4) аттестатталған тұқым өндiрушiлердiң қызметiне олардың біліктiлiк талаптарына сәйкестiгi нысанында инспекция жүргiзудi жүзеге асыруға;
5) тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезіндегі әкiмшiлiк құқық бұзушылықтар туралы хаттамалар жасауға;
2006.10.01. № 116-III ҚР Заңымен 6) тармақша өзгертілді (2006.01.01. бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
6) облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органына субъектiлердiң тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру құқығын куәландыратын аттестаттау туралы куәлiктiң қолданылуын тоқтата тұру жөнiнде ұсыныс енгiзуге;
7) тұқым сапасына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру үшiн тұқым топтарынан сынамалар iрiктеп алуға;
2004.20.12. № 13-III ҚР Заңымен 8) тармақша өзгерді (бұр. ред. қара)
8) субсидия бөлiнген тұқымның нысаналы пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыруға құқығы бар.
9) 2004.20.12. № 13-III ҚР Заңымен алып тасталды (бұр. ред. қара)
9-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылау
1. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылауды тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган, оның аумақтық органдары, тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлар жүзеге асырады және ол Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы туралы заңдарының, мемлекеттік стандарттар мен тұқым шаруашылығы саласындағы өзге де нормативтiк құжаттардың сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған.
2. Тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылау:
2006.31.01. № 125-III ҚР Заңымен 1) тармақша жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
1) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган бекітетін біліктілік талаптарына сәйкес жүргізілетін тұқым шаруашылығы субъектілерін алғашқы аттестаттауды;
аттестаттаудың жарамдылығы мерзімінің аяқталуына байланысты тұқым шаруашылығы субъектілерін қайта аттестаттауды:
бірегей тұқымдарды өндірушілер үшін - бес жылда бір рет;
элиталық тұқым өсіру шаруашылықтары үшін - екі жылда бір рет;
тұқым өсіру шаруашылықтары үшін - үш жылда бір рет;
тұқым сапасын сараптау жөніндегі зертханалар үшін - үш жылда бір рет;
байқаудан өткізушілер мен тұқым сарапшылары үшін - үш жылда бір рет;
тұқым шаруашылығы субъектілерін біліктілік талаптарына сәйкестік нысанында аттестаттаудан кейінгі жыл сайынғы тексеруді қамтитын тұқым шаруашылығы субъектілерін аттестаттауды;
2) сорттық және тұқымдық бақылауды;
2006.31.01. № 125-III ҚР Заңымен 3) тармақша жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
3) аттестатталған тұқым шаруашылығы субъектілерінің қызметін олардың тұқым шаруашылығы саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген біліктілік талаптарына сәйкестігі нысанында бақылау;
2006.31.01. № 125-III ҚР Заңымен 4) тармақша жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
4) тұқымды өндіруді, дайындауды, сақтауды, өткізуді, тасымалдауды және пайдалануды бақылау;
2006.31.01. № 125-III ҚР Заңымен 5) тармақшамен толықтырылды
5) ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сорттарын мемлекеттік сынауды бақылау.
2006.31.01. № 125-III ҚР Заңымен 3 тармақ жаңа редакцияда (бұр. ред. қара)
3. Сорттық және тұқымдық бақылау:
1) тұқымды өндіру, өңдеу, сақтау, өткізу және пайдалану жөніндегі іс-шаралардың жүзеге асырылуын мынадай:
тұқым себу;
ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің вегетациясы;
жинау;
тұқым құю;
тұқым сақтау;
өткізу (тұқымдардың өткізуге дайындалған және өткізілген партияларын, оның ішінде экспорт және импорт кезінде, олардың сапасының растаушы құжаттарға сәйкестігіне тексеру) кезеңдерінде тұқым шаруашылығы ережелері мен нормаларын сақтау нысанында бақылауды қамтиды.
