2. Қолданылатын жазалау теріс қылықтың ауырлығы мен сипатына сәйкес болуға тиiс.
3. Жазалау мекеменің лауазымды адамының уәжді қаулысымен, теріс қылық анықталған күннен бастап он тәуліктен кешіктірілмей, ал егер тексеру жүргізілсе - ол аяқталғаннан кейін, бірақ теріс қылық жасалған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей қолданылады.
4. Жазалау дереу орындалады, ал сотталған адам ауырған, ол этаппен жөнелтілген не оны орындау үшін жағдайлар болмаған кезде - қолданылған күнінен бастап бір айдан кешіктірілмей орындалады.
5. Бiр бұзушылық үшiн бiрнеше жазалау қолдануға тыйым салынады.
6. Тәртiптiк айыппұл түрiндегi жазалау жазаны өтеудің белгіленген тәртібін қаскөйлікпен бұзғаны үшiн ғана қолданылады. Өндiрiп алынған айыппұл сомасы бюджетке аударылады.
7. Сотталған адамды жалғыз адамдық камераға ауыстыру, оны тәртіптік изоляторға жабу жазалау мерзімі көрсетіліп, оларда ұстау мүмкіндігі тұрғысынан медициналық куәландырғаннан кейін жүргізіледі.
8. Мекеменің балалар үйiнде емiзулi балалары бар әйелдер, сондай-ақ жүктiлiгiне және босануына байланысты жұмыстан босатылған әйелдер және кәмелетке толмағандар жалғыз адамдық камераға ауыстырылмайды және тәртіптік изоляторға жабылмайды.
9. Тәртіптік изоляторға жабылған және жалғыз адамдық камераларға ауыстырылған сотталғандарға осы Кодексте көзделген барлық жазалау шаралары қолданылады.
10. Егер сотталған адам тәртiптiк жазалауды өтеген күннен бастап алты ай бойы жаңадан жазалауға тартылмайтын болса, ол жазасы жоқ деп есептеледі, ал жазаны өтеудің белгіленген тәртібін қаскөйлікпен бұзушы деп танылған - ондай деп есептелмейді.
133-бап. Мекемелердің көтермелеу және жазалау шараларын қолданатын лауазымды адамдары
1. Мекемелер бастықтарының немесе олардың міндеттерін атқаратын адамдардың осы Кодексте көзделген көтермелеу және жазалау шараларын толық көлемде қолдануға құқығы бар.
2. Мекеме бастығы орынбасарларының мынадай көтермелеу шараларын қолдануға құқығы бар:
1) алғыс жариялау;
2) тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға қосымша ақша жұмсауға рұқсат беру;
3) мекеме бастығының орынбасары кәмелетке толмаған адамға бұрын қолданған жазаны мерзімінен бұрын алу.
3. Мекеме бастығы орынбасарларының мынадай жазалау шараларын қолдануға құқығы бар:
1) ескерту;
2) сөгiс.
134-бап. Тәртіптік изоляторлар мен жалғыз адамдық камераларда ұстау жағдайлары
1. Тәртіптік изоляторға жабылған сотталғандарға:
1) күн сайын ұзақтығы бiр сағат сейілдеуге рұқсат етіледі;
2) кездесуге, телефон арқылы сөйлесуге, тамақ өнiмдерi мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға, камерада темекі шегуге, сондай-ақ жатын орынды күндізгі уақытта пайдалануға тыйым салынады.
2. Жазалау тәртiбiмен жалғыз адамдық камераларға ауыстырылған сотталғандардың:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға жазасын өтеу кезеңінде тапқан қаражатынан төрт айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде жұмсауға;
2) күн сайын ұзақтығы бiр жарым сағаттық сейілдеуді пайдалануға құқығы бар.
3. Тәртіптік изоляторға жабылған немесе жалғыз адамдық камераларға ауыстырылған сотталғандар басқа сотталғандардан жеке жұмыс iстейдi.
