2. Өсімдiк шикiзатын химиялық зерттеу: физиологиялық белсендi заттар, олардың молекулаларының химиялық түрлендiрiлуi; биоскрининг:
дәрiлiк өсiмдiктердiң химиялық құрамын зерттеу, өсімдiктер құрылыстарын бөлiп көрсету, олардың құрылысы мен физикалық-химиялық қасиеттерін анықтау, жаңа туынды химиялық өсімдікті заттарды бағыттап синтездеу және алынған қосылыстардың биологиялық белсенділігін зерттеу;
фармакологиялық белсенді өсімдікті қосылыстардың және олардың химиялық туындыларының негізінде жаңа ісікке қарсы, гипатопротекторлық, адаптогендік, қабынуға қарсы, фунгиостикалық, иммунды реттейтін және басқа да фитопрепараттарды алу үшін зертханалық регламенттер әзірлеу.
3. Фитопрепараттарды стандарттау әдiстерiн әзiрлеу, биологиялық белсенді заттардың банкi мен олардың стандартты үлгілерiн жасау:
оның негiзiнде алынған дәрiлік өсімдiк шикiзаты мен фитопрепараттарды стандарттау әдiстерiн әзiрлеу мен жетiлдiру;
биологиялық белсенді заттардың банкiн жасау;
олардың негізіндегі өсімдік шикізаты мен фитопрепараттарға фармакопиялық баптарды әзірлеу;
тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк топтамалармен өндiрiлетiн жаңа фитопрепараттардың сапасын стандарттау мен бақылау;
табиғи қосылыстар мен олардың негізіндегі фитопрепараттардың физикалық-химиялық сипаттамалары бойынша компьютерлiк ақпараттық деректер банкiн жасау.
4. Фитопрепараттардың дәрiлiк нысандарын жасау мен оларды фармакологиялық зерттеу:
одан әрi клиника алдындағы және клиникалық сынаулар жүргiзу үшiн перспективалық фармакологиялық белсенді қосылыстарды анықтау мақсатында нормативтiк әдiстемелiк база және олардың химиялық туындылары мен синтетикалық ұқсас үлгiлерiнiң биоскринингi жүйесiн әзiрлеу;
жаңа субстанциялар мен дәрiлiк нысандарды фармакологиялық зерттеу, тиiмдiлiгi жоғары отандық фитопрепараттардың жаңа дәрiлiк нысандарын жасау;
нормативтiк техникалық құжаттама әзiрлеу және өмiрлiк маңызы бар жаңа дәрiлiк препараттарды сериялап шығаруға дайындау.
5. Фитопрепараттарды өнеркәсiптiк өндiрудiң технологияларын жасау, оларды сериялап шығаруды ұйымдастыру:
жаңа фитопрепараттарды тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк өндiру технологияларын жасау мен жетiлдiру;
тәжiрибелiк фармацевтика өндiрiсiн кеңейтуге арналған өмiрлiк маңызы бар фитопрепараттар, iсiкке қарсы, гепатопротекторлық, қабынуға қарсы және басқа да әсер түрлерiнiң технологияларын жаңалау.
Бағдарламаны iске асыру конкурстық iрiктеуден өткен ғылыми-зерттеу жобаларын орындауға арналған мемлекеттік тапсырмалардың негiзiнде жүзеге асырылады.
Бағдарламаның әкiмшiсi - Бағдарламаның жауапты орындаушысы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінiң Фитохимия институтымен бiрлесiп:
бағдарлама тапсырмаларын орындауға арналған жобалар конкурсын өткiзудi;
бағдарлама тапсырмаларының орындалуын үйлестiру мен ағымдағы бақылауды;
тақырыптық көрмелер, ғылыми-практикалық конференциялар, Интернет ғаламдық компьютерлiк желiсiне ұсыну нысандарында Бағдарламаны ақпараттық сүйемелдеу және т.с.с.;
бағдарлама бойынша аралық және қорытынды есептерді дайындауды қамтамасыз етеді.
ҚР Үкіметінің 01.04.03 ж. № 315 қаулысымен 6-бөлім жаңа редакцияда; ҚР Үкіметінің 03.02.04 ж. № 132 (бұр. ред. қара); 2006.23.06. № 576 (бұр.ред.қара) қаулыларымен 6-бөлім өзгертілді
6. Қажеттi ресурстар мен қаржыландыру көздерi
Бағдарламаны қаржылық қамтамасыз ету мемлекеттік тапсырыс шеңберiнде Бағдарламаның әкімшісімен тиiсті қаржы жылдарына арналған республикалық бюджетте көзделген қаражат шегiнде іс-шараларды iске асыру үшiн қажеттi бюджет қаражаты көлемiнде жүзеге асырылады.
