Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы
2000 жылғы 7 маусымдағы № 53-II Қазақстан Республикасының Заңы
(2021.01.07. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)
Осы редакция 2023 жылғы 19 сәуірде енгізілген өзгерістеріне дейін қолданылды
1-тарау. Жалпы ережелер
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
2-бап. Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасы
3-бап. Осы Заңның қолданылу саласы
4-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мақсаттары
5-бап. Алып тасталды
2-тарау. Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі
6-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің құрылымы
6-1-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
6-2-бап. Уәкілетті органның өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
6-3-бап. Мемлекеттік органдардың өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
6-4-бап. Мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықтың құзыреті
6-5-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы жеке және заңды тұлғалар
7-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің объектілері
8-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы стандарттау жөніндегі құжаттар
9-бап. Шама бiрлiктерi
10-бап. Шама бірліктерінің мемлекеттік эталондары
10-1-бап. Шама бірліктерінің эталондары
11-бап. Өлшем құралдары
11-1-бап. Өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелері
11-2-бап. Стандартты үлгілер
11-3-бап. Өлшем құралдарын калибрлеу әдістемелері
12-бап. Өлшемдерді орындау әдістемелері
3-тарау. Алып тасталды
4-тарау. Өлшем құралдарының типін бекіту, оларды метрологиялық аттестаттау, салыстырып тексеру, калибрлеу және метрологиялық сараптама
17-бап. Өлшем құралдарының түрiн бекіту және оларды метрологиялық аттестаттау
18-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы аккредиттеу
19-бап. Өлшем құралдарын салыстырып тексеру
20-бап. Шама бірліктерінің эталондарын және өлшем құралдарын калибрлеу
5-тарау. Мемлекеттік метрологиялық бақылау
20-1-бап. Метрологиялық сараптама
21-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылаудың мақсаты
22-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылау объектілері
23-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылау саласы
24-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылау
25-бап. Алып тасталды
26-бап. Алып тасталды
27-бап. Алып тасталды
28-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың құқықтары
28-1-бап. Мемлекеттік метрологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың міндеттері
6-тарау. Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық және дауларды шешу
29-бап. Қазақстан Республикасының өлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету туралы заңдарын бұзғандық үшiн жауаптылық
30-бап. Осы Заң нормаларының бұзылуына қатысты дауларды шешу
7-тарау. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру
31-бап. Өлшем бiрлiгiн қамтамасыз ету және мемлекеттік метрологиялық бақылау жөніндегі жұмыстарды қаржыландыру
09.06.04 ж. № 558-II ҚР Заңымен бүкiл мәтiн бойынша «уәкiлеттi мемлекеттік орган» деген сөздер «уәкiлеттi орган» деген сөздермен ауыстырылды (бұр. ред. қара); 2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша «стандарттау, метрология және сертификаттау» деген сөздер «техникалық реттеу және метрология» деген сөздермен ауыстырылды (кушіне енетін мерзімін қара) (бұр. ред. қара); 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен бүкіл мәтін бойынша «қадағалау», «қадағалауға», «қадағалауды», «қадағалаудың» деген сөздер тиісінше «бақылау», «бақылауға», «бақылауды», «бақылаудың» деген сөздермен ауыстырылды (бұр.ред.қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен кіріспе жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
Осы Заң өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар арасында туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді, оның мақсаттарын, өлшем бірлігін қамтамасыз етудің құқықтық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайды.
