайта келуге (кету-келу) визаларды Қазақстан Республикасының аумағында Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi, сондай-ақ ол уәкiлеттiк берген аумақтық iшкi iстер органдары бередi.
Төлқұжаты Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгiнде және оның өкiлдiктерiнде тiркелген шетелдiк азаматтарға кету және кету-келу визаларын берудi осы ұйымдар жүргiзедi.
7. Қабылдаушы ұйымдардың өтiнiшi бойынша шетелдiк азаматтарға Қазақстан Республикасына келуге және Қазақстан Республикасынан кетуге бiрнеше мәртелiк виза берiлуi мүмкiн.
ҚР Үкіметінің 29.05.02 ж. N 595 қаулысына сәйкес 8-тармақ толықтырылды
8. Қазақстан Республикасының визаларын беру және олардың қолданылу мерзiмiн ұзарту үшiн:
1) халықаралық ұйымдардың, шет мемлекеттер өкiлдiктерiнiң, сондай-ақ Қазақстан Республикасы мемлекеттiк ұйымдарының заңдарда белгiленген тәртiппен ресiмделген жазбаша өтiнiштерi;
2) Қазақстан Республикасына жеке iстерi бойынша, турист ретiнде және мемлекеттiк емес ұйымдардың шақыруы бойынша iскерлiк мақсаттармен немесе тұрақты тұруға келетiн шетелдiк азаматтар үшiн, сондай-ақ Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiк азаматтарға iшкi iстер органдарының рұқсаты;
2-1) Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен және Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетімен келісім бойынша Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі белгілейтін тәртіпке сәйкес шетел азаматтарын Қазақстан Республикасына шақыру үшін заңды немесе жеке тұлғалардың заңнамада белгіленген тәртіппен ресімделген жазбаша өтініштері.
9. Келу визаларын берудiң негiздемесi шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасында болу мақсаттарына сәйкес келуi тиiс. Қазақстан Республикасына туыстары мен таныстарының шақыруы бойынша, яғни жеке iстерi бойынша келген, сондай-ақ iскерлiк мақсатпен, оқуға және турист ретiнде келген шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасының аумағында жұмысқа орналаспайды, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, визада көрсетiлген келу мақсатымен байланысты емес өзге де қызметпен айналыса алмайды.
Шетелдiк жұмыс күшiн лицензиясыз тартуға (әкелуге), сондай-ақ Қазақстан Республикасына уақытша келген шетелдiктердiң тиiстi рұқсатсыз еңбек қызметiн жүзеге асыруына тыйым салынады.
10. Визалардың санаттары мен түрлерiн, оларды берудiң, сондай-ақ олардың қолданылу мерзiмдерiн қысқарту мен ұзартудың тәртiбiн Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi мен Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгі айқындайды.
11. Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен белгiленген негіздер бойынша шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасына келуiне және Қазақстан Республикасынан кетуiне тыйым салынуы мүмкiн.
3. Қазақстан Республикасына уақытша келген шетелдiк
азаматтарды тiркеу
12. Қазақстан Республикасына уақытша келген шетелдiк азаматтардың өздерiмен бiрге осы Тәртiпте белгiленген ретпен тiркелген төлқұжаты болуы және оларды уәкiлеттi мемлекеттiк органдардың талап етуi бойынша көрсетуге мiндеттi.
Шетелдiк азамат төлқұжатын жоғалтқаны туралы тез арада, азаматтың өтiнiшi бойынша ол туралы анықтама беретiн, iшкi iстер органына хабарлауы қажет.
13. Қазақстан Республикасына келген шетелдiк азаматтар, мерекелiк және демалыс күндерiн қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағына келген сәттен бастап үш тәулiктiң iшiнде заңдарда белгiленген тәртiппен төлқұжатын тiркетуге мiндеттi.
14. Қазақстан Республикасында шетелдiк азаматтардың төлқұжаттарын тiркеудiң тәртiбiн Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi мен Қазақстан Республикасының Ішкi iстер министрлiгi айқындайды.
15. Шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес төлқұжатын тiркеуден босатылуы мүмкiн.
16. Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi мен оның өкiлдiктерiнде:
1) шетелдiк дипломатиялық өкiлдiктер мен консулдық мекемелер басшыларының, дипломатиялық қызмет мүшелерiнiң, консулдық лауазым иелерiнiң, дипломатиялық өкiлдiктер мен консулдық мекемелердiң әкiмшiлiк-техникалық және қызмет көрсететiн қызметшiлерiнiң, әскери атташе аппараты мен сауда өкiлдiктерi қызметкерлерiнiң және олардың отбасы мүшелерiнiң, сондай-ақ егер қонақтар көрсетiлген өкiлдiктер мен мекемелердiң аумағында тұратын болса, шетелдiк дипломатиялық өкiлдiктер мен консулдық мекемелер басшылары қонақтарының;
2) Қазақстан Республикасына қызметтiк iс бойынша келген және дипломатиялық немесе қызметтiк төлқұжаты бар шетелдiк мемлекеттердiң Сыртқы iстер министрлiктерi қызметкерлерiнiң және олардың отбасы мүшелерінің;
3) Қазақстан Республикасына қызметтiк iс бойынша келген халықаралық ұйымдардың лауазымды тұлғаларының, аталған ұйымдардың Қазақстан Республикасындағы өкiлдiктерi қызметкерлерiнiң, сондай-ақ Қазақстан Республикасында штаб-пәтерi бар халықаралық ұйымдардың жанындағы елдер өкiлдiктерiнiң халықаралық шарттарға сәйкес дипломатиялық артықшылықтар мен иммунитеттi пайдаланатын қызметкерлерiнiң, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерiнiң;
4) Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi тиiстi визалар беретiн шетелдiк ұйымдар-инвесторлар басшыларының немесе өзге де басшы қызметкерлерiнiң;
5) Қазақстан Республикасы Сыртқы iстер министрлiгiнiң шақыруы бойынша келген адамдардың төлқұжаттары тiркеледi.
17. Iшкi iстер органдарында осы Тәртiптiң 15 және 16 тармақтарында көрсетiлмеген шетелдiк азаматтардың төлқұжаттары тiркеледі.
4. Шетелдiк азаматтарға Қазақстан Республикасында тұрақты
тұру құқығына құжаттар беру
18. Iшкi iстер органдары берген рұқсат, сондай-ақ тұруға ықтиярхат алған шетел азаматтары Қазақстан Республикасында тұрақты тұратындар деп танылады.
19. Өзге заңдық негiздемедегi шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасына уақытша келген болып саналады. Қазақстан Республикасына уақытша келген шетелдiк азаматтар өздерiн тұрақты тұруға қалдыру туралы өтiнiш жасай алады.
20. Шетелдiк азаматтарды Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға қалдырудың тәртiбiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi мен Қазақстан Республикасының Көшi-қон және демография жөнiндегi агенттiгi айқындайды.
21. Қазақстан Республикасында тұрақты тұру құқығына құжаттар: шетелдiк азамат үшiн - шетелдiк азаматтың Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты, азаматтығы жоқ адам үшiн - азаматтығы жоқ адамның куәлiгi болып табылады.
22. Шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат беру туралы өтiнiштi, осы Тәртiптiң 20-тармағына сәйкес белгiленген тәртiппен, уәкiлеттi органдарға бередi.
Шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасында тұру құқығына арналған қолда бар құжаттың қолданылу мерзiмiн ұзарту туралы немесе жаңасын беру туралы өтiнiштi өздерiнiң тұратын жерi бойынша iшкi iстер органдарына, оның қолданылу мерзiмi аяқталғанға дейiн екi айдан кешiктiрмей, ал ол жоғалған жағдайда - үш тәулiктен кешiктiрмей бередi.
23. Шетелдiк азаматқа Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат беруден:
1) егер шетелдiк азамат Қазақстан Республикасында болған кезеңде Қазақстан Республикасының заңдарын бұзса;
2) егер ол өзi туралы көрiнеу жалған мәлiметтердi хабарласа;
3) заңдарда көзделген өзге де жағдайлар бойынша бас тартылуы мүмкiн.
24. Шетелдiк азаматтар өз төлқұжаттарының қолданылу мерзiмi аяқталған күнiнен бастап 6 айдың iшiнде жаңа немесе ұзартылған құжаттарды көрсетпесе, iшкi iстер органдары оларға азаматтығы жоқ адамның куәлiгiн бередi.
Азаматтығы жоқ адамның куәлiгi, егер оның иесi iшкi iстер органдарына жарамды төлқұжатын көрсетсе, ықтиярхатқа ауыстырылады.
25. Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдiк азаматтар, заңдарда Қазақстан Республикасының азаматтары үшiн көзделген тәртіппен, тұрақты және уақытша тұратын жері бойынша тiркеуге жатады.
5. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасының аумағы
бойынша жүрiп-тұруы мен транзиттiк өтуi және олардың
Қазақстан Республикасында тұратын жердi таңдауы
26. Шетелдiк азаматтар Қазақстан Республикасының шетелдiк азаматтардың болуы үшiн ашық аумағы бойынша еркiн жүрiп-тұра және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiпке сәйкес тұратын жердi таңдай алады. Жүрiп-тұру мен тұратын жердi таңдаудағы шектеулер, ол: мемлекеттiк қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, қоғамдық тәртiптi, халықтың денсаулығы мен өнегесiн сақтау, Қазақстан Республикасының азаматтары мен басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау үшiн қажет болғанда Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң немесе Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
27. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасы бойынша жүрiп-тұруының, сондай-ақ олардың шетелдiк азаматтар үшiн жабық жекелеген жерлерге (аумақтарға) баруының тәртiбiн Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi мен Iшкi iстер министрлiгi айқындайды.
28. Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзитпен өтетiн шетелдiктердiң Қазақстан Республикасына келуi және Қазақстан Республикасынан кетуi үшiн Қазақстан Республикасының транзиттiк визасы ресiмделедi.
29. Шетелдiктердiң баратын елiне Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк өтуiне, оларда үшiншi елге кiруге жарамды құжаттар мен Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан портқа, станцияға келген сәттен бастап 72 сағаттан кешiктiрiлмей Қазақстан Республикасының аумағындағы ауысып мiну пунктiнен кететiн күнi расталған тиiстi жол жүру құжаттары (билеттерi) болған жағдайда, рұқсат етiледi.
30. Қазақстан Республикасының аумағы арқылы мемлекеттерге олардың азаматтығының визасыз келу туралы келiсiм бар елдерге транзитпен өтетiн шетелдiктерде Қазақстан Республикасының транзиттiк визасы болуы мiндеттi.
31. Қазақстан Республикасының аумағы арқылы автокөлiк құралдарымен транзитпен өтетiн, оның iшiнде жүктердi автомобильмен халықаралық тасымалдауды жүзеге асыратын шетелдiктер халықаралық автомобиль қатынасы үшiн ашық жолдар бойынша ғана жүредi.
32. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк өтуiнiң тәртiбiн Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Сыртқы iстер министрлiгi мен Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрлiгi айқындайды.
6. Осы Тәртiптi бұзғаны үшiн жауаптылық. Шетелдiк
азаматтардың Қазақстан Республикасында болуы мерзiмiн
қысқарту және кетiру
33. Осы Тәртiптiң нормаларын бұзу заңдармен көзделген жауаптылыққа әкеп соғады.
34. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасында болуының мерзiмiн қысқарту және оларды Қазақстан Республикасынан кетiру Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген негiздемелер бойынша жүргiзiледi.
35. Шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасында болуының мерзiмiн қысқарту туралы шешiмдi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес iшкi iстер органдары немесе ұлттық қауiпсiздiк органдары қабылдайды.
36. Кетiру туралы шешiмдi Қазақстан Республикасының iшкi iстер органдары немесе ұлттық қауiпсiздiк органдары қабылдайды. Шетелдiк азамат Қазақстан Республикасынан осы шешiмде көрсетiлген мерзiмде кетуге мiндеттi. Мұндай жағдайларда кетуден жалтарғандар прокурордың рұқсатымен қамауға алынуға және мәжбүрлеу тәртібімен кетірілуге жатады. Бұл ретте, кетiру үшiн қажеттi мерзiмге ұстауға жол берiледi.
Кетiру бойынша шығыстарды кетiрiлетiн шетелдiк азаматтар не шетелдiктi Қазақстан Республикасына шақырған ұйымдар немесе жеке адамдар, ал ерекше жағдайларда iшкi iстер органдары көтередi.
Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарға сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына келу құқығынсыз келген адамдарды Қазақстан Республикасының аумағынан әкету үшiн ол адамдарды әкелген көлiк ұйымы жауапты болып табылады.
37. Шетелдік азаматтар заңдарда белгiленген тәртiппен өзiн Қазақстан Республикасынан кетiру және Қазақстан Республикасында болу мерзiмiн қысқарту туралы шешiмге шағымдануға құқылы.
38. Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасының халықаралық келiсiмдерiне сәйкес артықшылықтар мен иммунитеттердi пайдаланатын шетелдiк азаматтардың осы Тәртiптi бұзғаны үшiн жауапкершiлiгi туралы, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасында болу мерзiмiн қысқарту туралы мәселе дипломатиялық арналар бойынша шешiледi.
7. Халықаралық келiсiмдер
39. Егер Қазақстан Республикасының халықаралық келiсiмдерiнде осы Тәртiпте қамтылғандардан өзгеше ережелер белгiленген болса, халықаралық келiсiмнiң ережесi қолданылады.