Белгіленген тәртіппен аттестатталған тұқым өндірушілердің тұқым өндіруін бақылау, ол мынадай кезеңдерді қамтиды:
тұқым себуге дайындалған егістіктерді тексеру - тұқым себудің алдында жылына бір рет;
вегетация кезеңінде сорттық егістерді тексеру - жылына үш рет;
сорттық және гибридтік егістерді байқау және егістік зерттеуді бақылау - байқау кезеңінде бір рет;
тұқымдарды жинау (жинап алу), тасымалдау, өңдеу (тазарту) және сақтауды, тұқым қоймаларының дайындығын бақылау - бақылаудың әрбір түрі бойынша жылына екі рет.";
2) аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханалардың тұқымдардың сорттық және себу сапасына сараптама жүргізуін, олардың тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен стандарттарды сақтауын:
тұқым сапасын сараптау кезеңінде жылына екі рет, сондай-ақ бақылау тәртібімен тұқым сапасын сараптау жөніндегі қызметтерді мемлекеттік сатып алуды жүзеге асыру кезінде;
тұқым өндірушілерге шағым жасалған, сондай-ақ аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханалар берген тұқымдарды сорттық және себу сапасына зерттеулердің нәтижелерімен келіспеген жағдайдағы бақылауды;
3) аттестатталған байқаудан өткізушілердің жұмысын байқаудан өткізу кезеңінде, сондай-ақ тұқым өндірушілерді олардың осы Заңның 14-бабының 2-тармағының нормаларын сақтауы нысанында тексеруді;
4) тұқым шаруашылығы субъектілерінің тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, стандарттар мен өзге де нормативтік құжаттарды сақтауын бақылауды қамтиды.
10-бап. Тұқым шаруашылығы субъектiлерiн аттестаттау
1. Мыналар:
1) тұқым сапасының сараптамасы жөніндегі зертханалар;
2) бiрегей және элиталық тұқымдарды өндiрушiлер;
3) сатуға арналған бiрiншi, екiншi, үшiншi көбейтiлген тұқымдарды өндiрушiлер;
4) байқаудан өткізушi мәртебесiн иеленуге үмiткер жеке адамдар, байқаудан өткізушiлер;
5) тұқым сарапшысы мәртебесiн иеленуге үмiткер жеке адамдар, тұқым сарапшылары аттестатталуға жатады.
2006.10.01. № 116-III ҚР Заңымен 2-тармақ өзгертілді (2006.01.01. бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
2. Аттестаттау мерзiмi бiткеннен кейiн тұқым шаруашылығының субъектiлерi қайта аттестаттаудан өтуге мiндеттi.
3-тарау. Тұқым шаруашылығын ұйымдастыру
11-бап. Тұқым шаруашылығы жүйесi
1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым шаруашылығы жүйесi - сорт алмастыру және сорт жаңарту мақсаты үшiн сорттардың шығарылуын, мемлекеттік сорттық сынағын, жаппай көбейтiлуiн, тұқымдардың өндiрiлуiн, дайындалуын, өңделуiн, сақталуын, тасымалдануын, сатылуы мен пайдаланылуын, сорттық егiстердi байқаудан өткізудi, тұқым сапасына сараптама жасауды, мемлекеттік сорттық және тұқымдық бақылауды қамтамасыз ететiн, функционалдық жағынан өзара байланысты мемлекеттік органдардың, ғылыми ұйымдардың, тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң жиынтығы.
2. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым шаруашылығы жүйесiне:
1) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган мен оның аумақтық органдары;
2006.10.01. № 116-III ҚР Заңымен 1-1) тармақшамен толықтырылды (2006.01.01. бастап қолданысқа енгізілді)
1-1) облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергілікті атқарушы органдары;
2) тұқым өндiру, дайындау, өңдеу, сақтау, сату және тасымалдау жөніндегі қызметтi жүзеге асыратын аттестатталған жеке және заңды тұлғалар;
3) белгiленген тәртiппен аттестатталған тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханалар, байқаудан өткізушiлер, тұқым сарапшылары кiредi.
12-бап. 2004.20.12. № 13-III ҚР Заңымен алып тасталды (01.01.05 ж. бастап қолданысқа енгізілді) (бұр. ред. қара)
4-тарау. Тұқымдарды өндіру, дайындау, өңдеу,
сақтау, тасымалдау, сату және пайдалану
13-бап. Тұқымдарды өндiру мен пайдалануға қойылатын талаптар
1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдары:
1) карантиндiк объектiлерден ауру жұққызған болса;
2) егер тұқым:
мемлекеттік сорт сынағынан өтпеген;
Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлмеген немесе Қазақстан Республикасында перспективасы жоқ деп танылған сортқа жататын болса;
3) осы Заңда белгiленген тәртiппен егу сапасына сараптамадан өтпесе, оларды сатуға және егу (отырғызу) үшiн пайдалануға тыйым салынады.