4. Сотталғандарды тәртіптік изоляторлардан немесе жалғыз адамдық камералардан емдеу-профилактикалық мекемелеріне, сондай-ақ медициналық денсаулық сақтау ұйымдарына ауыстырған жағдайда, олардың көрсетілген емдеу мекемелерiнде болған мерзiмi жазалауды өтеу мерзiмiнің есебіне жатқызылады.
5. Мүгедек сотталғандарды ұстауға арналған тәртіптік изоляторлардағы камералар мен жалғыз адамдық камералар арнаулы техникалық құралдармен жабдықталады.
22-тарау. ӘРТҮРЛІ ТҮРДЕГІ МЕКЕМЕЛЕРДЕ ЖАЗАНЫ ОРЫНДАУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
135-бап. Орташа қауіпсіз мекемелер
1. Орташа қауіпсіз мекемелерде дағдылы жағдайларда осы мекемеге жаңадан келген сотталғандар, сондай-ақ жазаны өтеудiң қатаң және жеңiлдетiлген жағдайларынан ауыстырылған сотталғандар жазасын өтейдi.
2. Дәрежесі бірінші оң мінез-құлықты сотталғандар жаза мерзімінің кемінде алты айын өтегеннен кейін, еңбекке адал қараған кезде жазаны өтеудің дағдылы жағдайларынан жеңiлдетiлгеніне ауыстырылады.
3. Дәрежесі үшінші оң мінез-құлықты, кемiнде үш ай жеңiлдетiлген жағдайларда болған сотталғандар мерзімін өтеу бойынша босатылғанға дейін бір жыл қалғанда жеңiлдiктi жағдайларға ауыстырылады.
4. Жазасын дағдылы, жеңiлдетiлген және жеңiлдiктi жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн қаскөйлікпен бұзушылар деп танылған сотталғандар қатаң жағдайларға ауыстырылады.
Жазасын жеңiлдетiлген немесе жеңiлдiктi жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзушылар деп танылған сотталғандар дағдылы жағдайларға ауыстырылады.
5. Жазаны өтеудiң қатаң жағдайларынан дағдылысына ауыстыру жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзғаны үшiн жазалауы болмаған кезде кемінде алты ай өткен соң жүргiзiледi.
6. Жазаны өтеудiң қатаң жағдайларынан дағдылысына немесе дағдылысынан жеңiлдетiлген және жеңiлдiктi жағдайларына қайта ауыстыру осы баптың екінші, үшінші және бесінші бөліктерінде айқындалатын тәртiппен жүргiзiледi.
7. Басқа орташа қауіпсіз мекемеден ауыстырылған сотталғандар өздеріне ауыстырылғанға дейiн айқындалған сол жағдайларда жазасын өтейдi.
136-бап. Орташа қауіпсіз мекемелерде жазаны өтеу жағдайлары
1. Жазасын дағдылы жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты алты айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл iшiнде алты сауқат немесе сәлемдеме және алты бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде алты қысқа мерзімді және екі ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
2. Жазасын жеңiлдетiлген жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты он екі айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл ішінде он екі сауқат немесе сәлемдеме және он екі бандероль алуға;
3) бір жыл iшiнде алты қысқа мерзiмдi және алты ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
3. Жазасын жеңiлдiктi жағдайларда өтеп жүрген сотталғандарға мекеме бастығының қаулысы бойынша тәулік бойы бақылауда және қадағалауда болып, күзетілетін периметрдің шегінен тыс жерде, бірақ мекемеге іргелес жатқан аумақтың шекарасы шегінде тұруға және еркiн жүрiп-тұруға рұқсат етіледі.
Олар:
1) бір жыл ішінде алты ұзақ мерзімді кездесу;
2) саны шектеусіз қысқа мерзімді кездесулер алуға құқылы.
