«Қазақстан Республикасының азаматтық әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығының нормаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 26 шілдедегі № 859 Қаулысы (2013.31.07. берілген өзгерістер мен толықтырулармен) (күші жойылды)

Сатылыста деңгейлес қанатшалану орналасқан кезде тік қанатшалануды жүктеудің оған оқшауланған жағдайларында және симметриялық емес жүктемемен деңгейлес қанатшалануда келетін жүктемелермен тігінен қанатшалануды бірлесіп жүктеуді қосымша қараған жөн.

Деңгейлес қанатшаланудың екі жартысының арасында жүктемені үлестіруде симметриялық еместігін тік канатшаландыруды жүктеудің тиісті жағдайында сырғудың толық бұрышы кезінде аэродинамикалық түтіктердегі эксперименттің негізінде айқындаған жөн.

180. Екі кильдік схема кезінде деңгейлес қанатшалануды жүктеу жағдайларында деңгейлес қанатшалануға жүктемелердің шамаларын біркилдік қанатшалану үшін сияқты айқындаған жөн. Оның үстіне кильдердің деңгейлес қанатшалануда орналасуымен қанатшалануы үшін тынымсыз ауада ұшқан кезде жүктемені айқындау үшін формуладағы сау г.о мәнін кильдері бар деңгейлес қанатшаланудың үшін аэродинамикалық түтіктердегі сынақтардың деректері бойынша алу қажет. Бір мезетте тік қанатшалануға барлық жағдайларда 4.3-суреттегі кестеге сайкес айқындалған Р'_{в.о(верх)} және Р'_{в.о(нижн)} Р'_{в.о (төмен)} пайдалану жүктемелерді салған жөн, мұндағы: Рг.о - қаралып отырған жағдайдың деңгейлес қанатшалануына пайдалану жүктемесі;

Р'в.о(верх) - тік қанатшаланудың жоғарғы бөлігіне жүктеме (әрбір жартысына).

181. Екікильдік қанатшаланудың шамалары мен қауіпсіздік коэффициенттерін біркилдік қанатшалану сияқты анықтаған жөн. Бұл ретте, сатылас қанатшаланудың бір жақ жартысына (оң жағына немесе сол жағына) 65%, ал басқасына 35% сатылас қанатшаланудың жалпы жүктемесі әрекет етуі алынған жөн.

8-сурет

182. Деңгейлес пен тік екікильдік қанатшалануды бірлесіп жүктеу жағдайларында сатылас қанатшалануды бірлесіп жүктеуді және деңгейлес қанатшаланудың симметриялық емес жүктеуді қараған жөн.

183. Артқы қанатшалануды жүктеу жағдайлары.

Рульдер. Биіктік рулінің (бағыт рулінің) және оның бекітпесінің беріктігін оны жүктеудің барлық жағдайларында оған деңгейлес (тік) қанатшаланудың бөлігіне сияқты келетін жүктемеге тексерген жөн.

Топсалы сәттерді теңестіру.

184. Биіктік руліне (бағыт руліне) немесе басқарылатын тұрақтандырғыштарға әрекет етуші жүктемелерден топсалы аэродинамикалық сәттер деңгейлес пен тік қанатшаланудың барлық жағдайларында тынық емес ауада ұшқан кезде және қозғалтқыштардың кідіруі кезінде жүктеу жағдайларынан басқа тапсырылған, ал М^ш_{буст+лоб} минималды топсалы сәтімен тұрақты бустерлік басқару кезіндегі күштерге сәйкес келтірілуге тиіс. Ол үшін рульдің (басқарылатын стабилизатордың) хордасы бойымен погондық жүктемені (қысым ортасын) салу нуктесін ауыстырумен осы жүктеменің шамасын өзгертпей бүл сәйкестікті алу үшін топсалы аэродинамикалық сәттерді түзету қажет. Бірақ, егер осы теңестіру кезінде қысымның ортасы рульдің (басқарылатын тұрақтандырғыштың) жергілікті хордасының 50%-нен біршама артқы болса, погондық жүктеменің шамасын өзгертпей жергілікті хорданың 50%-не қысым ортасының жағдайын алған жөн.

