ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында мемлекеттік
эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алу
1. Қазақстан Республикасының үкiметтiк борышын өтеудi және оған қызмет көрсетудi, ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган эмиссиялаған мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алуды бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында көзделген қаражат есебiнен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi арқылы жүзеге асырады.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің борышын өтеудi және оған қызмет көрсетудi, ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында олар эмиссиялаған мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алуды Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi өзiнiң билiгіндегі активтер есебiнен жүзеге асырады.
3. Қазақстан Республикасы жергiлiктi атқарушы органдарының мемлекеттік борышын өтеудi және оған қызмет көрсетудi, ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында олар эмиссияланған мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алуды олар тиiстi жылға арналған жергiлiктi бюджетте көзделген қаражат есебiнен Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің келісімi бойынша жергiлiктi атқарушы орган тартқан екiншi деңгейдегi банктер арқылы жүзеге асырады.
12-бап. Мемлекеттік борышты есепке алу
Барлық мемлекеттік заемдар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi органда тiркелiп, есепке алынуға тиiс.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік борышын есепке алу үшiн Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi мен жергiлiктi атқарушы органдар келісілген тәртiппен бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi органға өз заемдарының талаптары, алынуы, оларға қызмет көрсетiлуi және өтелуi туралы ақпарат тапсырып отырады.
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II Заңымен 13-бап өзгертілді
13-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік борышты өтеу
және оған қызмет көрсету жөнiндегі мiндеттемелерi
1. Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасы республикалық бюджетiнiң қаражатымен қамтамасыз етiлетiн үкiметтiк борышты өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі мiндеттемелердi атқарады.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi өзiнiң билiгіндегі барлық активтермен қамтамасыз етiлетiн Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнің борышын өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі мiндеттемелердi атқарады.
3. Жергiлiктi атқарушы органдар жергiлiктi атқарушы органдардың билiгiнде тұрған меншiк құқығындағы мүлiкпен, қаржы ресурстарымен және басқа да активтермен қамтамасыз етiлетiн өз борышын өтеу және оған қызмет көрсету жөніндегі мiндеттемелердi атқарады.
4. Мемлекеттік борыш борыштың негiзгi сомасы кредиторларға қайтарылған және борышқа қызмет көрсету жөніндегі төлемдер толық көлемiнде төленген жағдайда өтелген болып саналады.
Қазақстан Республикасы Yкіметінiң, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және жергiлiктi атқарушы органдардың осындай шарттың (келісімнің) талаптарында, осындай қағаздарды шығару талаптарында көзделген жағдайда, заем туралы шарт (келісім) бойынша мiндеттемелердi мерзiмiнен бұрын өтеуге, мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды мерзiмiнен бұрын сатып алуға құқығы бар.
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II; 02.07.03 ж. № 443-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 14-бап өзгертілді
14-бап. Мемлекеттік борышты басқару
Мемлекеттік борышты басқару мыналарды қамтиды:
1) өтеу және қызмет көрсету көлемдері, үкіметтік борыш пен жергілікті атқарушы органдар борышының, мемлекеттік кепілдік берудің лимиттері белгіленетін көрсеткіштерді жыл сайын нақтылау және айқындау арқылы мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыз алу мен борыштың жай-күйін жыл сайын бағалау және алдағы үш жылдық кезеңге арналған болжам. Бұл құжатты әзірлеуді бюджеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органмен және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесе отырып, елді экономикалық дамытудың орта мерзімді болжамы, жинақталған мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген борыштың көлемдері мен құрылымы, несие капиталы рыногындағы өзгерістер болжамы негізінде жүзеге асырады;