4. Жазасын қатаң жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты екі айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл iшiнде үш сауқат немесе сәлемдеме және үш бандероль алуға;
2017.03.07. № 84-VI ҚР Заңымен 3) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)
3) бір жыл ішінде үш қысқа мерзімді кездесу алуға;
2017.03.07. № 84-VI ҚР Заңымен 4) тармақшамен толықтырылды
4) күн сайын ұзақтығы бір жарым сағат сейілдеуді пайдалануға құқылы.
137-бап. Қауіпсіздігі барынша жоғары мекемелер
1. Қауіпсіздігі барынша жоғары мекемелерде дағдылы жағдайларда осы мекемеге жаңадан келген сотталғандар, сондай-ақ жазаны өтеудің қатаң және жеңiлдетiлген жағдайларынан ауыстырылған сотталғандар жазасын өтейдi.
2. Жаза мерзімінің кемінде тоғыз айын дағдылы жағдайларда өтегеннен кейін, дәрежесі бірінші оң мінез-құлықты сотталғандар еңбекке адал қараған кезде жеңілдетілген жағдайларға ауыстырылады.
3. Жеңілдетілген жағдайларда кемінде үш ай болған, дәрежесі үшінші оң мінез-құлықты сотталғандар мерзімін өтеу бойынша босатылғанға дейін тоғыз ай қалғанда жеңілдікті жағдайларға ауыстырылады.
4. Дағдылы, жеңілдетілген және жеңілдікті жағдайларда жазасын өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгіленген тәртібін қаскөйлікпен бұзушылар деп танылған сотталғандар қатаң жағдайларға ауыстырылады.
Жазасын жеңiлдетiлген және жеңілдікті жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзушылар деп танылған сотталғандар дағдылы жағдайларға ауыстырылады.
5. Жазаны өтеудің қатаң жағдайларынан дағдылысына ауыстыру жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзғаны үшiн жазалауы болмаған кезде кемінде тоғыз ай өткен соң жүргізіледі.
6. Жазаны өтеудiң қатаң жағдайларынан дағдылысына немесе дағдылысынан жеңiлдетiлген және жеңілдікті жағдайларына қайта ауыстыру осы баптың екінші, үшінші және бесінші бөліктерінде айқындалатын тәртiппен жүргiзiледi.
7. Қауіпсіздігі барынша жоғары басқа мекемеден ауыстырылған сотталғандар өздеріне ауыстырылғанға дейiн айқындалған сол жағдайларда жазасын өтейдi.
138-бап. Қауіпсіздігі барынша жоғары мекемелерде жазаны өтеу жағдайлары
1. Жазасын дағдылы жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты бес айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл iшiнде төрт сауқат немесе сәлемдеме және төрт бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде төрт қысқа мерзімді және бір ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
2. Жазасын жеңiлдетiлген жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты он айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл iшiнде алты сауқат немесе сәлемдеме және алты бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде төрт қысқа мерзімді және төрт ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
3. Жазасын жеңiлдiктi жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар мекеме бастығының қаулысы бойынша тәулік бойы бақылауда және қадағалауда болып, күзетілетін периметрдің шегінен тыс жерде, бірақ мекемеге іргелес жатқан аумақтық шекарасы шегінде тұруға және еркiн жүрiп-тұруға құқылы.
Олар:
1) бір жыл ішінде төрт ұзақ мерзімді кездесу;
2) саны шектеусіз қысқа мерзімді кездесулер алуға құқылы.
4. Жазасын қатаң жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатынан екі айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл ішінде екі сауқат немесе сәлемдеме және екі бандероль алуға;
3) бір жыл iшiнде үш қысқа мерзiмдi кездесу алуға;
4) күн сайын ұзақтығы бiр жарым сағаттық сейілдеуді пайдалануға құқылы.
139-бап. Төтенше қауіпсіз мекемелер
1. Төтенше қауіпсіз мекемелерде дағдылы жағдайларда осы мекемеге жаңадан келген сотталғандар, сондай-ақ қатаң және жеңілдетілген жағдайлардан ауыстырылған сотталғандар жазасын өтейді.