Топсалы сәттерді теңестіру сервокомпенсаторлардың, бустерлердің, автоұшқыштардың, орнықтылық пен басқарылу автоматтардың және басқа қосалқы мен автоматты жүйелерінің әсерін есепке ала отырып жүргізілуге тиіс. Бұл ретте рульді айналдыруың беріктігіне қатысты осы жүйелердің мүмкін, неғұрлым қиын әсер етулері қаралуға тиіс.

Нервюрларды және руль мен басқарылатын тұрақтандырғыштың тұрақтандырғыштың жергілікті беріктігін есептеу үшін хорда (контур) бойынша жүктемені үлестіру, егер погондық топсалы сәттер теңестіргеннен кейін бастапқылармен салыстырғанда (теңестіргенге дейінгі) көбейсе, түзетілуге тиіс және хордасы (контуры) бойынша жүктемені үлестіруге, егер топсалы сәттер теңестіргеннен кейін азайса, бастапқысы алынады.

185. Кинематикалық сервокомпенсаторлар. Сервокомпенсаторлардың және оның бекітпелерін беріктігін рульдің бөлігіне сияқты оған келетін жүктемелерге тексерген жөн. Сервокомпенсаторлар мен олардың бекітпелеріне арналған қауіпсіздік коэффициенті f=2,0.

Қаттылықты қамтамасыз ету үшін қауіпсіздіктің аса жоғары коэффициентін алу ұсынылады.

186. Қауіпсіздік коэффициенті жүктеудің қаралап отырған жағдайына сәйкес алынады. Бұдан басқа, триммердің және оның бекітпелерінің беріктігін, сондай-ақ рульдің беріктігін f=2,0 қауіпсіздік коэффициенті кезінде Р^э_mр = + 0,55q _maxmax пайдалану жүктемеге тексерген жөн.

187. Артқы канатшаланудың мен оның элементтері бойынша аэродинамикалық күштерді үлестіру.

Деңгейлес пен тік қанатшалануы мен олардың элементтері үшін аэродинамикалық трубалардың сынақтар нәтижелері бойынша құлашы мен хордасы бойынша жүктеменің қисық үлестірулері жасалуға тиіс. Осындай материалдар болмаған кезде қанатшаланудың және құлашы мен хордасы олардың элементтері бойынша жүктемені үлестіруге нұсқауларға, осы Норманың 130-тарауына сәйкес рұқсат беріледі.

29. Шассиді жүктеу жағдайлары

188. Жалпы нұсқаулар келтірілген талаптар артқы дөңгелегі бар шассиге және алдыңғы дөңгелегі бар үштіректі шассиге қатысты (9 және 10-суреттер). Басқа схемалардың шассилері үшін және қонудың ерекше тәсілдері үшін (қысқартылған, тік) жүктеудің есепті жағдайларын дайындаушы белгілейді және дайындаушы мемлекеттің құзыретті органымен келісілуге тиіс.

ӘК қозғалысы бойынша бағытталған Хg осі бар координаттар осьтерінің жер жүйелері алынған.

189. Жүктемені динамикалық салу кезінде амортизациялық жүйе қабылдауға тиіс А^э пайдалану жұмысын мынадай формула бойынша есептеген жөн:

                V^э2_у

      А^э = m_ред -----,

                 2

Негізгі тіректер мен артқы дөңгелегі үшін келтірілген жылдамдықтың сатылас құрамдасы соққы кезінде мынадай формула бойынша айқындалуға тиіс.