Бұл құжатты дайындауды бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiмен және Мемлекеттік инвестициялар бағдарламасын әзiрлеуге уәкiлеттi органмен бiрлесе отырып, елдi экономикалық дамытудың ұзақ мерзiмдi болжамы, жинақталған мемлекеттік және мемлекет кепiлдiк берген борыштың көлемi мен құрылымы, несие капиталы рыногындағы өзгерістер болжамы негiзiнде жүзеге асырады;
2) Бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган жүзеге асыратын, тиiстi жылға арналған республикалық және жергiлiктi бюджеттерде бекітілетiн Қазақстан Республикасы Үкіметінiң қарыз алу көлемiн, нысандары мен талаптарын, үкiметтiк борыштың лимиттерiн және өтеу мен қызмет көрсету көлемiн, жергiлiктi атқарушы органдардың борышы лимиттерiн анықтау. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің заемдары бойынша бұл рәсiмдердi Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi жүзеге асырады;
3) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, Қазақстан Республикасының Yкіметі мен жергiлiктi атқарушы органдарының заемдарын бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган тiркеуi және үкiметтiк заемдар мен жергiлiктi атқарушы органдар заемдары талаптарының бақылауы мен мониторингi және оларды өзгерту;
4) Қазақстан Республикасының Үкіметі мен жергiлiктi атқарушы органдардың заемдарын алуды, өтеудi және қызмет көрсетудi, Қазақстан Республикасының мемлекеттік борышын бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган жүзеге асыратын бақылау мен мониторингi;
5) Борыштың құрылымын оңтайландыру жөніндегі, оның iшiнде мемлекеттік бағалы қағаздар жөніндегі, ұйымдастырылған бағалы қағаздар рыногында эмитенттің мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды сатып алу және сату жөніндегі мемлекеттік борыштың құрылымын өзгерту, мемлекеттік қарыз алу тәуекелдерiн басқару жөніндегі iс-шараларды дайындау мен iске асыру.
3-тарау. Мемлекет кепілдік берген қарыз
алу және борыш
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II Заңымен 15-бап өзгертілді
15-бап. Мемлекеттік емес қарыз алу
1. Мемлекеттік емес қарыз алуды Қазақстан Республикасының резиденттерi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шектеулердi ескере отырып, кез келген мөлшерде, кез келген валютамен және кез келген нысанда дербес жүзеге асырады.
Мемлекеттік мекемелердің және қазыналық кәсiпорындардың мемлекеттік емес қарыз алуды жүзеге асыруға құқығы жоқ.
2. Мемлекеттік емес заемдарды Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепiлдiктерiмен заңды тұлғалар тартуы мүмкiн. Мемлекеттік кепiлдiктермен тартылатын мемлекеттік емес заемдар заем туралы шарттың (келісімнiң) нысанында болуға тиiс.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 16-бап өзгертілді (бұр.ред. қара)
16-бап. Мемлекеттік кепiлдiктер беру
Мемлекеттік кепiлдiктер кредит берушiлерге Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң өздерi алған мемлекеттік емес заемдар бойынша мiндеттемелерiн орындауын қамтамасыз ету ретiнде берiледi.
3аемдар бойынша Қазақстан Республикасының атынан кепiлдiктер беруге Қазақстан Республикасы Үкіметінің айрықша құқығы бар.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, жергiлiктi атқарушы органдардың заемдар бойынша Қазақстан Республикасының атынан кепiлдiктер беруге құқығы жоқ.
Қазақстан Республикасы Үкіметінiң тапсыруымен мемлекеттік кепiлдiктер берудi бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган жүзеге асырады.
17-бап. Қазақстан Республикасы Yкіметінiң мемлекеттік
кепiлдiктердi орындау жөніндегі мiндеттемелерi
Қазақстан Республикасының Yкіметі заем алушы заем туралы шартқа (келісімге) сәйкес өзiнен алынатын төлемдердi төлемеген жағдайда мемлекеттік кепiлдiктердi орындау жөнiнде мiндеттемелер алады.
Заем алушы заем туралы шартқа (келісімге) сәйкес өзiнен алынатын соманы төлеген жағдайда немесе заем алушыдан алынатын соманы қолданылып жүрген заемның мемлекеттік кепiлдiгiне сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі төлеген жағдайда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында және халықаралық шарттарында көзделген басқа да жағдайларда Қазақстан Республикасы Үкіметінiң мемлекеттік кепiлдiктердi орындау жөніндегі мiндеттемелерi тоқтатылады.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 18-бап өзгертілді (бұр.ред. қара)
18-бап. Мемлекеттік кепiлдiктер берудi шектеу
Мемлекеттік кепiлдiктер тиiстi жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген лимит шегiнде берiледi.