2. Дағдылы жағдайларда жаза мерзімінің кемінде бір жылын өтегеннен кейін еңбекке адал қараған кезде дәрежесі бірінші оң мінез-құлықты сотталғандар жеңілдетілген жағдайларға ауыстырылады.
3. Жеңілдетілген жағдайларда кемінде алты ай болған, дәрежесі үшінші оң мінез-құлықты сотталғандар мерзімін өтеу бойынша босатылғанға дейін алты ай қалғанда жеңілдікті жағдайларға ауыстырылады.
4. Жазасын дағдылы, жеңілдетілген және жеңілдікті жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгіленген тәртібін қаскөйлікпен бұзушы деп танылған сотталғандар қатаң жағдайларға ауыстырылады.
Жазасын жеңілдетілген жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгіленген тәртібін бұзушы сотталғандар дағдылы жағдайларға ауыстырылады.
5. Жазаны өтеудің қатаң жағдайларынан дағдылысына ауыстыру жазаны өтеудің белгіленген тәртібін бұзғаны үшін жазалауы болмаған кезде, кемінде бір жыл өткен соң жүргізіледі.
6. Жазаны өтеудің қатаң жағдайларынан дағдылысына, дағдылы жағдайларынан жеңілдетілгеніне немесе жеңілдетілген жағдайларынан жеңілдіктісіне қайта ауыстыру осы баптың екінші, үшінші және бесінші бөліктерінде айқындалатын тәртіппен жүргізіледі.
7. Басқа төтенше қауіпсіз мекемеден ауыстырылған сотталғандар өздеріне ауыстырылғанға дейін айқындалған сол жағдайларда жазасын өтейді.
140-бап. Төтенше қауіпсіз мекемелерде жазаны өтеу жағдайлары
1. Өмір бойына бас бостандығынан айыруға сотталғандар, сондай-ақ өлім жазасы кешірім жасау тәртібімен өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасымен ауыстырылған сотталғандар жазасын төтенше қауіпсіз мекемелерде басқа сотталғандардан бөлек өтейді.
2. Жазасын дағдылы жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажетті заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты екі айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл ішінде үш сауқат немесе сәлемдеме және үш бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде үш қысқа мерзімді және бір ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
3. Жазасын жеңілдетілген ұстау жағдайларында өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажетті заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатынан жеті айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл ішінде төрт сауқат немесе сәлемдеме және төрт бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде үш қысқа мерзімді және үш ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
4. Жазасын жеңілдікті жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар мекеме бастығының қаулысы бойынша тәулік бойы бақылауда және қадағалауда болып, күзетілетін периметрдің шегінен тыс жерде, бірақ мекемеге іргелес жатқан аумақтың шекарасы шегінде тұруға және еркін жүріп-тұруға құқылы.
Олар:
1) бір жыл ішінде үш ұзақ мерзімді кездесу;
2) саны шектеусіз қысқа мерзімді кездесулер алуға құқылы.
5. Жазасын қатаң ұстау жағдайларында өтеп жүрген сотталғандар камераларда тұрады.
Олар:
1) ай сайын тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражатты екі айлық есептiк көрсеткiшке дейiнгi мөлшерде жұмсауға;
2) бір жыл iшiнде бір сауқат немесе сәлемдеме және бір бандероль алуға;
3) бір жыл ішінде үш қысқа мерзімді кездесу алуға;
4) күн сайын ұзақтығы бір жарым сағаттық сейілдеуді пайдалануға құқылы.
141-бап. Өмір бойына бас бостандығынан айыру жазасын өтеп жүрген сотталғандарға арналған төтенше қауіпсіз мекемелерде жазаны өтеу жағдайлары
1. Өмiр бойына бас бостандығынан айыру жазасына сотталғандар камераларға орналастырылады.
