таңдаулы спортшылар мен жаттықтырушыларға арнайы сыйлықтар тағайындайды;
өз жарғыларында көзделген өзге де өкiлеттiктi жүзеге асырады.
5-тарау. Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру,
материалдық-техникалық жағынан және кадрлармен
қамтамасыз ету
25-бап. Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру көздерi
1. Мемлекет Қазақстан Республикасындағы дене шынықтыру мен спортты дамытуды тиiсiнше республикалық және жергiлiктi бюджеттерден қаржыландыруды қамтамасыз етедi, дене шынықтыру мен спорт қозғалысының индустриясы мен инфрақұрылымын дамыту үшiн мемлекеттiк қолдау көрсетедi.
2. Республикалық бюджетте елiмiздiң чемпионаттарына, халықаралық аймақтық, құрлықтық жарыстарға, Азия, Еуропа, әлем чемпионаттарына, Азиялық және Олимпиадалық ойындарға спортшыларды әзiрлеу мен қатыстыру жөнiндегi шараларды жүргiзу үшiн жыл сайын қаражат қарастырылып отырады.
3. Балалар-жасөспiрiмдер спорт мектептерi мен жоғары спорт шеберлiгi мектептерi, дәрiгерлiк-дене шынықтыру диспансерлерi, облыстардың республикалық деңгейдегi спорт шаралары мен халықаралық жарыстарға қатысатын құрама командалары жергiлiктi бюджеттерден қаржыландырылады.
4. Мемлекет балалар-жасөспiрiмдер спорт мектептерiн (әкiмшiлiк ауданда кемiнде бiр балалар-жасөспiрiмдер спорт мектебiн) жергiлiктi бюджеттерден қаржыландыруды қамтамасыз ету үшiн қолдау көрсетедi.
5. Халықаралық жарыстарға әзiрлену кезеңiнде және оларға қатысу кезiнде Қазақстан Республикасының құрама командаларының мүшелерi тегiн медициналық қызмет көрсетумен және емдеумен қамтамасыз етiледi.
26-бап. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы
демеушiлiк және кәсiпкерлiк қызмет
1. Мемлекеттiк бюджетте тұратын ұйымдардан басқа жеке және заңды тұлғалар спорт клубтарының, командаларының немесе спорт шараларының демеушiлерi бола алады. Демеушiлер мен спорт клубтары (командалар, шараларды ұйымдастырушылар) арасындағы қатынастар шарт негiзiнде белгiленедi. Демеушiлер спорт шараларын қаржыландыра отырып, олардың демеушiлер немесе олардың өнiмдерi белгiлерiмен (эмблемаларымен) өткiзiлу құқығын алады.
2. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жеке және заңды тұлғалар дене шынықтыру, спорт ұйымдарына және жеке адамдарға қызмет көрсету бойынша кәсiпкерлiк қызметпен шұғылдануы, дене шынықтыру-спорт тауарлары мен ілеспе тауарлар шығаруы, дене шынықтыру мен спортты жарнама қызметiне пайдалануы мүмкiн. Спорт бiрлестiктерiнiң эмблемалары мен атаулы нышандары олардың меншiгi болып табылады және сол бiрлестiктердiң келiсiмiмен ғана пайдаланылуы мүмкiн.
3. Мемлекет материалдық-спорт базасын кеңейту, сондай-ақ спортшыларды, осы саланың мамандарын, дене шынықтыру-спорт қызметiнiң басқа да субъектiлерiн моральдық және материалдық жағынан көтермелеу арқылы дене шынықтыру мен спортты дамытуды ынталандырып отырады.
27-бап. Спорт ғимараттары
1. Дене шынықтыру мен спорттың материалдық базасы әлеуметтiк инфрақұрылым объектiлерiне жататын дене шынықтыру-сауықтыру және спорт ғимараттарының барлық түрлерiнен құралады.
Бiрегей спорт объектілерi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша жекешелендiрiледi.
2. Спорт ғимараттары орналасатын аумақтарды құзыреттi мемлекеттiк органдар аталған ғимараттарды болашақта салуға арналған жердi ағымдағы игеру және келешектегi резервте ұстау үшiн нормативтік бөлу арқылы анықтауы мүмкін.