V^э_у = V_у + 0,025V_х, м/с, мұндағы

V_х - ӘК жерге тиген сәттегі ӘК жылдамдығының деңгейлес құрамдасы, м/с;

0,9 V_n дан 1,1 V_n, дейінгі диапазонда, V_х әртүрлі мәндері қаралады, мұндағы V_n - шассидің негізгі тіреулері жерге тиген сәттегі ӘК қону жылдамдығы;

V_у - ӘК жерге тиген сәттегі жылдамдықтың сатылас құрамдасы;

V_у - шамасын мынадай формула бойынша анықтаған жөн:

К мен с^a_y шамалары қанаттың тетіктемесін ескере отырып және сәйкес жоғарыда көрсетілген мәнді алатын сол бір әсер ету бұрышы кезінде айқындалуға тиіс.

1,5 м/с асатын V_у шамасын алмаған жөн.

Жердің әсері аэродинамикалық коэффициенттеріне ықпал ететін ӘК үшін V_у шамасы арнайы есептердің негізінде нақтылануға тиіс.

Егер ӘК топырақты әуеайлақтарда жүйелі пайдалану талабы қойылса,

Рис.10

V^э_у шамасын жобалау мен пайдаланудың қолдағы бар тәжірибесінің негізінде дайындаушы белгілеуге және дайындаушы мемлекеттің құзыретті органымен келісілуге тиіс.

V^э_у шамасын барлық жағдайларда 2,8 м/с кем алмаған жөн.

m_рeд редуциялық салмақты алған жөн:

шассидің негізгі тіректеріне m_рeд = mпос, яғни барлық ӘК қону салмағына тең;

артқы дөңгелек немесе костыль (артқы дөңгелегі бар шасси) үшін

               P cm. хв

      m _ред = ----------, мұндағы P cm. хв - кезінде тұрақты артқы

                  g

дөңгелекке (костыль) келетін жүктеме;

                       е

      Рcm. хв = mпосg --- (9-сурет).

                       b

Шассидің алдыңғы тірегіне пайдалану жұмысын мынадай жағдайларда анықталған үлкен жұмыс ретінде таңдаған жөн:

1) Үш нүктеге қону. Осы жағдайда тік жылдамдықтың шамасы негізгі тіректер үшін белгіленген V^э_у мәніне тең алынуға тиіс. mред редуциялық салмақ мынадай алғашқы жағдайлар:

жылдамдықтың тік құрамдасы ӘК ауырлығының ортасында V^э_у тең;

ӘК көтермелі күші Ү=gm_пос;

Мz сәті бойынша ӘК теңгерілген;

w_z=0 бұрыштық жылдамдық кезінде есептермен анықталуға тиіс.

u=0,8 үйкеліс коэффициентінің максимальді мәні кезінде дөңгелектерді айналдырған маңдайлық күштер ескеріледі.

2) Екі нүктеге қону (алдыңғы тірекке кейінгі ауысумен шассидің негізгі тіректеріне қону).

е

Қатынасы --- < 0,1 (10-сурет) ӘК үшін осы жағдайды қарамауға

b

болады.

190. V^э_у мәнін мынадай алғашқы жағдайлар:

m_пос салмағы бар ӘК негізгі тіректермен жерге тиеді. Ал артқы сақтандырғыш тірек жерге тимейді, бірақ одан тікелей жақындықта болады;

шассидің негізгі тіректері үшін көрсетілген жылдамдықтың тік құрамдасы ӘК ауырлығының ортасында Vэу тең;

ӘК көтермелі күші Ү= gm_пос;

Мz сәті бойынша ӘК теңгерілген;

w_z =0 бұрыштық жылдамдық кезінде есептермен анықталуға тиіс.

u=0,8 үйкеліс коэффициентінің ең жоғары мәні кезінде дөңгелектерді айналдырған маңдайлық күштер ескеріледі.

191. Р₁ жүктемені:

есепті қону салмағы кезінде оларға тұрақты әрекет етуші жүктемеде негізгі тірек үшін және артқы доңғалақ (артқы дөңгелегі бар шасси) үшін;

gm_ред - алдыңғы шасси үшін тең алған жөн.

Жүктемені динамикалық салу кезінде амортизациялық жүйе қабылдауға тиіс ең жоғары жұмыс мынадай формула бойынша айқындалады.