1-тарау. Жалпы ережелер
09.06.04 ж. № 558-II ҚР Заңымен 1-бап өзгертілді (бұр. ред. қара); 2006.29.12. № 209-III ҚР Заңымен 1-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара); 2008.05.07. № 62-IV ҚР Заңымен 1-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)
1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2) заңдық метрология - метрологияның уәкілетті мемлекеттік орган атқаратын қызметке жататын және өлшем бірліктеріне, әдістеріне, өлшем құралдары мен өлшемдік зертханаларына қатысты мемлекеттік талаптары бар бөлігі;
2012.10.07. № 31-V ҚР Заңымен 3) тармақша жаңа редакцияда (бұр.ред.қара); 2014.29.12. № 269-V ҚР Заңымен 3) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара); 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 3) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
3) мемлекеттік метрологиялық бақылау - уәкілетті органның және оның аумақтық бөлімшелерінің Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасы талаптарының орындалуын бақылау жөніндегі қызметі;
4) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 4-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
4-1) метрологиялық бақылап тексеру - өлшем нәтижесінің қасиеті, оған сәйкес нәтиже салыстырып тексеру мен калибрлеудің құжатталған үздіксіз тізбегі арқылы шама бірлігінің мемлекеттік эталонымен сәйкестендірілуі мүмкін;
5) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 5-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
5-1) метрологиялық сараптама - метрологиялық талаптарды, өлшем бірлігімен байланысты қағидалар мен нормаларды қолдану дұрыстығын және толықтығын талдау және бағалау;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 5-2) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
5-2) метрологиялық сипаттама (өлшем құралдары) - өлшем нәтижесіне әсер ететін, өлшем құралы қасиеттерінің бірінің сипаттамасы;»;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 5-3) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
5-3) метрологиялық талаптар - өлшемдердің, шама бірліктері эталондарының, стандартты үлгілердің, өлшем құралдарының өлшем дәлдігінің нәтижесі мен көрсеткіштеріне әсер ететін сипаттамаларына (өлшемдеріне), сондай-ақ осы сипаттамалар (өлшемдер) қамтамасыз етілуге тиіс жағдайларға қойылатын талаптар;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
6) өлшем - шамаға негізделіп жазылуы мүмкін шаманың бір немесе одан көп сандық мәндерін эксперименттік алу процесі;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
6-1) өлшем белгісіздігі - өлшем нәтижесімен байланысты және өлшенетін шамаға негізделіп жазылуы мүмкін мәндердің шашырап кетуін сипаттайтын параметр;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 7) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
7) өлшем бірлігі - өлшемнің жай-күйі, бұл ретте осы өлшемнің нәтижелері қолдануға рұқсат етілген шама бірліктерінде көрсетіледі, ал өлшем дәлдігінің көрсеткіштері белгіленген шекаралардан шықпайды;
2020.30.12. № 397-VI ҚР Заңымен 8) тармақша жаңа редакцияда (2021 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
8) өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі - өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында қызметін жүзеге асыратын объектілердің, мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың жиынтығы;
2020.30.12. № 397-VI ҚР Заңымен 9) тармақша жаңа редакцияда (2021 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
9) өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тізілімі - өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы объектілердің, жұмыстарға қатысушылар мен құжаттардың электрондық дерекқоры;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 9-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
9-1) өлшемдерді орындаудың референттік әдістемесі - сол біртекті шама өлшемдерін орындаудың басқа әдістемелерінің көмегімен алынған өлшенген шама мәндерінің дұрыстығын бағалау үшін қолданылуы мүмкін өлшем нәтижелерін алу үшін, сондай-ақ өлшем құралдарын калибрлеу үшін немесе стандартты үлгілердің сипаттамаларын айқындау үшін пайдаланылатын өлшемдерді орындау әдістемесі;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 9-2) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
9-2) өлшем құралдарын калибрлеу әдістемесі - шама бірлігінің эталонына немесе өлшем құралына калибрлеуді жүргізу тәртібін және рәсімін белгілейтін құжат;
10) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
11) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 12) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
12) өлшем құралдарын метрологиялық аттестаттау - айналымға санаулы данада шығарылатын өлшем құралдарының Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасының талаптарына сәйкестігін белгілеу (растау);
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 12-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
12-1) өлшем құралдарын салыстырып тексеру - өлшем құралдарының міндетті метрологиялық талаптарға сәйкестігін растау мақсатында орындалатын операциялар жиынтығы;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 12-2) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