Мемлекеттік кепілдіктерді беру лимитінің көлемі осы лимит белгіленген тиісті жылдың шегінде ғана пайдаланылуы мүмкін.
Мемлекеттік кепiлдiктердi жергілiктi атқарушы органдардың заемдарын қамтамасыз ету ретiнде беруге болмайды.
19-бап. Мемлекеттік кепiлдiктердi беру талаптары
Мемлекеттік кепiлдiктер әрбiр инвестициялық жоба бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінiң қаулылары негізiнде берiледi.
Мемлекеттік кепiлдiктердi беру кепiлшiнiң мiндеттемелерiн және осы Заңның 20-бабына сәйкес талаптарды орындау кезiнде Қазақстан Республикасының Үкіметі жұмсаған бюджеттік қаражатты заем алушының қайтаратын талаптары негiзiнде жүзеге асырылады.
Мемлекеттік емес заемдар бойынша мемлекеттік кепiлдiк берiлгенi үшiн түпкi заем алушыдан мемлекеттiң жүз проценттiк қатысуымен құрылған заңды тұлғалар үшiн мемлекеттік кепiлдiк сомасының 0,2 процентi мөлшерiнде және өзге заңды тұлғалар үшiн мемлекеттік кепiлдiк сомасының 2 процентi мөлшерiнде алдын ала бiржолғы ақы (алым) алынады.
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II; 02.07.03 ж. № 443-II (бұр. ред. қара) Заңдарымен 20-бап өзгертілді
20-бап. Мемлекеттік кепiлдiктi алуға үмiткер тұлғаларға
қойылатын талаптар
1. Заемдар бойынша мемлекеттік кепiлдiк алуға үмiткер заңды тұлғалар заем алушы ретiнде әрекет ететiн болса, бұл заңды тұлғаларға мынадай талаптар қойылады:
1) Қазақстан Республикасының кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын резидентi болуы;
2) Қазақстан Республикасының тиісті кезеңге арналған мемлекеттік кепілдіктepi бар мемлекеттік емес заемдар қаражатының есебiнен қаржыландыруға ұсынылатын инвестициялық жобалардың тiзбесiне енгiзiлген жобалардың орындалуын жүзеге асыруы;
3) банктiк қадағалау саласындағы уәкiлеттi органның келісімi бойынша бюджетті атқару жөніндегі уәкілеттi орган белгiлейтiн заемдардың қайтарылуын қамтамасыз ету талаптарын қанағаттандыратын банктiк кепiлдiктiң болуы;
3-1) салалық уәкiлеттi органның оң қорытындысы болуы;
3-2) бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi органның оң қорытындысы болуы;
3-3) экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкiлеттi органның оң қорытындысы болуы;
3-4) бюджеттік жоспарлау жөніндегі уәкiлеттi органның оң қорытындысы болуы;
4) бұрын мемлекеттік кепiлдiкпен алынған, төлеу мерзiмi басталған мемлекеттік емес заемдарды өтеу және оларға қызмет көрсету жөнiнде берешегiнiң, сондай-ақ кредит берушiлер алдында мерзiмi өткен өзге де берешегiнiң болмауы;
5) жобаның жалпы құнын жаппайтын заем тартылған жағдайда, ұсынылып отырған инвестициялық жобаны қосымша қаржыландыру жөніндегі мiндеттеменi қамтамасыз етуi тиiс.
Мемлекеттік кепiлдiк алуға үмiткер заңды тұлғалар экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкiлеттi органға өтiнiм, сондай-ақ салалық уәкiлеттi органға және бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi органға олардың қорытындылар әзiрлеу үшiн қажеттi құжаттар табыс етедi. Бұл орайда салалық уәкiлеттi орган мен бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган құжаттар берген заңды тұлғаларға және ұсынылған қорытындыларды жинақтауды және экономикалық талдауды жүзеге асыратын экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілеттi органға тиiстi қорытындылар жiберуге мiндеттi.
2. Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік емес заем шарттарына және инвестициялық жобаның тәуекелiне байланысты мемлекеттік кепілдiк алуға үмiткер тұлғаларға қойылатын қосымша талаптар белгiлеуi мүмкiн.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 21-бап жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
21-бап. Мемлекеттік кепiлдiктер беру үшiн инвестициялық
жобаларды iрiктеу
Мемлекеттік кепiлдiктер беру үшiн инвестициялық жобаларды iрiктеудi экономикалық жоспарлау жөніндегі уәкілеттi орган Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлеген тәртiппен Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепiлдiктерi бар мемлекеттік емес заемдар қаражатының есебiнен қаржыландыруға ұсынылатын инвестициялық жобалардың тiзбесiн жыл сайын қалыптастыру жолымен жүргiзедi.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепiлдiктерi бар мемлекеттік емес заемдар қаражаты есебiнен қаржыландыруға ұсынылатын инвестициялық жобалардың тізбесiн Қазақстан Республикасының Үкіметі бекiтедi және ол жариялануға тиіс.
22-бап. Мемлекеттік кепiлдiк нысаны
1. Мемлекеттік кепiлдiк:
1) Бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган кредит берушiмен жасасқан мемлекеттік кепiлдiк беру туралы жазбаша ресiмделген шарт (кепiлдiк шартты), не
2) мемлекеттік емес заемдар бойынша кепiлшiнiң мiндеттемелерiн (кепiлдiк мiндеттемелерiн) бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi органның қабылдағандығы туралы кредит берушiнiң жазбаша хабарламасы нысанында болуға тиiс.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік емес сыртқы заемдар бойынша мемлекеттік кепiлдiгiн беру туралы шарт болған жағдайда бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган заң актілерінде белгіленген тәртiппен заем алушының мiндеттемелерiн авальдауға құқылы. Аваль авальшының борышкер векселiне немесе оған қосымша бетке қойған қолы түрiнде не оның берiлген орны көрсетiлген жеке актiмен ресiмделедi.
Осы баптың және осы Заңның 23-бабының талаптарына сәйкес келетiн құжаттар ғана мемлекеттік кепілдiк деп танылуы мүмкін.
Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының және олардың лауазымды адамдарының ешқандай актілерінiң немесе өзге де құжаттарының мемлекеттік кепiлдiк ретіндегі заң күшi болмайды.
2. Егер шартта өзгеше көзделмесе, кепiлдiк шарты оған тараптар қол қойған күнiнен бастап күшiне енедi.
Кепiлдiк мiндеттеме немесе аваль олар берiлген күннен бастап күшiне енедi.
3. Кепілдiк шартына, әрбiр инвестициялық жоба бойынша кепiлдiк мiндеттемеге, заем алушының әрбiр мiндеттемесi бойынша авалiне Қазақстан Республикасының Қаржы министрi қол қояды.
23-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттік кепiлдігiнiң мазмұны
1. Кепiлдiк шартында немесе кепiлдiк мiндеттемеде:
1) мемлекеттік кепілдiк беруге негiз болатын Қазақстан Республикасы Yкіметі қаулысының реквизиттерi;
2) заем алушының атауы және орналасқан жерi;
3) заем туралы шарттың (келісімнiң) тараптары және заем алушының негiзгi мiндеттемелерiнiң мазмұны;
4) заемның кепiлдiк берiлетiн сомасы, берiлетiн мемлекеттік кепiлдiктiң күшi қолданылатын, заем бойынша өзге де кепiлдiк берiлетiн мiндеттемелер;
5) мемлекеттік кепiлдiктiң қолданылу мерзiмi;
6) кепiлдiк шартына (кепiлдiк мiндеттемеге) қол қойған лауазымды адам көрсетiледi.
2. Борышкердiң векселiне соғылған белгi нысанындағы аваль үшiн лауазымды адам-авальшы көрсетiледi.
3. Кепiлдiк шартында (кепiлдiк мiндеттемеде) осы баптың 1-тармағының 4), 5) тармақшаларында көзделген ережелер болмаған жағдайда:
1) мемлекеттік кепiлдiк борышкердiң заемдар бойынша барлық мiндеттемелерiн орындауды қамтамасыз етедi деп;
2) мемлекеттік кепілдiк заем қолданылатын мерзiмге берiлген деп саналады.