ӘК есепті қону салмағына сәйкес келетін редуцияланған салмағы кезінде А^mах=1,5А^э

ӘК есепті ұшу салмағына сәйкес келетін редуцияланған салмағы кезінде;

                     m_взл

      А^maх= ------А^э

m_пос

Ескертпе: шассидің алдыңғы тірегі үшін максималды жұмысының шамасы m_пос және m_взл бар ӘК үш нүктеге және пайдалану жұмысын анықтау үшін жоғарыда керсетілген жағдайлар кезінде алдынғыға кейінгі ауысуымен негізгі тіректерге қондыру есептерінің негізінде нақтылануы мүмкін. Бірақ m_пос -мен қонуды есептеген кезде қонудың бірінші сәтінде ӘК тік жылдамдығының шамасы 1,225 V^э_у, ал m_пос-мен қонуды есептеген кезде көтермелі күш Ү= gm_взл тең алынады; маңдайлық күштер дөңгелектерді айналдырғаннан u=0,5 үйкеліс коэффициенті кезінде анықталады.

Жоғары жүктелімді Аmax ең жоғары жұмысты амортизациялық жүйе жұтқан кезде мынадай формула бойынша анықтаған жөн

             pmах

      n^mах = -----,

              Р₁

бірақ ол E P_мд қатынасынан айқындалатын шамадан аспауға тиіс.

      Е Р_{ең жоғ}

      ------------.

      Р₁

мұндағы Рэ - пайдалану жұмысын амортизациялық жүйе жұтқан кезде шассидің тірегіне максимальді жүктеме;

Е Р_{ең жоқ} - дөңгелектерді Дайындаушы кепілдік берген шассидің бір тірегінің барлық дөңгелектеріне рұқсат етілетін жиынтық ең жоғары жүктеме.

Пайдалану мен максимальді жұмысты амортизациялық жүйенің жұтуын есептеген кезде дөңгелектерді айналдырғаннан маңдайлық күштерді есепке алу қажет:

пайдалану жұмысы үшін u=0 және 0,8;

максималды жұмыс үшін u=0 және 0,5.

Бұл ретте артқы тірек, тұмсықтық тірек пен артқы дөңгелектері бар шассидің негізгі тіректері үшін - E_ш._пос жағдайына сәйкес келетін ӘК жағдайын, ал алдыңғы дөңгелектері бар шассидің негізгі тіректері үшін Еш. Е_шпос және Еш жағдайларға сәйкес келетін арасындағы орта жағдайды алуға рұқсат беріледі.

Келтірілген көтермелі күш (аэродинамикалық жүктеме) жұмысты жұту процесінде қаралап отырған редуцияланған салмақтың ауырлығының күшіне тең алынады, Ү=gm_ред

Амортизациялық жүйенің Аэ және ең жоғары A^mах жұмысты жұту қабілеттілігі динамикалық күштермен расталуы тиіс.

192. Егер динамикалық күштер дөңгелектерді айналдырғаннан маңдайлық күштерді салмай жүргізілсе, осы сынақтарда есептерге тиісті түзетулер енгізуге мүмкіндік беретін деректер алынуға тиіс. Егер сынақтар оқшауланған қондырғыда жүргізілсе, ал шасси бекітілетін ӘК агрегаттарының серпімділігі жүктемелердің шамаларына елеулі әсер етсе, жеке шассиге келетін жұмыстың үлесі арнайы есептердің негізінде нақтылануы мүмкін, осы орайда сынақтардан есепте алынған амортизацияның сипаттамаларын растайтын деректер алынуы тиіс.

193. А_э пайдалану жұмысын амортизациялық жүйе жұтқан кезде пайдалану жүктемелерге қатысты қауіпсіздік коэффициенті 1,50 тең алынуға тиіс. Объективті деректермен Аmах, максимальді жұмысты амортизацияның жұтуына сәйкес келетін жүктемелердің ӘК әрекеті кезінде шасси мен ӘК конструкциясының бұзылуы немесе қауіпті салдарларға әкелуі мүмкін олар беріктігінің сол бір төмендеуі орын алмайды.