12-2) өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемесі - орындалуы өлшем құралдарының метрологиялық сипаттамаларға белгіленген талаптарға сәйкестігін айқындауға және растауға мүмкіндік беретін операциялар жиынтығының сипаты;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 13) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
13) өлшем құралдарын салыстырып тексеруші - өлшем құралдарын салыстырып тексеруді жүргізу құқығына аттестатталған жеке тұлға;
14) өлшем құралдарын сынау - сынау объектілеріне түрлі сынау әсерлерін қолдана отырып өлшем құралдарының белгіленген нормаларға сәйкестік дәрежесін анықтау үшін өткізілетін операциялар жиынтығы;
15) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 16) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
16) өлшем құралы - өлшемге арналған және метрологиялық сипаттамалары бар техникалық құрал;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 16-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
16-1) өлшем құралының типін бекіту - уәкілетті органның сынақтардың оң нәтижелері негізінде Қазақстан Республикасының аумағында бекітілген типтегі өлшем құралын қолдануға рұқсат ету туралы шешімі;
17) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
18) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
19) өлшемдерді орындау әдістемесі - орындалуы өлшем жүргізудің осы әдістемесімен белгіленген дәлдікпен өлшем нәтижелерінің алынуын қамтамасыз ететін операциялар мен ережелер жиынтығы;
20) өлшемдерді орындау әдістемесін метрологиялық аттестаттау өлшемдерді орындау әдістемесінің оған қойылатын метрологиялық талаптарға сәйкестігін белгілеу (растау);
20-1) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
21) 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 21-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
21-1) стандартты үлгі - өлшем дәлдігінің және метрологиялық бақылап тексерудің белгіленген көрсеткіштері бар, болжанатын мақсатына сәйкес сапалық қасиеттерді өлшеу кезінде немесе бағалау кезінде пайдалану үшін белгілі бір қасиеттерге қатысты жеткілікті біртекті және тұрақты материал (зат);
22) уәкілетті орган - техникалық реттеу және метрология саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 23) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
23) шама бірлігі - бірлікке тең сандық мән шартты түрде берілген тіркелген мөлшердің шамасы және өзімен біртекті шамаларды сандық жағынан білдіру үшін қолданылатын шама;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 24) тармақша жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
24) шама бірлігінің мемлекеттік эталоны - шама бірлігінің уәкілетті органның шешімімен танылған және мемлекеттік меншіктегі эталоны;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 24-1) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
24-1) шама бірлігінің мөлшерін беру - өлшем құралымен сақталатын шама мөлшерін осы шама бірлігінің эталонымен немесе дәлдік көрсеткіштері анағұрлым жоғары стандартты үлгімен жаңғыртылатын немесе сақталатын шама бірлігіне келтіру;
25) шама бірлігінің эталоны - уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен бекітілген, мөлшерін осы шаманың басқа өлшем құралдарына беру мақсатында, шама бірлігін (шама бірлігінің еселік не үлестік мәндерін) жаңғыртуға және (немесе) сақтауға арналған өлшем құралы;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 26) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
26) шама бірлігінің эталонын немесе өлшем құралын калибрлеу - шама бірлігі эталонының немесе өлшем құралының метрологиялық сипаттамаларының шынайы мәндерін айқындау мақсатында осы шама бірлігі эталонының немесе өлшем құралының көмегімен алынған шаманың мәні мен анағұрлым жоғары дәлдіктегі шама бірлігі эталонының көмегімен айқындалған тиісті шама мәні арасындағы арақатынасты белгілейтін операциялар жиынтығы;
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 27) тармақшамен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
27) шама бірліктерінің эталондарын салғастыру - бір дәлдік деңгейіндегі шама бірліктерінің эталондарымен өлшем бірлігін жаңғыртқан және берген кезде өлшем нәтижелері арасындағы арақатынастарды белгілеу.
2012.10.07. № 31-V ҚР Заңымен 2-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)
2-бап. Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлерден тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленген болса онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 3-бап жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
3-бап. Осы Заңның қолданылу саласы
Осы Заң барлық мемлекеттік органдарға, жеке және заңды тұлғаларға қолданылады.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 4-бап жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
4-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мақсаттары
Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің негізгі мақсаттары мыналар болып табылады:
1) Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларының мүдделерін өлшемнің анық емес нәтижелерінен қорғау;
2) іргелі зерттеулер мен ғылыми әзірлемелер кезінде өлшемнің анық нәтижелерін алу;
3) өлшем бірлігін қамтамасыз етудің халықаралық жүйесіне интеграциялау.
