B47 Топтық ұйымдар арасындағы акцияларға негізделген төлем операцияларында көбінесе төрт мәселе кездеседі. Қолайлылық үшін, төмендегі мысалдар мәселелерді ұйым және оның еншілес ұйымы анықтамалары негізінде талқылайды.
Ұйымның өз меншікті капитал құралдарын қамтитын акцияларға негізделген төлем келісімдері
B48 Ұйымның өз меншікті капитал құралдарын қамтитын келесі операциялар осы ХҚЕС талаптарына сәйкес акцияларға негізделген немесе ақшаға негізделген болып есептелуі тиісті ме:
(a) ұйым меншікті капитал құралдары (мысалы акцияларға опциондар) құқықтарын қызметкерлерге ұсынады, және қызметкерлер алдындағы міндеттемелерін өтеу үшін басқа тараптан меншікті капитал құралдарын (мысалы қазынашылық үлестер) сатып алуды таңдайды немесе талап етіледі; және
(b) ұйымның меншікті капитал құралдарын қызметкерлерге ұйым немесе оның акцияларын ұстаушылары ұсынып, осы ұйымның акцияларын ұстаушылар қажетті меншікті капитал құралдарымен қамтамасыз етеді.
B49 Ұйым өз меншікті құралдарын қарастыру ретінде қызмет көрсетулерді алатын акцияларға негізделген операцияларды акцияларға негізделген есеп айырысу ретінде есептеуі тиіс. Бұл акцияларға негізделген төлемдер келісім шеңберінде ұйым қызметкерлер алдындағы міндеттемелерін өтеу үшін басқа тараптан сол меншікті капитал құралдарын сатып алуды таңдауына немесе талап етілуіне байланыссыз қолданылады. Сонымен қатар, бұл келесілерге қарамастан қолданылады:
(a) ұйымның меншікті капитал құралдары құқықтарын қызметкерлерге ұйым немесе оның акцияларын ұстаушылары ұсынды; немесе
(b) акцияларға негізделген төлемдер келісімін ұйым немесе оның акцияларын ұстаушылар жүргізді.
B50 Егер акцияларды ұстаушы өзінің қаражат салушысының қызметкерлерімен операцияны жүргізуге міндетті болса, өзінің меншікті капитал құралдарына қарағанда қаражат салушының меншікті капитал құралдарымен қамтамасыз етеді. Сондықтан, қаражат салушысы мен акцияларды ұстаушы бір топта болса, 43C тармағына сәйкес, акцияларды ұстаушы өз міндетін акцияларға негізделген есеп айырысу ақшаға негізделген төлем операцияларға қолданылатын талаптарға сәйкес акцияларды ұстаушының жеке есеп берулерінде және акцияларға негізделген есеп айырысу акцияларға негізделген төлем операцияларға қолданылатын талаптарға сәйкес акцияларды ұстаушының бірлескен есеп берулерінде бағалауы тиіс.
Ұйымның меншікті капитал құралдарын қамтитын акцияларға негізделген төлем келісімдері
B51 Екінші мәселе басқа топтық ұйымның меншікті капитал құралдарын қамтитын бір топ ішіндегі екі немесе одан да көп ұйымдар арасындағы акцияларға негізделген төлем операциялары болып табылады. Мысалы, еншілес ұйымды қызметтермен қамтамасыз еткенін есепке алу ретінде еншілес ұйым қызметкерлеріне меншікті капитал құралдары ұсынылады.
B52 Сондықтан, екінші мәселе акцияларға негізделген төлем келісімдеріне қатысты:
(a) Ұйым еншілес ұйым қызметкерлеріне меншікті капитал құралдарын тікелей ұсынады: ұйымның (еншілес ұйым емес) еншілес ұйым қызметкерлерін меншікті капитал құралдарымен қамту міндеті бар; және
(b) еншілес ұйым ұйымға тиісті меншікті капитал құралдары құқықтарын өз қызметкерлеріне ұсынады: еншілес ұйым өз қызметкерлерін меншікті капитал құралдарымен қамту міндеті бар.
Ұйым еншілес ұйым қызметкерлеріне меншікті капитал құралдары құқықтарын ұсынады (B52(a) -тармағы)
B53 Еншілес ұйымның өз қызметкерлерін ұйымға тиісті меншікті капитал құралдарымен қамтамасыз ету міндеті жоқ. Сондықтан, 43B тармағына сәйкес, еншілес ұйым қызметкерлерінен түсетін қызметтерді акцияларға негізделген есеп айырысу акцияларға негізделген төлем операцияларына қолданылатын талаптарға сай бағалауы тиіс, және меншікті капиталдағы тиісті өсуді ұйымнан түскен пайда ретінде тануы тиіс.
B54 Ұйым өзіне тиісті меншікті капитал құралдарын қамтамасыз ету арқылы еншілес ұйым қызметкерлерімен операцияларды жүргізу міндеті бар. Сондықтан, 43C тармағына сәйкес, бас ұйым өз міндетін акцияларға негізделген есеп айырысу акцияларға негізделген төлем операцияларына қолданылатын талаптарға сай бағалауы тиіс.
Еншілес ұйым өз қызметкерлеріне ұйымға тиісті меншікті капитал құралдары құқықтарын ұсынады. (B52(b)-тармағы)
B55 Еншілес ұйым 43B тармағындағы шарттарды қанағаттандырмайтындықтан, қызметкерлермен операцияларды есеп айырысу ақшаға негізделген операция ретінде есептеуі тиіс. Бұл талап еншілес ұйым қызметкерлері алдындағы міндеттерін өтеу жолына байланыссыз қолданылады.