Егер беріктікке есептеген кезде шасси мен ӘК үшін максимальді жұмысты жұтқан кезде ең жоғары жүктемелерге қатысы бойынша 1,30 қауіпсіздік коэффициенті алынса көрсетілген деректер ұсынылмауы мүмкін.

Жүктемені динамикалық салу кезінде артқы сақтандырғыш тіректің (алдыңғы дөңгелегі бар шасси) амортизациясы қабылдауға тиіс пайдалану жұмысты мынадай формула бойынша айқындаған жөн

А^э=0,15 m_пос

(0,15 коэфициенті м²/с2 мөлшеріне ие).

194. Алдыңғы немесе артқы дөңгелегі бар шассидің негізгі тіректерін жүктеу жағдайлары.

Шассидің беріктігін айқындаған кезде геометриялық ара қатынастарды қаралып отырған жағдайдың пайдалану жүктемесіне сәйкес келетін шамаға жаншыған амортизациясы кезінде белгілеген жөн.

Егер техникалық себептер бойынша дөңгелектерді қысқы шаңғыларға айырбастау мүмкіндігі көзделсе, шассидің беріктігі барлық жағдайларға тексерілуге тиіс.

Қосақталған дөңгелектер кезінде барлық жағдайларда дөңгелектерге біркелкі емес жүктеме: жалпы жүктемеден бір дөңгелекте 60% және екіншісінде 40% қаралуға тиіс. Егер ӘК топырақты ұшып көтерілу-қону жолағында жүйелі пайдалану талаптары қойылса, 0,7:0,3 қатысты жүктемелерді үлестіру жүргізіледі.

Барлық жағдайларда тік жүктеменің пайдалану мәні 0,67 Р_{бұз.рад} , аспауға тиіс, ал Аmax жұтқан кезде тік жүктеменің мәні 0,75- Р _ұз.рад аспауға тиіс, мұндағы Р_{разр.рад} - дөңгелекқе бұзатын радиалдық жүктеме.

Екі осьтік арбасы бар негізгі тірек үшін арба осьтерінің арасында жүктемелерді үлестіру туралы қосымша нұсқаулар келтірілген.

195. Е_ш.қон жағдайы. Үш нүктеге қону. Пайдалану мен максималды жұмыстарды жұтқан кезде пайдалану және ең жоғары жүктемелер (n^э_f және n_Е^mах жүктелімдер) амортизацияны жаншу диаграммасынан айқындалуға тиіс. Күштер әрекет ету бағыты жер бетіне қалыпты.

Ескертпе 1: Шассидің, фюзеляждің және қанаттың беріктігі сондай-ақ бір негізгі тірекке қону жағдайына тексеруден өтуге тиіс. Осы жағдайда пайдалану мен ең жоғары жұмысты жұтқан кезде тірекке жүктеменің шамасын Еш.пос жағдайында осы жүктеменің шамасына тең алынуға тиіс.

Қауіпсіздік коэффициенті сол Е_ш.қон жағдайындағыдай.

Ескертпе 2: Шассидің және оның бекітпелерінің беріктігі шектеушіге соғылған кезде кері жүрісінде амортизатор штогының толық шығу сәтінде пайда болатын жүктемелерге тексеруден өтуге тиіс. Бұдан басқа, шасси конструкциясы элементтерінің беріктігі шток толық шығарылған жағдайда онда ең жоғары мүмкін алғашқы қысым болған кезде, бірақ кейін қарай бағытталған амортизациялық тіректі жаншуды бастауға сәйкес келетін жүктемелерге тексеруден өтуге тиіс. Жүктемелер дөңгелектердің осьтеріне салынуға тиіс. Қосақталған дөңгелектер болған кезде дөңгелектер арасындағы жүктемелерді үлестіру біркелкі болады.

Қауіпсіздік коэффициент f=1,5.