2. Сорттық және егу сапалары бойынша мемлекеттік стандарттар мен тұқым шаруашылығы саласындағы өзге де нормативтiк құжаттардың талаптарына сай келмейтiн тұқымдарды сатуға, сондай-ақ осы Заңға сәйкес аттестатталған элиталық тұқым шаруашылығында және тұқым өсiру шаруашылықтарында егу (отырғызу) үшiн пайдалануға тыйым салынады.
3. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлмеген тұқым сорттарын мынадай жағдайларда, егер:
1) олар селекциялық және зерттеу жұмыстары үшін пайдаланылатын болса;
2) оларды өсiрiп-өндiру Қазақстан Республикасынан тыс жерлерге әкету үшiн халықаралық шартта көзделсе, себуге рұқсат етiледi.
4. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлмеген және (немесе) одан шығарылған ауыл шаруашылық өсiмдiктерi сорттарының тұқым топтары ерекше жағдайда одан кейiнгi үш жыл iшiнде тұқымдық мақсатқа сату құқығынсыз пайдаланылуы мүмкiн.
5. Осы Заңда белгiленген тәртiппен аттестаттаудан өтпеген жеке және заңды тұлғалар тұқымдарды сату құқығынсыз өз қажеттерi үшiн ғана өндiру мен пайдалануды жүзеге асыра алады.
14-бап. Тұқым өндiрушiлердiң құқықтары мен мiндеттерi
1. Тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлейтiн квоталардан кем болмайтын көлемде тұқым өндiрудi қамтамасыз етуге тиiстi аттестатталған тұқым өндiрушiлердi қоспағанда, тұқым өндiрушiлер тұқым өндiру көлемiн өз бетiмен белгiлеуге құқылы.
2. Тұқым өндiрушiлер:
1) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган бекiткен технологиялық талаптарды, өндiрiс схемаларын, тұқымды сақтау және сату ережелерiн сақтауға, олардың саны мен сапасы жағынан сақталуын қамтамасыз етуге;
2) Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлген сорттардың тұқымдарын, сондай-ақ перспективалы деп танылған сорттардың тұқымдарын егу үшiн пайдалануға;
3) элиталық тұқымдарды алдағы уақытта сату, соның iшiнде мемлекеттен тыс жерлерге сату мақсатымен оларды өндiру кезiнде бiрегей тұқым сорттарын және будандардың шыққан тегiнiң нысандарын сатып алуға;
4) тұқымдарды сату кезiнде олардың сорттық және егу сапасын, сондай-ақ сорттың сипаттамасын (суреттемесiн) растайтын құжаттарды табыс етуге;
5) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлеген тәртiппен сорттық егiстерге байқау өткізуге;
6) сатуға, егу үшiн пайдалану мен сақтық және ауыспалы қорлар жасауға арналған тұқымдардың егу сапасына сараптама жүргiзуге;
7) егiстi (отырғызылған екпелердi), аумақтарды, тұқым тазалағыш машиналар мен механизмдердi, қоймаларды карантиндiк объектiлердi анықтау үшiн үнемi тексерiп отыруды қамтамасыз етуге және оларға қарсы күрес жөніндегі іс-шараларды жүргізуге;
8) өз қаражаты есебiнен тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органмен келісілген көлемде ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң сақтық және ауыспалы қорларын құруға;
9) тұқым шаруашылығы және өсiмдiктер карантинi саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның лауазымды адамдарын тұқым, тұқым өсiру егiсiне, тұқым топтарына, тұқымдарды өңдейтiн, сақтайтын, өткiзетiн жерлерге, құжаттарға еркiн жiберуге;
10) тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiленген тәртiп пен мерзiмде сорттың жаңартылуын және сорттың алмастырылуын жүргiзуге;
11) сатылуға тиiстi тұқымның тұқым құжатында көрсетiлген сорттық және егу сапасына сәйкестiгiне кепiлдiк беруге;
12) сатылған және өз қажетiне пайдаланылған тұқымдардың мөлшерiне, шыққан тегiне, олардың сорттық және егу сапасына есеп жүргiзуге мiндеттi.
15-бап. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдарын өндiруге арналған агроэкологиялық аймақтар
Тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң осы аймақта пайдалануға рұқсат етiлген жоғары сапалы тұқымдарын өндiру үшiн табиғи-климаттық жағдайлары қолайлы агроэкологиялық аймақтарды айқындайды.