Бағдарламаны іске асыруға байланысты көзделген қаржылық шығындар барлығы 585,295 млн. теңгені құрайды, оның ішінде жылдар бойынша:
2002 жылы - 102,0 млн. теңге; 2003 жылы - 102,0 млн. теңге; 2004 жылы - 110,0 млн. теңге; 2005 жылы - 127,2 млн. теңге; 2006 жылы - 144,095 млн. теңге.
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер
Бағдарламаның негiзгi бағыттары бойынша күтiлетiн нәтижелер төмендегi кестеде келтiрiлген.
Кесте
Бағдарламаның негізгі бағыттары бойынша күтілетін нәтижелер
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
N Негізгі тапсырмалар Ғылыми-техникалық көрсеткіштер
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
1 2 3
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
1. Дәрілік өсімдіктердің перспективалық түрлерін өсіруге енгізу,
қорларды бағалау, тауарлық шикізат өндірісінің базасын жасау
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
1.1. Перспективалық дәрілік өсімдіктер- Жалпы көлемі 1500 гектардан астам
дің интродукциясы, олардың селек- алаңдарда өсірілетін перспектива-
циясы, тұқым шаруашылығы мен сорт- лық дәрілік өсімдіктердің 50-ден
тың сынауы. Дәрілік өсімдіктерді астам түрінің өнеркәсіптік план-
өнеркәсіптік өсіру мен өңдеудің тациялары- Дәрілік шикізатты өң-
технологияларын жасау деудің тиімді әдістері. Дәрілік
өсімдіктер мен олардың негізіндегі
фитопрепараттарды өнеркәсіптік
өндірудің шикізат базасы.
Дәрілік өсімдіктерді өсіру мен
дайындаудың шарттары және
тәсілдері жөнінде ұсынымдар.
Бірегей препараттардың ықтимал
көздері - дәрілік өсімдіктерді
көбейту мен ұлғайтылған егістік
алаңдары. Өнеркәсіптік өсіруге
ұсынылған дәрілік өсімдіктердің
перспективалық сорттары мен
нысандары, егістік айналымы,
тұқымның сақтандыру қоры.
Сортты сынаудың аймақтық учаске-
лері, дәрілік өсімдіктер сортта-
рын аудандастыру.
Дәрілік өсімдіктерді өсіру мен
егістік айналымының агротехникасы
жөнінде ұсынымдар
1.2. Қазақстанның әртүрлі аймағындағы Қазақстанның перспективалық дәрі-
фармакопиялық және перспективалық лік өсімдіктері ареалдарының
дәрілік өсімдіктердің шикізат карталары мен шикізат қорлары.
ресурстарын зерттеу. Дәрілік өсімдіктерді дайындаудың
Өнеркәсіптік өскіндердегі зертте- көлемі мен мерзімі жөнінде ұсыным-
летін дәрілік өсімдіктерді жинау- дар, оларды жинау мен өңдеу жөнін-
дың, кептірудің және тасымалдаудың де ұсынымдар.
ұтымды жүйесін жасау
1.3. Эндемикалық және аса зәру дәрілік Табиғи және техногендік сипаттағы
өсімдіктердің өнімділігін арттыру. (гербицидтер, топырақтың сортаң-
Табиғи және техногендік сипаттағы дануы) қысым жасаушы факторларға
(гербицидтер, топырақтың сортаң- төзімді жоғары өнімді дәрілік
дануы) қысым жасаушы факторларға өсімдіктер. Дәрілік өсімдіктердің
төзімді клеткалар желілері мен клеткаларының жинақтары.
интактикалық өсімдіктер алу. Дәрілік өсімдіктердің
Дәрілік өсімдіктердің клеткаларының жоғары өнімді клеткалық дақылдары.
жинақтарын қалыптастыру мен қолдау Дәрілік өсімдіктердің клеткалары
көрсету. мен тіндерінен биологиялық белсен-
Эндемикалық және аса құнды клетка- ді заттарды өндірудің
лар дәрілік өсімдіктердің клеткалары технологиялық регламенттері
мен тіндерінен биологиялық белсенді
заттарды алу әдістерін әзірлеу.
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
2. Өсімдік шикізатын химиялық зерттеу: белсенді заттар, олардың
молекулаларын химиялық түрлендіру және скринингі
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
2.1. Өсімдік шикізатын химиялық өңдеу. Биологиялық белсенді өсімдік
Фитопрепараттар өндірісінің техно- заттарының құрамы мен құрылысы.