196. Е_{ш.көтер} жағдайы. Екпін. ӘК жерде тұруына сәйкес келетін жағдайда деп саналады. Әрбір тірекке бір мезетте мынадай жүктемелер әрекет етеді:

Р^Э_у =n^Э_{Е көтер} Р_{ст көтер}

мұндағы Р_{ст_ көтер} - m _көтер кезінде тірекке тұру жүктемесі;

n^э_{E көтер} - екпін кезінде пайдалану жүктелім;

n^Э_{Е көтер} =2,00 жалғыз немесе қосақтаған дөңгелектер үшін;

n^Э_{Е көтер} - 1,70 арбалар немесе тандем орналасқан дөңгелектер үшін алынатын;

дөңгелектердің осьтеріне салынған және ұшуға қарсы бағытталған жерге қосарласқан күш

Р^Э_х=кР^э_у,

мұндағы к=0,3.

Сондай-ақ жоғарыда келтірілген Р^у_э күшінің және Рхэ = 0,7кР_э^у күшінің бір мезеттегі әрекетін қараған жөн.

Ескертпе. Ұшу бойынша бағытталған Рэх шамасы ұқсас схемалардағы шассиді пайдалану тәжірибесін есепке алып шассидің кинематикалық схемасын талдау негізінде нақтылауы мүмкін.

Егер ӘК топырақты ұшып көтерілу-қону жолағында жүйелі пайдалану талабы қойылса, nэх көтер екпіні кезінде пайдалану жүктелімі шасси тіректері дөңгелектерінің шиналарын толық жаншуына б_{n  0} және топырақтың ең аз беріктігіне ₀ қарай кестесі бойынша таңдалуға тиіс. Егер шассидің тіректерінде арбалар орнатылса n^э_{х көтер} взл айқындау үшін осы дөңгелектер шиналарының 1,5б_n 0 алынады.

o және n аралық мәндері үшін сызықтық интерполяция қолданылады.

11-сурет.

k коэффициентін анықтаған кезде мыналарды пайдалану қажет:

Рk

n = -------, мұндағы Pk, - шассидің тірегіне P^э_у жиынтық

Ро

сатылас жүктемені дөңгелектер арасында симметриялық үлестіру кезінде бір дөңгелекке келетін жүктеме.

k шамасын 0,3 кем алмаған жөн.

1-кесте

Мұндағы

Рk

      n = -------, ал Pk, - шассидің тірегіне P^э_у жиынтық сатылас

            Ро

жүктемені дөңгелектер арасында симметриялық үлестіру кезінде бір дөңгелекке келетін жүктеме.

К шамасын 0,3 кем алмаған жөн.

Ескертпе. Топырақтың беріктігі үшін о<60 Н/см² (6 кгс/см²) шассиге жүктемелер ӘК пайдаланған кезде орын алуы мүмкін ұшып көтерілу-қону жолағының (ұшып көтерілу-қону жолағы) неғұрлым тегіс емес беті бойынша екпіннің арнайы есептерінің негізінде анықталуға тиіс. Осындай есептердің негізінде топырақтың беріктігі үшін о>60 Н/см² (6 кгс/см²) шассиға жүктемелердің шамалары нақтылануы мүмкін. Есептердің әдістемесін Дайындаушы белгілеуге тиіс.

G_ш жағдайы. Шассидің екі тірегіне алдыңғы соққы.

ӘК жерде тұруына сәйкес келетін жағдайда деп саналады. Жүктеме доңғалақтың осі арқылы өтеді және а бұрышымен алдынан және астынан көлбеуге бағытталған.

Егер ӘК топырақты ұшып көтерілу-қону жолағында жүйелі пайдалану талабы қойылса, Рэ шамасы mвзл шыға отырып анықталуға тиіс.

Е_ш+G_ш жағдайында бір мезетте алдыңғы соққымен (артқы дөңгелегі бар шасси үшін) негізгі тіректерге қонған ӘК негізгі тіректеріне отыратыны, ал артқы дөңгелегі жерге жетпейтіні алынады. Негізгі тіректерге тепе-тең әрекет ететін жүктеме ӘК симметриясының жазықтығында жатыр, доңғалақ осінен өтеді және ӘК ауырлығының ортасына бағытталған.