16-бап. Тұқым топтарын сату мен тасымалдау
1. Тұқым топтарын сату мен тасымалдау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Тұқым топтарын сатқан және тасымалдаған кезде олар ыдысқа салынған (буып-түйiлген) немесе ыдысқа салынбаған (үйiлген) күйде болуы мүмкiн.
3. Тұқым топтарын ыдысқа салынған (буып-түйiлген) күйiнде сатқан және тасымалдаған кезде олардың ыдыстары мен бумаларында белгiленген нысанда этикетка болуға тиiс.
4. Бiрегей және элиталық тұқымдарды ыдысқа салынған (буып-түйiлген) күйде ғана сату мен тасымалдауға рұқсат етiледi.
5. Тұқымдарды ыдысқа салынбаған (үйiлген) күйiнде сатқан және тасымалдаған кезде осы тұқым топтарына тұқымдардың әрбiр тобы сортының атауы, тұқымдардың өсiрiлген жерi мен сапасы туралы деректер көрсетiлген iлеспе құжаттарды ресiмдеу талап етiледi.
6. Химиялық және биологиялық препараттармен өңделген тұқым топтары ыдысқа салынған (буып-түйiлген) жағдайда болуға тиiс. Осы тұқымдардың ыдыстары мен бумаларында мұндай тұқымдардың ұсталу тәртібін анықтайтын және адамның денсаулығы мен қоршаған ортаға жағымсыз әсер ету мүмкiндiгi туралы мәлiметтер қамтылған тиiстi жазбалар болуы керек.
7. Тұқым топтарын сатқан және тасымалдаған кезде ыдыстар мен бумаларда, этикеткаларда және iлеспе құжаттарда сорттың атауы, тұқымдардың өсiрiлген жері мен сапасы туралы шындыққа сәйкес келмейтiн мәлiметтер көрсетуге, сондай-ақ бұқаралық ақпарат құралдарында тұқым топтары туралы көрiнеу жалған жарнама таратуға тыйым салынады.
17-бап. Мемлекеттік тұқым ресурстары, сақтық және өтпелi қорлар
1. Мемлекеттік тұқым ресурстары ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерiне дүлей зiлзалалар немесе өзге де төтенше жағдайлар кезiнде көмек көрсету, Қазақстан Республикасының тұқым материалына деген қажеттерiн тұрақты қамтамасыз ету, сорт жаңартуды, сорт алмастыруды жүргiзу, мемлекетаралық келісімдердiң орындалуын қамтамасыз ету үшiн құрылған және соған арналған ауыл шаруашылық өсiмдiктерi тұқымдарының мемлекеттік қорлары болып табылады.
2. Мемлекеттік тұқым ресурстарын қалыптастыруды тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган жүзеге асырады.
3. Сақтық тұқым қорлары ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым қорлары болып табылады және астық шықпай қалған жағдайда тұқым себудi қамтамасыз ету үшiн оларды ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерi дербес қалыптастырады.
4. Өтпелi тұқым қорлары күздiк ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң қорлары болып табылады және оларды ауыл шаруашылық тауар өндiрушiлерi дербес қалыптастырады.
18-бап. Тұқымдарды дайындау, өңдеу, сақтау және пайдалану
1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқымдарын дайындауды, өңдеудi, сақтауды және пайдалануды ұйымдастыру тәртібін тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік орган белгiлейдi.
2. Патент иесiнiң ерекше құқық объектiсi болып табылатын тұқымдарды пайдалануға Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен рұқсат етiледi.
19-бап. Тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелу және Қазақстан Республикасынан әкету
1. Тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелу және Қазақстан Республикасынан әкету Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне сорттары енгiзiлген ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелуге және Қазақстан Республикасынан әкетуге pұқсат етiледi.
3. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне сорттары енгiзiлмеген және (немесе) патент қабiлеттiлiгi мен шаруашылыққа пайдалылығына ғылыми зерттеулер мен мемлекеттік сынақтар өткізуге арналған тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелуге жол берiледi.
4. Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлген ауыл шаруашылық өсiмдiктерi сорттарының тұқым топтарын, республиканың осы тұқымдарға деген қажетi толық қамтамасыз етiлген жағдайда, сондай-ақ ғылыми зерттеулерге, патент қабiлеттiлiгi мен шаруашылыққа пайдалылығына мемлекеттік сынақ жүргiзуге, элиталық тұқым өндiруге арналған тұқым топтарын әкетуге тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның келісімiмен жол берiледi.