5-бап. 2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен алып тасталды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2-тарау. Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесі
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-бап жаңа редакцияда (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
6-бап. Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің құрылымы
Өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің құрылымына:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;
2) уәкілетті орган;
3) өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар;
4) мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталық;
5) жеке және заңды тұлғалар кіреді.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-1-баппен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
6-1-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
Қазақстан Республикасы Үкіметінің өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыретіне:
1) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлеу;
2) мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықты айқындау;
3) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындау жатады.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-2-баппен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
6-2-бап. Уәкілетті органның өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
Уәкілетті органның құзыретіне:
1) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыру;
2) мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықты айқындау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыну беру;
3) мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықтың қызметін үйлестіруді жүзеге асыру;
4) шама бірліктерінің мемлекеттік эталондарын бекіту;
5) шама бірліктерінің мемлекеттік эталондарын және аккредиттеу субъектілері шама бірліктерінің эталондарын жасау, бекіту, сақтау, қолдану және салғастыру тәртібін айқындау;
6) шама бірліктері эталондарының сыныптамасын бекіту;
7) мемлекеттік метрологиялық бақылауды ұйымдастыру және жүргізу;
8) метрология жөніндегі халықаралық және өңірлік ұйымдарда Қазақстан Республикасының атынан өкілдік ету;
9) өлшем құралдарын салыстырып тексерушілерді аттестаттаудан, қайта аттестаттаудан өткізу және олардың сертификаттарын кері қайтарып алу тәртібін, сондай-ақ оларға қойылатын біліктілік талаптарын айқындау;
10) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы кадрлардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау тәртібін айқындау;
11) өлшем құралдарының типін бекіту туралы және өлшем құралдарын салыстырып тексеру туралы сертификаттардың нысандарын бекіту;
12) салыстырып тексеру таңбаларын дайындау, сақтау және қолдану тәртібін айқындау;
13) өлшемдерді орындау әдістемелерін және өлшемдерді орындаудың референттік әдістемелерін әзірлеу, метрологиялық аттестаттау, бекіту және өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу тәртібін айқындау;
14) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, техникалық регламенттерге, сондай-ақ мемлекетаралық және ұлттық стандарттарға метрологиялық сараптама жүргізу тәртібін айқындау;
15) өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін әзірлеу, бекіту, өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу және қолдану тәртібін айқындау;
16) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында ғылыми зерттеулер жүргізуді ұйымдастыру;
17) өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімін жүргізу тәртібін айқындау;
18) мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбелерін қалыптастыру тәртібін және оларға қойылатын метрологиялық талаптарды айқындау;
19) мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшемдерге метрологиялық талаптарды мемлекеттік органдармен бірлесіп белгілеу;
20) өлшем құралдарына салыстырып тексеру жүргізу және өлшем құралдарын салыстырып тексерудің мерзімділігін белгілеу тәртібін айқындау;
21) өлшем құралдарының типін бекіту, оларға типін бекіту мақсаттарына арналған сынақтар, метрологиялық аттестаттау және типті бекіту белгісінің нысанын белгілеу тәртібін айқындау;
2020.30.12. № 397-VI ҚР Заңымен 21-1) тармақшамен толықтырылды (2021 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілді)