Сотталғандармен тәрбие жұмысы камераларда ұстау талаптары ескеріле отырып, ұйымдастырылады.
2. Сотталғандардың күн сайын ұзақтығы:
1) жазаны өтеудің қатаң жағдайларында - бiр сағаттық;
2) жазаны өтеудің дағдылы жағдайларында - бiр жарым сағаттық;
3) жазаны өтеудің жеңілдетілген жағдайларында - екі сағаттық сейілдеуге құқығы бар.
3. Барлық сотталғандар төтенше қауіпсіз мекемелерге келген бойда жазаны өтеудiң дағдылы жағдайларына орналастырылады.
Жазаны өтеудің белгіленген тәртібін бұзғаны үшін жазалауы болмаған кезде жазаны өтеудің дағдылы жағдайларынан жазаны өтеудiң жеңілдетілген жағдайларына ауыстыру он жылдан кейін жүргiзiледi.
4. Жазаны өтеудің белгіленген тәртiбiн қаскөйлікпен бұзушылар деп танылған және жазасын дағдылы және жеңiлдетiлген жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жазаны өтеудiң қатаң жағдайларына ауыстырылады.
5. Жазаны өтеудің дағдылы не жеңілдетілген жағдайларына қайта ауыстыру осы баптың үшінші және төртінші бөліктерінде көзделген тәртіппен жүргізіледі.
2017.03.07. № 84-VI ҚР Заңымен 6-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
6. Сотталғандардың қатаң, дағдылы және жеңiлдетiлген жағдайларда жазаны өтеудің тамақ өнімдері мен бiрiншi кезекте қажеттi заттарды сатып алуға қаражат жұмсауына, кездесулердiң саны мен түрiне, сауқаттар, сәлемдемелер және бандерольдер санына қатысты бөлiгiндегi тәртiбi осы Кодекстiң 140-бабында айқындалады.
142-бап. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелер
1. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелер:
1) абайсызда жасаған қылмыстары үшін сотталғандарды және қасақана қылмыс жасағаны үшін бір жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға алғаш рет сотталғандарды;
2) осы Кодекстiң 96-бабында көзделген тәртiппен орташа қауіпсіз және қауіпсіздігі барынша жоғары мекемелерден ауыстырылған, оң мiнездемесі бар сотталғандарды ұстауға арналған мекемелерге бөлінеді.
2. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде бас бостандығынан айыруға сотталғандар жазасын қатаң, дағдылы және жеңілдетілген жағдайларда өтейдi.
3. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде дағдылы жағдайларда осы мекемеге жаңадан келген сотталғандар, сондай-ақ қатаң және жеңiлдетiлген жағдайлардан ауыстырылған сотталғандар жазасын өтейдi.
4. Жаза мерзiмiнiң кемiнде үш айын дағдылы жағдайларда өтегеннен кейін, дәрежесі бірінші оң мінез-құлықты сотталғандар еңбекке адал қараған кезде жеңiлдетiлген жағдайларға ауыстырылады.
5. Жазасын дағдылы немесе жеңiлдетiлген жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн қаскөйлікпен бұзушылар деп танылған сотталғандар қатаң жағдайларға ауыстырылады.
Жазасын жеңiлдетiлген жағдайларда өтеп жүрген, жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзғаны үшін қолданыста екіден көп жазалауы бар сотталғандар дағдылы жағдайларға ауыстырылады.
6. Жазаны өтеудің қатаң жағдайларынан дағдылысына ауыстыру жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзғаны үшiн жазалауы болмаған кезде алты айдан кейін жүргiзiледi.
7. Жазаны өтеудiң қатаң жағдайларынан дағдылысына немесе дағдылы жағдайынан жеңiлдетiлгеніне қайта ауыстыру осы бапта айқындалатын тәртiппен жүргiзiледi.