Пайдалану мен жоғары жұмысты жұтқан кезде бір тірекке жүктеменің шамасы Е _ш.қон жағдайында осы күштің шамасына тең алынуға тиіс.

197. Е _ш. жағдайында негізгі тіректерге қону (алдыңғы дөңгелегі бар шасси үшін).

ӘК негізгі тіректерге отыратыны, ал артқы сақтандырғыш тірек жерге тимейтіні, бірақ одан тікелей жақындықта болуы; тепе-тең әрекет ететін жүктеменің күші жерге қалыпты және дөңгелек осінен өтетіні алынады.

Пайдалану мен ең жоғары жұмысты жұтқан кезде бір тірекке жүктеменің шамасы Е_{ш. пос} жағдайында осы күштің шамасына тең алынуға тиіс.

Е_ш + G_ш жағдайында айналдырылмаған дөңгелектермен қону.

Айналдырылмаған дөңгелектерімен қону кезінде негізгі тірекке әрекет етуші жүктемелерді мынадай жағдайларда есептеумен анықтаған жөн:

алдыңғы дөңгелегі бар ӘК Е _ш. пос және Е _ш жағдайларына сәйкес келетін арасында орта жағдайда қонуы және артқы дөңгелегі бар ӘК екі негізгі тірегі жерге тиген және қозғалтқыштар тартымның бағыты қону бұрышының жартысына тең көлбеумен оң бұрыш болған жағдайда қонуы қаралады;

жылдамдықтың тік құрамдасы V_x =1,1 V_n (V_n- ӘК қону жылдамдығы, жылдамдықтың тік құрамдасы пайдалану мен максимальді жұмысты жоғары тапсырылғаннан шассидің амортизациясы жұту жағдайларына сәйкес қеледі;

пайдалану жұмысын жұтқан кезде ұшып көтерілу-қону жолағының бетіне үйкеліс коэффициенті u=0,8 және ең жоғары жұмысты жұтқан кезде u=0,5.

Беріктікті тексеру тік жүктемелердің тиісті мәндерімен максималды теріс және оң деңгейлес жүктемелердің комбинациясына, сондай-ақ сатыластан 25% кем алынбауға тиіс деңгейлес жүктеменің тиісті мәнімен максималды сатылас жүктеменің комбинациясына жүргізілуге тиіс.

198. R_1ш жағдайы. Шассидің екі негізгі тіректеріне бүйірлі соғумен қону. Артқы дөңгелегі бар ӘК жерде тұруына сәйкес келетін жағдайда, ал тұмсықтық дөңгелегі бар ӘК қаралып отырған Еш сәйкес келетін жағдайда деп саналады. Егер қалыпты күш әрбір тірекке пайдалану (А^э) мен максимальді жұмысты (А^mах) жұтумен қонған кезде Еш жағдайында осы күштің шамасының 0,75 тең алынуға тиіс.

Қаралып отырған бүйірлі күшті тік жүктеменің тиісті мәні мен пайдалану жұмысты жұтқан кезде Ву=+10^о және максимальді жұмысты жұтқан кезде Ву=±50 тең алынатын әкету бұрыштары кезінде P_z = f{P_y, В_y) эксперименталдық мәндердің негізінде анықтаған жөн. Егер P_z = f{P_y, В_y) күші R_1ш (А^э және А^mах) жағдайының Р_у -нен, аз Р_у мәні кезінде максимальдігіне жетсе, қосымша осы ең жоғары күштің Р_z mах және оған сәйкес келетін Р_у комбинациясын қараған жөн. Бүйірлі жүктемелер, жоғарыда көрсетілгендей табылған 1,25 есе көбейтілуге тиіс және олардың жерге тию нүктелерінде осы жағдай тиісті тік жүктемелермен жаншылған шиналары бар дөңгелектерге салынуға тиіс.