21-1) өлшем құралдарын бастапқы салыстырып тексеру нәтижелері бойынша айналымға шығарылатын өлшем құралдарының тізбесін бекіту;
2020.30.12. № 397-VI ҚР Заңымен 21-2) тармақшамен толықтырылды (2021 ж. 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілді)
21-2) дайындаушы немесе сатушы өлшеп-ораған кез келген түрдегі қаптамадағы өнімнің, сондай-ақ өткізу кезіндегі импорттаушы әкелген өлшеніп-оралған өнімнің және сауда операцияларын жасау кезінде иеліктен шығарылатын өнім санының сәйкестігін мемлекеттік метрологиялық бақылау мақсатында анықтау жөніндегі тәртіпті айқындау;
22) аккредиттеу кезінде аккредиттеу субъектілері мен заңды тұлғалар үшін өлшемді метрологиялық бақылап тексеруді қамтамасыз ету тәртібін айқындау;
23) стандартты үлгінің типін бекіту және өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімінде тіркеу тәртібін айқындау;
24) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы қызметін үйлестіруді жүзеге асыру;
25) уақыт пен жиіліктің өлшем бірлігін қамтамасыз етуге және Жердің айналу параметрлерін айқындауға бағытталған жұмыстарды өңіраралық және салааралық үйлестіруді жүзеге асыру және орындау;
26) стандартты үлгілерді әзірлеумен және енгізумен байланысты жұмыстарды өңіраралық және салааралық үйлестіруді жүзеге асыру және орындау;
27) заттар мен материалдардың физикалық константтары мен қасиеттері туралы стандартты анықтамалық деректерді әзірлеумен және енгізумен байланысты жұмыстарды өңіраралық және салааралық үйлестіруді жүзеге асыру және орындау;
28) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-3-баппен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
6-3-бап. Мемлекеттік органдардың өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы құзыреті
Мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында:
1) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысуды;
2) мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбелерін уәкілетті органмен бірлесіп бекітуді;
3) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
2018.05.10. № 184-VІ ҚР Заңымен 6-4-баппен толықтырылды (2019 ж. 11 сәуірден бастап қолданысқа енгізілді)
6-4-бап. Мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықтың құзыреті
Мемлекеттік ғылыми метрологиялық орталықтың құзыретіне:
1) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласында ғылыми зерттеулер жүргізу;
2) өлшем құралдарын салыстырып тексеру, калибрлеу және зертханааралық салыстырмалы сынақтардың нәтижелеріне салғастыруды жүргізу;
3) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы кадрлардың біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау жөніндегі жұмыстарды жүргізу;
4) шама бірліктерінің мемлекеттік эталондарын жасау, жетілдіру, сақтау және қолдану;
5) шама бірліктерінің мөлшерлерін беру жүйелерін құру;
6) өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы стандарттау жөніндегі құжаттарды, өлшемдерді орындау әдістемелерін, өлшем құралдарын салыстырып тексеру және калибрлеу әдістемелерін әзірлеу;
7) өлшем құралдарын шығару және жөндеу;
8) стандартты үлгілерді, аттестатталған қоспаларды, салыстырып тексерілетін газ қоспаларын шығару;
9) осы Заңның 18-бабына сәйкес өлшем құралдарына салыстырып тексеруді және калибрлеуді жүргізу;
10) осы Заңның 18-бабына сәйкес өлшемдерді орындау әдістемелеріне метрологиялық аттестаттауды жүргізу;
11) метрологиялық сараптама жүргізу;
12) шама бірліктерінің эталондарын салғастыруды жүргізу және оған қатысу;
13) өлшем құралдарына типін бекіту мақсаттарына арналған сынақтар, өлшем құралдарына метрологиялық аттестаттау, сынақ жабдықтарына аттестаттау жүргізу;
14) өлшем бірлігін қамтамасыз ету мемлекеттік жүйесінің тізілімін жүргізу;
15) өлшем құралдарын салыстырып тексерушілерді аттестаттау, қайта аттестаттау және олардың сертификаттарын кері қайтарып алу;
16) салыстырып тексеру таңбаларын дайындауды ұйымдастыру;
17) өлшем құралдарын салыстырып тексеру әдістемелерін байқаудан өткізу;
18) уақыт пен жиіліктің өлшем бірлігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды орындау, Жердің айналу параметрлерін айқындау;
19) заттар мен материалдардың физикалық константтары мен қасиеттері туралы стандартты анықтамалық деректерді әзірлеумен және енгізумен байланысты жұмыстарды орындау;
20) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де өкілеттіктерді орындау жатады.