Кепiлдiк шарты мен кепiлдiк мiндеттемеде осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген талап болмаған не оларға қол қойылған, сондай-ақ осы Заңның 22-бабының 3-тармағын бұза отырып, заем алушының мiндеттемелерiн уәкiлдiк берiлмеген тұлға авальдандырған жағдайда мемлекеттік кепілдiк жарамсыз деп саналады.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 24-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
24-бап. Мемлекеттік кепiлдiктер берудiң және олар кепiлдiк
берген заемдардың есебi
Берiлетiн мемлекеттік кепiлдiктер мен олар кепiлдiк беретiн заемдар бюджеттi атқару жөніндегі уәкілеттi органда тiркелуге және есепке алынуға тиiс.
Бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган мемлекет кепiлдiк берген борыштың мониторингiн және оны басқаруды жүзеге асырады.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 25-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
25-бап. Мемлекеттік кепiлдiктiң орындалуы
Егер заем туралы шарттың (келісімнiң) талаптарында өзгеше көзделмесе, кепiлдiкпен қамтамасыз етiлген заемды төлем мерзiмi басталған күнi заем алушы толық немесе iшiнара және тиiстi жылға арналған республикалық бюджетте көзделген қаражаттар шегiнде өтемеген жағдайда, кепiлдiк кредит берушiнiң талап етуi бойынша, төлем күнi басталғаннан кейiн орындалуға тиiс.
Қазақстан Республикасының Үкіметі заем туралы шарттың (келісімнiң) талаптарына сәйкес және кредитордың келісімiмен мемлекет кепiлдiк берген заемды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес банкрот деп танылған және (немесе) таратылған заем алушы үшiн мерзiмiнен бұрын өтеудi тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджетте көзделген қаражат есебiнен мемлекеттік кепiлдiктердi орындау жолымен жүзеге асыруға құқылы.
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II Заңымен 25-1-баппен толықтырылды
25-1-бап. Мемлекет кепілдiк берген заемдар құрылымын өзгерту
Мемлекет кепілдiк берген заем құрылымын өзгерту кредиторлардың және заемшының келісімi бойынша Қазақстан Республикасының Yкіметі шешiм қабылдаған жағдайда жүзеге асырылады.
Мемлекет кепiлдiк берген заем құрылымын өзгерту кезiнде кредиторлардың талап етуi бойынша бұрын берiлген мемлекеттік кепілдiктi Қазақстан Республикасының Үкіметі растауы немесе ауыстыруы мүмкiн.
Бұл ретте кепiлдiк берiлетiн заем сомасы бұрын берiлген мемлекеттік кепiлдiк бойынша заемның сомасынан аспауға тиiс. Жаңадан берiлген мемлекеттік кепiлдiкке осы Заңның 18-бабының бiрiншi бөлiгiнде белгiленген шектеулер қолданылмайды.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 25-2-баппен толықтырылды
25-2-бап. Мемлекет кепiлдiк берген заем бойынша заем алушыны ауыстыру
Мемлекет кепiлдiк берген заем бойынша заем алушыны Қазақстан Республикасы Үкіметінiң шешiмi қабылданған жағдайда заем туралы шарт (келісім) тараптарының келісімi бойынша ауыстыруға жол берiледi.
Мемлекет кепiлдiк берген заем бойынша заем алушы ауыстырылған жағдайда бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган кредитордың талабы бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінiң шешiмi негiзiнде мемлекеттік кепiлдiктi ауыстыруы немесе растауы мүмкiн.
Бұл ретте кепiлдiк берiлетiн заем сомасы бұрын берiлген мемлекеттік кепiлдiк бойынша заемның сомасынан аспауға тиiс. Жаңадан берiлген мемлекеттік кепiлдiкке осы Заңның 18-бабының бiрiншi бөлiгiнде белгiленген шектеулер қолданылмайды.