Тұрғын үй аудандарының спорт ғимараттарымен қамтамасыз етiлу нормативтерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес белгiленедi.
3. Қамтамасыз ету нормативтерiнде, құрылыс нормалары мен ережелерiнде көзделген спорт ғимараттарынсыз тұрғын үйлер алабын, әкiмшiлiк, мектепке дейiнгi мекемелер мен оқу орындарының үйлерiн салуға жол берiлмейдi.
28-бап. Дене шынықтыру мен спорт саласында мамандар
даярлау және дене шынықтыру мен спорт
қызметкерлерiне қойылатын кәсiби талаптар
1. Дене шынықтыру оқу орындарында және дене тәрбиесi факультеттерiнде оқыту, Қазақстан Республикасының бiлiм беру саласындағы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Дене шынықтыру мен спорт жөнiндегi педагогтiк қызметке жоғары немесе арнаулы орта оқу орнын бiтiрген адамдар жiберiледi.
3. Дене шынықтыру мен спорт қызметкерлерiне қойылатын кәсiби талаптар заңдарда белгiленген тәртiппен бекiтiлетiн арнаулы бiлiктiлiк нормаларымен анықталады.
4. Спорт жарыстары мен бұқаралық спорт шараларының төрешілігіне дене шынықтыру-спорт ұйымдарында арнайы даярлықтан өткен және белгіленген тәртіппен спорт түрлерінің төрешісі ретінде аттестатталған адамдар жiберiледi.
6-тарау. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы жеңілдіктер
және әлеуметтік кепілдіктер
29-бап. Дене шынықтыру саласындағы жеңiлдiкпен
көрсетiлетiн қызметтер
Дене шынықтыру-сауықтыру қызметтерiн тегiн немесе жеңiлдiктi жағдайларда пайдаланатын азаматтар санаттарының тiзбесi, сондай-ақ жеңiлдiктердiң мөлшерi Қазақстан Республикасының заңдарымен, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар мен дене шынықтыру-сауықтыру және спорт бағытындағы ұйымдар әкiмшiлiктерiнiң шешiмiмен белгiленедi.
30-бап. Спортшылардың әлеуметтiк қорғалуы
1. Дене шынықтыру және спорт жөнiндегi уәкiлеттi орган, дене шынықтыру-спорт бiрлестiктерi, жергілiктi өзiн-өзi басқару органдары әралуан спорт түрлерi бойынша Қазақстан Республикасының құрама командалары құрамына кiрген немесе кiретiн "КСРО-ның еңбек сiңiрген спорт шеберi", "Қазақстан Республикасының еңбек сiңiрген спорт шеберi", "КСРО-ның халықаралық дәрежедегi спорт шеберi", "Қазақстан Республикасының халықаралық дәрежедегi спорт шеберi" атағы бар аса көрнектi спортшыларға - олимпиада чемпиондарына, әлем чемпиондарына, олардың "Қазақстанның еңбек сiңiрген жаттықтырушысы" немесе "КСРО-ның еңбек сiңiрген жаттықтырушысы" атағы бар жаттықтырушыларына тиiстi бюджеттер, сондай-ақ заңда тыйым салынбаған өзге де көздер есебiнен ай сайын ақшалай қаржы төлей алады.
2. Дене шынықтыру және спорт жөнiндегi уәкiлеттi орган, дене шынықтыру-спорт бiрлестiктерi, атқарушы өкiмет органдары әралуан спорт түрлерi бойынша Қазақстан Республикасы құрама командаларының құрамына кiретiн спортшыларға, олардың жаттықтырушыларына, сондай-ақ спорттың ойын түрлерi бойынша командалар құрамында өнер көрсететiн спортшыларға, олардың жаттықтырушылары мен клуб командаларының басшыларына тиiстi бюджеттер, сондай-ақ меншiк нысандарына қарамастан ұйымдардың қаражаты және заңда тыйым салынбаған өзге де көздер есебiнен ай сайын ақшалай қаржы төлей алады.
3. Спортшының спорт қызметi туралы келiсiм-шарттың қолданылу мерзiмi аяқталғаннан кейiн бiр дене шынықтыру-спорт ұйымынан (спорт клубынан) басқа дене шынықтыру-спорт ұйымына (спорт клубына) немесе шетелдiк дене шынықтыру-спорт ұйымына (шетелдiк спорт клубына) ауысуға құқығы бар.