логиясы. Өсімдік шикізатын кешенді химия-
Өсімдік шикізатын өңдеудің әдісте- лық өңдеудің зертханалық, тәжіри-
рі мен технологияларын оңтайландыру белік-өнеркәсіптік регламенттері,
фитопрепараттардың тәжірибелік
топтамалары, нормативтік-техника-
лық құжаттама
2.2. Биологиялық белсенді жаңа туынды Биологиялық белсенді өсімдікті
химиялық өсімдікті заттарын бағыт- заттардың ісікке қарсы, асқынуға
тап жинақтау, алынған туындылардың қарсы, иммунды модульдік, вирусқа
биологиялық белсенділігін зерттеу қарсы, микробқа қарсы және басқа
да түрлерінің жаңа химиялық
туындылары, препараттардың тәжі-
рибелік топтамалары, ғылыми-техни-
калық құжаттама
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
3. Фитопрепараттарды стандарттау әдістерін әзірлеу, биологиялық белсенді
заттардың және олардың стандартты үлгілерінің банкін жасау
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
3.1. Дәрілік өсімдік шикізаты мен фито- Фитопрепараттарды стандарттау мен
препараттарды стандарттау әдісте- сертификаттаудың әдістері, биоло-
рін әзірлеу, биологиялық белсенді гиялық белсенді заттардың стан-
заттардың үлгілерінің банкін жасау дартты үлгілерінің банкі.
Қазақстанда өсетін дәрілік
өсімдіктердің тізілімі, дәрілік
өсімдіктер мен фитопрепараттардың
нормативтік-техникалық құжаттамасы
3.2. Табиғи қосылыстар мен олардың Физикалық-химиялық константалар
негізіндегі фитопрепараттардың мен биологиялық белсенділік
физикалық-химиялық сипаттамалары бойынша ақпарат бар табиғи қосы-
жөніндегі ақпараттық деректер лыстар жөніндегі деректер банкі.
банкін жасау Биологиялық белсенді заттарды
іздестіру мен жасау саласындағы
ақпараттық қамтамасыз ету
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
4. Фитопрепараттардың дәрілік нысандарын жасау мен оларды
фармакологиялық зерттеу
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
4.1. Перспективалық фармакологиялық Жаңа биологиялық белсенді өсімдік
белсенді қосылыстарды анықтау қосылыстары мен олардың туынды-
мақсатында өсімдік қосылыстары мен лары, табиғи қосылыстар мен олар-
олардың химиялық туындыларының дың туындылары үшін анықталған
биоскринингі жүйелерін әзірлеу биологиялық белсенділіктің жаңа
түрлері
4.2. Жаңа субстанцияларды фармакология- Жаңа фитопрепараттарға норматив-
лық зерттеу және олардың дәрілік тік-техникалық құжаттама
нысандарын жасау
4.3. Отандық фитопрепараттардың жаңа Отандық фитопрепараттардың жаңа
дәрілік нысандарын оңтайландыру, дәрілік нысандарына арналған
оларды фармакологиялық зерттеу нормативтік-техникалық құжаттама
және нормативтік техникалық құжат.
таманы әзірлеу
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
5. Фитопрепараттарды өнеркәсіптік өндірудің технологиясы, оларды
сериялап шығаруды ұйымдастыру
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
5.1. Жаңа фитопрепараттарды тәжіри- Жаңа фитопрепараттарды тәжірибе-
белік-өнеркәсіптік өндіру техноло- лік-өнеркәсіптік өндіру техноло-
гияларын жасау мен жетілдіру гиялары.
Фитопрепараттардың субстанциялары
мен дайын дәрілік нысандарын
өндіруге арналған тәжірибелік-
өнеркәсіптік технологиялары
5.2. Өмірлік маңызы бар отандық фитопре. Отандық фитопрепараттардың
параттардың тәжірибелік фармацев. тиімділігі жоғары өндірісін
тика өндірісіне арналған техноло. кеңейтуге арналған технологияларын
гияларын жаңалау жетілдіру
──────────────────────────────────────────────────────────────────────────
ҚР Үкіметінің 01.04.03 ж. № 315 қаулысымен; 03.02.04 ж. № 132 (бұр. ред. қара); 2006.23.06. № 576 (бұр.ред.қара) қаулыларымен 8-бөлім өзгертілді
8. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ
№ Іс-шара Аяқтау нысаны Орындалуы үшін Іске асыру
жауапты мерзімі
__________________________________________________________________________
1 2 3 4 5 _________________
Ұйымдастыру іс-шаралары