199. R_{2 ш.пос} және R_{2 ш.взл} жағдайлары. Рульдеу кезінде бұру.

R2 ш.пос жағдайында есептік кону салмағымен ӘК үш нүктедегі жағдайда тұруы қаралады, осы орайда артқы дөңгелек пен негізгі тіректер біреуінің дөңгелектері жерге тимейді, бірақ одан тікелей жақындықта болады, негізгі тіректер екіншісінің дөңгелектері тежелген және жерге дөңгелектердің жанасу нүктелерінде салынған жер реакциясының әрекетінде болады. Негізгі тірекке жер реакциясының сатылас компонентінің пайдалану шамасы n^Y_{r 2gmun} тең болып алынуға тиіс; ӘК осіне бағытталған негізгі тұраққа бүйірлі компоненттің пайдалану шамасы - n^Y_{r 2gmun} тең болуға тиіс. Жерге қосарлас (қозғалысқа қарсы) бағытталған негізгі тірек дөңгелектердің үйкеліс күшінің пайдалану шамасы M_mах тең болуға

M_mах

------, мұндағы R - жаншылған дөңгелектің радиусы;

М_mах - дөңгелектерді Дайындаушының деректері бойынша негізгі тірек деңгелектердің жиынтық, максимальді тежеу сәті, ол кем дегенде қонғаннан кейінгі жүгіріс режимі үшін екі есе еселенген - 2M^І_O кем емес алынуға тиіс.

Егер S_кр <80 м² және n^І_R2 =0,60, егер S_кр >100 м² артқы деңгелегі бар ӘК үшін пайдалану жүктелімі n^І_R2 =0,60, ал алдыңғы дөңгелегімен ӘК үшін n^І_R2 =0,70 тең алынады; қанат көлемінің аралық мәндері үшін n^І_R2 жүктелімі сызықтық интерполяциямен айқындалады.

Ескертпе 1: Үйкеліс күші болмаған кезде сондай-ақ R_2ш.пос жағдайын қараған жөн.

Ескертпе 2: Егер Ұшуды пайдалану жөніндегі нұсқаулықта қонғаннан кейін рульдеуде жылдамдық пен бұру радиусы бойынша шектеулер көрсетілсе, жоғарыда келтірілген жүктемелер нақтылануы мүмкін.

200. R_{2 ш.көтер} жағдайында есептік ұшып көтерілу салмағымен ӘК бұрылуы қаралады. Шассидің негізгі тіректерінің әрбіреуіне жүктемелер ӘК статикалық тепе-теңдегі есебінен мынадай жағдайларда айқындалады:

ӘК үш нүкте жағдайында тұр, әрбір тіректің амортизациясы жаншуының шамасы оған әрекет ететін жүктемеге сәйкес келеді;

ӘК ауырлығының ортасындағы тік жүктелім n_у =1,00;

ӘК көтермелі күші Y=0;

V²

ӘК ауырлығының ортасындағы бүйірлі жүктелім n_z = -------,

9.81R

мұндағы V=1,2 V_R, ал V_R және R - жылдамдық (м/с) және тиісті радиус (м) олармен пайдалануда ұшып көтерілу салмағымен рульдеу кезінде бұрылу жүргізуге рұқсат беріледі; көрсетілген шамалар Ұшуды пайдалану жөніндегі нұсқаулықта жазылуға тиіс; есеп n_z неғұрлым үлкен мәнге ие осындай V_R және R комбинациясы үшін жүргізіледі;

әрбір жүктеменің бүйірлі жүктеменің сатыласқа қатысы (координаттардың жерлік осьтерінде) n_z тең;

бұрыштық үдеулер w_х =0 және w_z=0.

Бірақ R_{2ш.көтер} жағдайын да неғұрлым жүктелген негізгі тірекке келетін жүктемелер кемінде

                          а      h

      P^І_у = 0,5 gm _ace (---- + ----)

                          B     b_o

Мұндағы а - ӘК ауырлығының ортасы мен алдыңғы дөңгелек осінің арасындағы көлбеу бойынша қашықтық;