8. Қауіпсіздігі барынша төмен басқа мекемеден ауыстырылған сотталғандар өздеріне ауыстырылғанға дейiн айқындалған сол жағдайларда жазасын өтейдi.
9. Қауіпсіздігі барынша төмен бір мекемеде сотталған ерлер мен сотталған әйелдер ұсталуы мүмкін.
10. Сыбайлас қатысып қылмыс жасаған сотталғандар жазасын қауіпсіздігі барынша төмен әртүрлі мекемелерде өтейді.
143-бап. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде жазаны өтеу жағдайлары
1. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде жазасын өтеп жүрген сотталғандар күзетсiз, бiрақ мекеме әкiмшiлiгiнiң бақылауымен және қадағалауымен ұсталады.
2. Сотталған адамға мекеме әкімшілігі оның жеке басын растайтын белгіленген нысандағы құжат береді. Сотталған адамның жеке басын куәландыратын құжаттар олардың жеке iстерiнде сақталады.
3. Сотталғандарға тiзбесi мекемелердiң ішкi тәртiптеме қағидаларында белгiленген нәрселер мен заттектерді мекеме аумағына әкелуге, пайдалануға және сақтауға рұқсат етіледі.
4. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде жазасын дағдылы жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) мекеменiң iшкi тәртiптеме қағидаларымен ұйықтауға бөлiнген уақыттан басқа кезде, мекеме аумағының шегiнде еркiн жүрiп-тұруға;
2) мекеме әкiмшiлiгiнiң рұқсатымен, егер бұл олардың орындайтын жұмысының сипаты бойынша, оқуына байланысты, бiрiншi кезекте қажетті заттарды сатып алу, моншаға немесе шаштаразға бару үшін қажет болса, мекемеге iргелес жатқан аумақтың шекарасы шегiнде айына төрт рет сағат тоғыздан он сегізге дейін қадағалаусыз жүрiп-тұруға;
3) азаматтық киiм киiп жүруге;
4) өзiмен бірге ақша мен бағалы заттар алып жүруге;
5) ақшаны шектеусіз пайдалануға;
6) ай сайын бір қысқа мерзімді және бір ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
5. Қауіпсіздігі барынша төмен мекемелерде жазасын жеңілдетілген жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Осы баптың төртінші бөлігінде көзделген құқықтармен қатар, сотталғандар:
1) апта сайын бір қысқа мерзімді және бір ұзақ мерзімді кездесу алуға;
2) мекеме орналасқан елдi мекеннің шегiнде жалға алынған немесе меншікті тұрғын алаңында өз отбасымен тұруға құқылы. Бұл ретте, олар мекеме бастығының қаулысымен белгiленген күндері айына төрт рет мекемеге тiркелу үшін келіп тұруға және сағат жиырма бірден жетіге дейін тұрғылықты жерінде болуға мiндеттi. Мекемелер әкiмшiлiгi сотталғандар тұрып жатқан тұрғын үй-жайларға тәуліктің кез келген уақытында баруға құқылы.
6. Жазасын қатаң жағдайларда өтеп жүрген сотталғандар жатақханаларда немесе камераларда тұрады.
Олар:
1) мекеменiң iшкi тәртiптеме қағидаларымен ұйықтауға бөлiнген уақыттан басқа кезде, мекеме әкімшілігінің рұқсатымен мекеме аумағының шегiнде жүрiп-тұруға;
2) азаматтық киiм киiп жүруге;
3) ақшаны шектеусіз пайдалануға;
4) мекеме әкiмшiлiгiнiң рұқсатымен, егер бұл бiрiншi кезекте қажетті заттарды сатып алу үшін қажет болса, мекемеге iргелес аумақтың шекарасы шегiнде айына бір рет сағат тоғыздан он сегізге дейін қадағалаусыз жүрiп-тұруға;
5) тоқсан сайын бір қысқа мерзімді және алты айда бір рет ұзақ мерзімді кездесу алуға құқылы.