Қызметкерлерге есеп айырысу ақшаға негізделген төлемдерді қамтитын акцияларға негізделген төлем келісімдері
B56 Үшінші мәселе өз жеткізушілерінен тауарлар мен қызмет көрсетулерді алатын ұйым есеп айырысу ақшаға негізделген акцияларға негізделген төлем келісімдерін қалай есептеуі тиіс, егер де ұйымның өз жеткізушілеріне талап етілетін төлемді жасау міндеті жоқ болса, болып табылады. Мысалы, қызметкерлеріне талап етілетін ақша төлемдерін жасауға міндеті бар ұйымның (ұйымның өзі емес) келесі келісімдерін қарастырайық:
(a) ұйым қызметкерлері меншікті капитал құралдарының бағасына байланыстырылған ақшалай төлемдерді алады.
(b) ұйым қызметкерлері ұйымның меншікті капитал құралдарының бағасына байланыстырылған ақшалай төлемдерді алады.
B57 Еншілес ұйымның өз қызметкерлерімен операцияны жүргізуге міндеті жоқ. Сондықтан, қызметкерлермен операцияны есеп айырысу акцияларға негізделген деп есептеуі тиіс, және меншікті капиталдағы тиісті өсуді ұйымнан түскен пайда деп тануы тиіс. Еншілес ұйым 19-21 тармақтарға сәйкес емес нарықтық емес үлестік құқыққа өту талаптарын қанағаттандырмағандықтан туындайтын әр өзгерістер үшін операция бағасын қайта бағалауы тиіс. Бұл топтың бірлескен есеп берулерінде есеп айырысу ақшаға негізделген операция деп бағалаудан өзгеше болады.
B58 Ұйым қызметкерлермен операцияны жүргізуге міндеті бар болғандықтан, және ақшалай есептелетіндіктен, ұйым (және бірлескен топ) 43C тармақтағы акцияларға негізделген есеп айырысу ақшаға негізделген төлем операцияларына қолданылатын талаптарға сәйкес міндетін бағалауы тиіс.
Топтық ұйымдар арасында қызметкерлердің көшірілуі
B59 Төртінші мәселе бірнеше топтық ұйым қызметкерлерін қамтитын топтық акцияларға негізделегн төлем келісімдеріне қатысты. Мысалы, ұйым өзіне тиісті меншікті капитал құралдары құқықтарын еншілес ұйымдар қызметкерлеріне ұсына алады, бірақ бұл шартты түрде белгіліенген мерзім бойына топқа қызмет көрсетуді жалғастырып отыру негізінде. Бір еншілес ұйым қызметкері белгіленген үлестік құқыққа өту кезеңі кезінде бастапқы акцияларға негізделген төлем келісімдері аясындағы және оларға әсер ететін ұйымның меншікті капитал құралдарына құқықтарынсыз басқа еншілес ұйымға жұмыс жасауға көше алады. Еншілес ұйымдар қызметкерлермен акцияларға негізделген төлем операциясын жүргізуге міндеті болмаса, олар бұны есеп айырысу акцияларға негізделген операция ретінде есептейді. Әрбір еншілес ұйым қызметкерлерінен алатын қызмет көрсетулерді A қосымшасында айқындалған бастапқыда меншікті капитал құралдары құқықтарын parent ұсынған күніндегі меншікті капитал құралдарының әділ құны, және қызметкердің әр еншілес ұйыммен өткізген үлестік құқыққа өту кезеңінің бөлігі негізінде бағалауы тиіс.
B60 Егер еншілес ұйым қызметкерлермен операцияны ұйымның меншікті капитал құралдары арқылы жүргізуге міндеті болса, ол операцияны есеп айырысу ақшаға негізделген деп есептеуі тиіс. Әрбір еншілес ұйым алған қызмет көрсетулерді меншікті капитал құралдарын ұсынған күн әділ құны негізінде қызметкердің әр еншілес ұйым өткізген үлестік құқыққа өту кезеңінің бөлігіне байланысты бағалауы тиіс. Осыған қоса, әрбір еншілес ұйым қызметкердің әр еншілес ұйымдағы қызмет мерзімі кезіндегі меншікті капитал құралдарының әділ құнындағы әр өзгерісті тануы тиіс.
B61 Осындай қызметкер, топтық ұйымдар ішінде көшірілгеннен кейін, A қосымшасында анықталғандай нарықтық шарттан басқа үлестік құқыққа өту талабын қанағаттындыра алмауы ықтимал, мысалы қызметкер топтан қызмет мерзімін аяқтамастан кетеді. Осындай жағдайда, үлестік құқыққа өту талабы топқа қызмет көрсету болатындықтан, әрбір еншілес ұйым 19 тармаққа сәйкес қызметкерден алған қызмет көрсетулерге қатысты бұрын танылған соманы бейімдеуі/өзгертуі тиіс. Сондықтан, нарықтық талаптан басқа қызметкердің үлестік құқыққа өту талабын орындамағандықтан ұйым ұсынған меншікті капитал құралдары құқықтары үлестік құқыққа өтпесе, сол қызметкерден алған қызмет көрсетулер үшін жинақылық негізде кез-келген топтық ұйымның есеп беруінде еш сома танылмайды.
