Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы жылғы 7 желтоқсандағы № 50-I Қазақстан
Республикасының Заңы
Екiншi деңгейдегi банктер несие берушiлерiнiң мүдделерiне қорғауды күшейту және Республиканың банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының мынадай заң актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгiзiлсiн:
1. Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесi 1994 жылғы 27 желтоқсанда қабылдаған Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiне (жалпы бөлiм) (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1994 ж., № 23-24 (қосымша); 1995 ж., № 15-16, 109-құжат; № 20, 121-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1996 ж., № 2, 187-құжат):
86-бап:
мынадай мазмұндағы жаңа 6-тармақпен толықтырылсын:
"6. Банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерiнде заңда белгiленген тәртiппен есептелген капиталдың терiс мөлшерi бар болған жағдайда заң актілерінде олардың акцияларын мәжбүрлеп сатып алудың мүмкiндiгi мен негiздемелерi көзделуi мүмкiн";
6-тармақ 7-тармақ деп есептелсiн.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің "Шаруашылық серiктестерi туралы" 1995 жылғы 2 мамырдағы № 2255 Заң күшi бар Жарлығына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1995 ж., № 7, 49-құжат; № 15-16, 109-құжат):
57-бап мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:
"5. Банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерi несие берушiлерiнiң мүдделерiне қорғау және Республиканың банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында оларға мәжбүрлеу шараларын (санкциялар) қолданудың ерекшелiктерi, банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерiнде капиталдың терiс мөлшерi бар болған жағдайларда олардың мүлкiнiң құқықтық режимiн өзгертудiң негiздемелерi мен шарттары банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерi туралы қолданылып жүрген заңдармен белгiленедi".
71-баптың 4-тармағындағы "жыл қорытындысы бойынша" деген сөздер "тоқсан сайын" деген сөздермен ауыстырылсын.
3. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi туралы" 1995 жылғы 30 наурыздағы № 2155 Заң күшi бар Жарлығына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1995 ж., № 3-4, 23-құжат; № 12, 88-құжат; № 15-16, 100-құжат; № 23, 141-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1996 ж., № 2, 184-құжат; № 11-12, 262-құжат):
1) 8-баптың "е)" тармақшасы "оларға" деген сөзден кейiн: "белгiлi бiр күнге шектi банк капиталы мөлшерiн қоса алғанда пруденциялдық нормативтердi белгiлейдi, сондай-ақ қолданылып жүрген банк заңдарында көзделген өзге де санкцияларды қолданады. Банктер несие берушiлерiнiң мүдделерiн қорғау және Республиканың банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша капиталының терiс мөлшерi бар банктердiң акцияларын (акционерлердiң үлесiн) кейiннен жаңа инвесторларға мiндеттi түрде дереу сатқан жағдайда бұл акцияларды мәжбүрлеп сатып алуға құқылы" деген сөздермен толықтырылсын:
2) 15-баптың "е)" тармақшасы "жою" деген сөзден кейiн: "қолданылып жүрген банк заңдарында көзделген өзге де санкцияларды қолдану, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша банктер несие берушiлерiнiң мүдделерiн қорғау, Республиканың банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында және капиталының теріс мөлшерi бар екiншi деңгейдегi банктердiң акцияларын кейiннен жаңа инвесторларға мiндеттi түрде дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алу туралы шешiмдер қабылдау" деген сөздермен толықтырылсын;
3) 62-баптың екiншi бөлiгi мынадай мазмұндағы бесiншi азатжолмен толықтырылсын:
"- банктерге қолданылып жүрген банк заңдарында көзделген басқа да санкциялар қолдану туралы шешiмдер қабылдау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша банктердiң акцияларын мәжбүрлеп сатып алу және оларды кейiннен жаңа инвесторларға мiндеттi түрде дереу сату тәртібін белгiлеудi қоса алғанда капиталының терiс мөлшерi бар банктер мүлкiнiң құқықтық режимiн өзгерту туралы шешiмдер қабылдау".
4. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметi туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы № 2444 Заң күшi бар Жарлығына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1995 ж., № 15-16, 106-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Жаршысы, 1996 ж., № 2, 184-құжат):
1) 7-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы екiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Банк несие берушiлерiнiң мүдделерiн қорғау және Республиканың банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Ұлттық Банк Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша, қолданылып жүрген банк заңдарының талаптарына сәйкес капиталының терiс мөлшерi бар банктер акционерлерiнiң құқықтары мен мiндеттерiн, оларға заңдарда белгiленген санкцияларды қолдану арқылы мәжбүрлеп шектеу туралы шешiмдер қабылдауға құқылы";
2) 16-бапта:
атауы мынадай редакцияда жазылсын:
"Банктiң жарғылық қоры мен капиталы";
мынадай мазмұндағы 7 және 8-тармақтармен толықтырылсын:
"7. Банк капиталы - оның мiндеттемелерiнiң сомасы шегерiлген банк активтерiнiң құны, онда активтердiң құны банк активтерiнiң бастапқы құнынан берiлген қарыздар мен басқа да активтер бойынша қажеттi резервтер (провизиялар) сомасын шегеру жолымен есептеледi. Банк капиталын, активтерiнiң құнын, берiлген қарыздар мен басқа да активтер бойынша резервтердiң (провизиялардың) мөлшерiн есептеу әдiстемесiн Ұлттық Банк белгiлейдi.