ҚР 06.11.01 ж. № 252-II; 02.07.03 ж. № 443-II (бұр.ред. қара) Заңдарымен 26-бап өзгертілді
26-бап. Мемлекеттік кепiлдiктердiң қолданылуын тоқтатудың негiздерi
Мемлекеттік кепiлдiк, егер:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі кепiлдiк берген заем бойынша мiндеттемелердi заем алушы немесе кепiлшi толық орындаса;
2) егер онда өзгеше айтылмаса, кепiлдiк шартында (кепiлдiк мiндеттемеде) көрсетiлген кепiлдiк мерзiмi бiтсе;
3) заем туралы шартта (келісімде) және /немесе/ кепiлдiк шартында (кепiлдiк мiндеттемеде) арнайы айтылған жағдайларда;
4) ол заем құрылымын өзгерту және (немесе) мемлекет кепілдiк берген заем бойынша заем алушыны ауыстыру кезiнде жаңасымен ауыстырылса;
5) Қазақстан Республикасының Үкіметі осы Заңның 25-бабының екiншi бөлiгiне сәйкес мемлекет кепiлдiк берген заемды мерзiмiнен бұрын өтеудi жүзеге асырса, қолданылуын тоқтатады.
27-бап. Мемлекеттік кепiлдiкпен алынған қаражатты пайдалануды шектеу
Мемлекеттік кепiлдiкпен алынған қаражатты заем туралы шартта (келісімде) көзделмеген мақсатта, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына кредит беруге пайдалануға тыйым салынады.
ҚР 02.07.03 ж. № 443-II Заңымен 28-бап өзгертілді (бұр. ред. қара)
28-бап. Мемлекеттік кепiлдiгi бар, заем шарты (келісімi) бойынша алынған қаражаттың пайдаланылуына бақылау жасау және жауапкершiлiк
Мемлекеттік кепiлдiгi бар заем шарты (келісімi) бойынша алынған қаражаттың пайдаланылуын бақылау Қазақстан Республикасының Үкіметі белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.
Мемлекеттік кепiлдiгi бар заем бойынша заем алушы және кепiлдiк берген банк Қазақстан Республикасының Үкіметі кепiлдiк берген заем бойынша алынған қаражаттың мақсатсыз пайдаланылғаны үшiн және заем алушы заем бойынша борыш мiндеттемелерiн орындамаған жағдайда мемлекеттік кепілдiк жөніндегі мiндеттемелердi бюджеттi атқару жөніндегі уәкiлеттi орган орындауы үшiн пайдаланған қаражаттың қайтарылуы үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында көзделгендей жауапкершiлiкте болады.
4-тарау. Кредит берушілердің мүдделерін қорғау
29-бап. Кредит берушi алдындағы мiндеттемелердiң күшi жойылуына немесе мерзiмiн ұзартуға жол берiлмеуi
Кредит берушiлердің алдындағы мiндеттемелердiң, оның iшiнде Қазақстан Республикасының мемлекеттік кепiлдiктерiнен туындайтын мiндеттемелердің, бiр жақты тәртiппен күшiн жоюға немесе мерзiмiн ұзартуға болмайды.
30-бап. Мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардың заңсыз әрекеттерiнен қорғау
Мемлекеттік органдар мен олардың лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының заңдарын бұза отырып қабылдаған, мемлекеттік және мемлекет кепiлдiк берген заемдарды тарту, пайдалану немесе өтеу жағдайларын нашарлататын актілерінiң заң күшi болмайды.
31-бап. Шетелдiк кредит берушiлердiң залалдарын өтеу және олардың орнын толтыру
Соғыс немесе басқа қарулы жанжал, революция, төтенше жағдай, азаматтардың қақтығыстары немесе сол сияқты мән-жайлар нәтижесiнде, сондай-ақ заңсыз нормативтiк құқықтық актiлер мен сот шешiмдерiнiң қабылдануына немесе мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттердi жүзеге асыруына байланысты Қазақстан Республикасында мүдделерiне зиян келтiрiлген шетелдiк кредит берушiлерге жоғарыда аталған мән-жайлар нәтижесiнде келтiрiлген залалдың орнын толтыру және (немесе) өтемақы төлеу кезiнде Қазақстан Республикасының заңды және жеке тұлғалары жөнiнде қолданылатынынан кем емес қолайлы режим жасалады.