Егер спортшы басқа дене шынықтыру-спорт ұйымына (спорт клубына) спорт қызметi туралы келiсiм-шарттың қолданылу мерзiмi аяқталғанға дейін ауысқан немесе келісiм-шарт талаптарында көзделген мiндеттемелерiн орындамаған жағдайда, спортшының дене шынықтыру-спорт ұйымдарының (спорт клубтарының) өзара келiсiмiмен ғана ауысуы мүмкiн.
Спортшылардың ауысу тәртiбi мен ережелерiн дене шынықтыру мен спортты басқарудың уәкiлеттi органы белгiлейдi.
4. Бiлiктi спортшылардың бiр дене шынықтыру-спорт ұйымынан (спорт клубынан) екiншi дене шынықтыру-спорт ұйымына (спорт клубына) ауысу тәртiбi мен ережелерiн дене шынықтыру мен спорт жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейдi.
31-бап. Спортшыларды сақтандыру
Жарыстар, жаттығулар мен жиындар кезiнде спортшыларды жазатайым оқиғалардан сақтандыру - тиiстi спорт клубтарының, қоғамдарының басқа да мүдделі ұйымдардың қаражаты есебінен, ресми халықаралық жарыстарға қатысушы спортшыларды сақтандыру мемлекеттiк қаражат есебiнен жүзеге асырылады.
7-тарау. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы
халықаралық қызмет
32-бап. Халықаралық спорт қызметi
Қазақстан Республикасының спорт ұйымдары мен спортшыларының жарыстар ережелерiн және тиiстi халықаралық ұйымдардың жарғыларын сақтай отырып, мемлекет аумағында да, басқа елдерде де өткiзiлетiн халықаралық спорт шараларына қатысуға құқығы бар.
33-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық
Комитетi
1. Спортты халықаралық олимпиадалық қозғалысқа шығару өз қызметінде Олимпиадалық Хартияны, Қазақстан Республикасының заңдарын және өз жарғысын басшылыққа алатын, дербес қоғамдық ұйым болып табылатын Қазақстан Республикасы Ұлттық Олимпиадалық Комитетінің (ҰОК) ерекше құқығы болып табылады.
Халықаралық құқықтық нормаларға сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық Комитетi спорттың олимпиадалық түрлерi жөнiндегi ұлттық федерациялардың қызметiн үйлестiредi және халықаралық спорт аренасында олардың мүдделерiн бiлдiредi.
2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық Комитетi халықаралық олимпиадалық қозғалыста, Олимпиадалық және Азиялық ойындарда, сондай-ақ Халықаралық Олимпиадалық комитеттiң немесе оның қамқорлығымен өткiзiлетiн барлық шараларда Қазақстан Республикасының мүдделерiн бiлдiредi.
3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық Комитетi Олимпиадалық, Азиялық ойындарға және басқа да халықаралық спорт шараларына қатысу үшiн дене шынықтыру және спорт жөнiндегi уәкiлеттi органмен, спорт түрлерi жөнiндегi ұлттық федерациялармен, жергiлiктi атқарушы өкiмет органдарымен өзара iс-қимыл жасай отырып, Қазақстан Республикасының құрама командаларын даярлау мен құруды жүзеге асырады. Қазақстан Республикасы құрама командаларының Олимпиадалық және Азиялық ойындардағы, Халықаралық Олимпиадалық Комитеттiң қамқорлығымен өткiзiлетiн басқа да жарыстардағы ойындары Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы астында жүзеге асырылады.
4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық Комитетi алдында тұрған жарғылық мiндеттерiн Дене шынықтыру мен спортты дамытудың мемлекеттiк бағдарламасына сәйкес өзiнiң қаржыландыру көздерi есебiнен iске асырады.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Олимпиадалық Комитетi Олимпиадалық Хартияға сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында Халықаралық Олимпиадалық Комитеттiң олимпиадалық нышанын, ұранын, туын, гимнiн, "олимпиадалық", "Олимпиада" атауларын пайдалануға меншiк құқықтарын заң жүзiнде қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының
Президенті