Банк мiндеттемелерiнiң сомасы оның активтерiнiң құнынан асып кеткен жағдайда банк капиталы терiс болады.
8. Банк капиталының терiс мөлшерi анықталған жағдайда Ұлттық Банк Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша оның акционерлерiнiң банктiң жарғылық қорындағы үлестерiн (акцияларын) мәжбүрлеп сатып алу туралы шешiм қабылдауға және оларды банк капиталының ұлғаюына, инвестор алған мiндеттемелердi ескере отырып оның қалыпты жұмыс iстеуiне кепiлдiк беретiн шарттармен жаңа инвесторға сатып алынған баға бойынша дереу сатуға құқылы.
Банк акцияларын Ұлттық Банктiң мәжбүрлеп сатып алуы банк акцияларын (акционерлердiң үлесiн) кейiннен жаңа инвесторға сату мақсатында мәжбүрлеп сатып алу туралы ол шешiм қабылдаған күнгi оның нақты капиталының мөлшерiн негiзге ала отырып белгiленетiн баға бойынша жүзеге асырылады. Банктiң сатып алынған акцияларын Ұлттық Банк олар сатып алынған баға бойынша дереу сатады. Банктiң мәжбүрлеп сатып алынған барлық акциялары иелерiнiң құқықтары мен мiндеттерi жаңа инвесторға көшедi.
Банк акцияларын мәжбүрлеп сатып алудың және оларды кейiннен инвесторларға мiндеттi түрде сатудың тәртібін Ұлттық Банк белгiлейдi";
3) 17-бап:
мынадай мазмұндағы жаңа 4-тармақпен толықтырылсын:
"4. Банк несие берушiлерiнiң мүдделерiн қорғау және республика банк жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында Ұлттық Банк Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша капиталының терiс мөлшерi болған ретте банк акцияларын (акционерлердiң үлесiн) банктiң қаржы жағдайының қажетiнше жақсартылуына кепiлдiк беретiн жаңа инвесторға сатып алынған баға бойынша кейiннен мiндеттi түрде дереу сату шартымен мәжбүрлеп сатып алуды жүзеге асыруға құқылы";
4-тармақ 5-тармақ деп есептелсiн.
4) 42-бап:
мынадай мазмұндағы жаңа 2-тармақпен толықтырылсын:
"2. Банктiң қаржы жағдайының қойылатын талаптарға сәйкестiгi туралы мәселенi шешу мақсатында Ұлттық Банк белгiлi бiр күнге банк капиталының мөлшерiн белгiлеуге құқылы";
2-тармақ 3-тармақ деп есептелсiн;
3-тармақ "әдiстемелерiн" деген сөзден кейiн "белгiлi бiр күнге шектi банк капиталының мөлшерiн" деген сөздермен толықтырылсын;
5) 47-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы "д)" тармақшасымен толықтырылсын:
"д) банк капиталы iс жүзiнде болмаған жағдайда және осы Жарлықтың 48-бабы 1-тармағының г) тармақшасында көзделген негiздемелер бар болса, Қазақстан Республикасының Үкіметімен келісім бойынша банк акцияларын (акционерлердiң үлесiн) Ұлттық Банк белгiлеген баға бойынша акцияларды, кейiннен жаңа инвесторға сатып алынған баға бойынша мiндеттi түрде дереу сату, сонымен бiр мезгiлде банк пен оның акционерлерiнiң барлық құқықтары мен міндеттемелерiн беру шартымен, мәжбүрлеп сатып алу туралы Ұлттық Банк шешiм қабылдаған күнгi банктiң нақты капиталының мөлшерiн негiзге ала отырып шешiм қабылдау".
5. Қазақстан Республикасы Президентінің "Бағалы қағаздар және қор биржасы туралы" 1995 жылғы 21 сәуірдегі № 2227 Заң күшi бар Жарлығына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1995 ж., № 5, 39-құжат; № 23, 141-құжат; № 24, 162-құжат):
1) 2-бап мынадай мазмұндағы екiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерiнiң акцияларын сатып алу мен сатудың қосымша негiздемелерi мен шарттары банктер және банктiк емес қаржы мекемелерi туралы қолданылып жүрген заңдармен белгiленедi";
2) 17-бап:
мынадай мазмұндағы жаңа оныншы бөлiкпен толықтырылсын:
"Банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерiнiң Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi жаңа инвесторға кейiннен дереу сату мақсатында Ұлттық Банкке қолданылып жүрген заңдармен берiлген өкiлеттiктер шегiнде мәжбүрлеп сатып алған акцияларын иелену құқықтарының өзгеруiне есеп жүргiзiлуi және оларды мемлекеттік тiркеудiң тәртібі Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық комиссиясының нормативтiк актілерімен белгiленедi";
оныншы және он бiрiншi бөлiктер тиiсiнше он бiрiншi және он екiншi бөлiктер деп есептелсiн;
3) 25-бап мынадай мазмұндағы жетiншi бөлiкпен толықтырылсын:
"Капиталының терiс мөлшерi бар банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерiнiң бағалы қағаздармен мәмiлелерiнiң ерекшелiгi және оларға қатысушы тұлғалардың шеңберi банктер мен банктiк емес қаржы мекемелерi туралы қолданылып жүрген заңдармен белгiленедi".
Қазақстан Республикасының Президентi