7. Еңбек шартын жасасу мен тоқтатуды және басқа жұмысқа ауыстыруды қоспағанда, сотталғандардың еңбегi Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледi. Еңбек шартын жасасуды, оны тоқтатуды және сотталған адамды басқа жұмысқа ауыстыруды мекеме әкiмшiлiгiн хабардар ете отырып, жұмыс берушi жүзеге асырады.
8. Мекеме әкiмшiлiгi сотталғандарды мекеменiң кәсiпорнына не мұндай мүмкiндiк болмаған кезде, мекеме шегінен тыс жерде, бірақ ол орналасқан тиiстi облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың шегiнде орналасқан қылмыстық-атқару жүйесінің мемлекеттік мекемелеріне, оларды тиiсінше бақылау мен қадағалауды қамтамасыз ету шартымен сотталғандарға тұру құқығы беріліп, мекеме әкiмшiлiгi мен жұмыс берушi арасындағы шарттардың негiзiнде жұмысқа орналастырады.
Сотталғандар мекеме әкімшілігі мен жұмыс беруші арасындағы шарттар негізінде, тұру құқығынсыз, мекеме орналасқан тиісті облыс, республикалық маңызы бар қала, астана шегіндегі өзге де ұйымдарда жұмысқа орналастырылуы мүмкін.
Қылмыстық-атқару жүйесінің мемлекеттік мекемелерінде тұру құқығы дәрежесі теріс мінез-құлықты сотталғандарға берілмейді.
9. Мекеме әкiмшiлiгi:
1) қылмыстық-атқару жүйесiнің жоғары тұрған органдарының жазбаша нұсқауы бойынша;
2) оны босату кезiнде;
3) төтенше немесе соғыс жағдайы енгiзiлген кезде;
4) сотталған адам жазаны өтеу тәртiбiн бұзған жағдайда;
5) жұмыс берушi шарт бойынша мiндеттемелерiн орындамаған жағдайда;
6) мекемеде ерекше жағдайлар режимі енгізілген кезде сотталған адамды жұмысқа орналастырылған ұйымнан кері шақыртып алуға мiндеттi.
10. Сотталғандарға мекеме орналасқан тиiстi облыс, республикалық маңызы бар қала, астана аумағының шегiнде орналасқан жоғары және орта бiлiмнен кейiнгi білім беру ұйымдарында сырттай, оның ішінде мекемеде тиісті техникалық жағдайлар болған кезде қашықтықтан оқуға рұқсат етiледi.
144-бап. Толық қауіпсіз мекемелер
1. Толық қауіпсіз мекемелерде жаза мерзiмiнiң бір бөлiгiн толық қауіпсіз мекемеде өтеумен бес жылдан астам мерзiмге сотталғандар, сондай-ақ орташа қауіпсіз, қауіпсіздігі барынша жоғары және төтенше қауіпсіз мекемелерде жазаны өтеудің белгiленген тәртiбiн бұзғаны үшiн үш жылға дейiнгi мерзiмге толық қауіпсіз мекемеге ауыстырылған сотталғандар, сондай-ақ өздеріне қатысты өлiм жазасы туралы үкiм өлiм жазасын орындауға мораторий енгiзiлгенге дейiн немесе мораторийдің қолданылу уақытында күшiне енген адамдар ұсталады.
Сотталғандар толық қауіпсіз мекемелерде осы Кодекстiң 89-бабында көрсетiлген негiздер бойынша да ұсталуы мүмкiн.
2. Толық қауіпсіз мекемелерде қатаң, дағдылы және жеңілдетілген жағдайлар белгiленедi.
2017.03.07. № 84-VI ҚР Заңымен 3-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)
3. Дағдылы жағдайларда жаза мерзімінің бір бөлігін толық қауіпсіз мекемеде өтеумен, бес жылдан астам мерзімге бас бостандығын айыруға сотталғандар мен қатаң және жеңілдетілген жағдайлардан ауыстырылған сотталғандар жазасын өтейді.