5-тарау. Қорытынды ережелер
32-бап. Дауларды шешу
1. Заем туралы шарттарға (келісімдерге), мемлекеттік бағалы қағаздар эмиссиясына, үкiметтiк кепiлдiктерге немесе мемлекеттік, үкiметтiк борышты, жергiлiктi атқарушы органдардың борышын немесе соларға байланысты қызметке, оның iшiнде мемлекет кепiлдiк берген борышты басқаруға байланысты туындайтын даулар мен келiспеушiлiктер мүмкiндiгiнше келiссөздер жолымен не заем туралы шарттарда (келісімдерде), мемлекеттік бағалы қағаздарды шығару ережелерiнде белгiленген, дауларды шешудiң бұрын келісілген рәсiмдерiне сәйкес шешiледi.
2. Егер осы баптың 1-тармағында аталған дауларды бiр тарап екiншi тарапқа алғаш рет айтқан күннен бастап үш ай iшiнде шешу мүмкiн болмаса даудағы кез келген тарап екiншi тараптың жазбаша келісімi болған жағдайда дауды шешу үшiн:
1) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес осындай дауларды қарауға уәкiлдiк берiлген Қазақстан Республикасының сот органдарына немесе
2) егер қатысушы резидент емес болса - мынадай төрелiк органдардың бiрiне:
- егер инвестордың мемлекетi осы Конвенцияның қатысушысы болса, 1965 жылғы 18 наурызда Вашингтонда қол қойылу үшiн ашылған мемлекеттер мен басқа мемлекеттердiң азаматтары арасындағы халықаралық дауларды реттеу жөніндегі Конвенцияға (ИКСИД Конвенциясы) сәйкес құрылған Инвестициялық дауларды реттеу жөніндегі халықаралық орталыққа (бұдан әрi - Орталық);
- егер инвестордың мемлекетi ИКСИД Конвенциясына қатысушы болмаса, Орталықтың (қосымша органның тәртiптерi бойынша жұмыс iстейтiн) қосымша мекемесiне;
- Бiрiккен Ұлттар Ұйымының халықаралық сауда құқығы жөніндегі комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) Төрелiк регламентiне сәйкес құрылатын төрелiк органдарына;
- Стокгольмдегi Халықаралық сауда палатасының төрелiк институты жанындағы төрелiк органдарына жүгiнуге құқылы.
3. Дауды шешудiң бастамашысы уәкiлеттi мемлекеттік орган болып, ал шетелдiк кредит берушi дауларды қараудың белгiлi бiр рәсiмiн таңдаудан жалтарған жағдайда, уәкiлеттi орган дауды бейбiт жолмен реттеу мақсатымен шетелдiк кредит берушiге уәкілеттi мемлекеттік органның бiрiншi жазбаша хабар берген күнiнен бастап үш ай өткен соң Қазақстан Республикасы сот органдарының қарауына беруге құқылы.
Шетелдiк кредит берушi осы баптың 2-тармағында көзделген дауларды шешудiң өзге рәсiмiн таңдағаны туралы жазбаша өтiнiш берген жағдайда, iстi қараушы сот оны жүргiзудi қысқартады.
4. Шетелдiк кредит берушiнiң Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларымен және азаматтарымен дауларын қоса алғанда, осы баптың 1-тармағы шеңберiнде қамтылмаған барлық өзге дауларды, егер тараптардың келісімдерiнде өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының соттары шешедi.
33-бап. Мемлекеттік және мемлекет кепiлдiк берген қарыз алу және борыш бойынша заңдардың бұзылғаны үшiн жауапкершiлiк
Осы Заңның бұзылуы Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен жауап беруге әкеп соғады.
34-бап. Осы Заңның нормаларын ол күшіне енгізілгенге дейін пайда
болған құқықтық қатынастарға қолдану тәртібі
Осы Заң күшіне енгізілгенге дейін пайда болған және ол күшіне енгізілгеннен кейін жалғасатын құқықтық қатынастар бойынша осы Заңның нормалары заңда белгіленген тәртіппен бұрын қол қойылып, күшіне енген заемдар туралы шарттардың (келісімдердің) талаптарына қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.
Қазақстан Республикасының