5. Қазақстан Республикасына әкелiнетiн және Қазақстан Республикасынан әкетiлетiн тұқым топтарында олардың сорттық және егу сапасын куәландыратын құжаттары бiрге болуға және олар мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттың талаптарына сай болуға тиiс.
6. Тектiк инженерия (тектiк түрлендiру) негiзiнде алынған сорттардың тұқым топтарын Қазақстан Республикасына әкелуге тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның келісімiмен жол берiледi.
7. Қазақстан Республикасына әкелiнетiн тұқым топтарына Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өсiмдiктер карантинi жөніндегі бақылау, фитосанитариялық және тұқымдық сараптама жасалуға тиiс.
20-бап. Тұқым сапасына кепiлдiктер
1. Тұқым сату жөніндегі қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар тұқымдардың сорттық және егу сапасы олардың сапасын растайтын iлеспе құжаттарда көрсетiлген мәлiметтерге сәйкестiгiне кепiлдiк бередi.
2. Тұқымдардың сорттық және егу сапасы iлеспе құжаттарда көрсетiлген мәлiметтерге сәйкес келмеген жағдайда тұқымдарды сату жөніндегі қызметтi жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жауапты болады.
3. Сатып алынған тұқымдарға кепiлдiктер тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерде, мемлекеттік стандарттарда және басқа да нормативтiк құжаттарда белгiленген мерзiм iшiнде қолданылады.
5-тарау. Тұқымның сорттық және егу сапаларын
анықтау тәртібі
21-бап. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерi тұқымдарының сорттық сапасын анықтау
1. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерi тұқымдарының сорттық сапасын анықтау тұқым шаруашылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерде, мемлекеттік стандарттарда және басқа да нормативтiк құжаттарда белгiленген талаптарға сәйкес егiстердi байқаудан өткізу, жерге егiп бағалау және зертханалық сорттық сынақтар арқылы жүргiзiледi және аттестатталған тұқым өндiрушiлер үшiн мiндеттi болып табылады.
2. Тұқымдары тұқым шаруашылығы субъектiлерiнiң сатуына немесе өздерiнiң тұқымдық егiстерiне пайдалануына арналған ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң сорттық егiстерiне мiндеттi түрде байқау өткiзiлуге тиiс.
3. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлген сорттарының бiрегей және элиталық тұқымдары жерге егiп бағалануға тиiс.
4. Ауыл шаруашылық өсiмдiктерiнiң Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етiлген Селекциялық жетiстiктердiң мемлекеттік тiзiлiмiне енгiзiлген сорттарының кейiннен сатылуға арналған элиталық тұқымдары мен бiрiншi көбейтiлген тұқымдары зертханалық сорттық сынақтан өткiзiлуге тиiс.
22-бап. Тұқымдардың егу сапасын анықтау
1. Сатуға және егу үшiн пайдалануға тиісті тұқымдардың егу сапасын анықтау осы Заңда белгiленген тәртiппен аттестатталған тұқым сапасының сараптамасы жөніндегі зертханаларда тұқымдардың сынамаларын iрiктеп алу және оларға кейiннен талдау жасау арқылы жүргiзiледi.
2. Сатылуға тиісті тұқым топтарының сынымаларын іріктеп алуды тұқым өндiрушi өкiлiнiң қатысуымен тұқым шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi мемлекеттік органның тұқым шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлары жүргiзедi.
3. Тек қана егуге арналған тұқымдар тобынан сынамаларды iрiктеп және (немесе) тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі аттестатталған зертханаларда тиiстi дайындықтан өткен тұқымды өндiрушiлер (олардың өкiлдерi) жүргiзедi.
23-бап. Тұқымдарға құжаттама жасау
1. Тұқымдардың сорттық және егу сапасын куәландыратын тиiстi құжаттарсыз оларды iшкi рынокта, экспорт және импорт кезiнде сатуға, сондай-ақ тұқымдарды егу үшiн пайдалануға жол берiлмейдi.
2. Сату және тасымалдау кезiнде бiрегей, суперэлиталық және элиталық тұқымдарға - тұқым аттестаты, бiрiншi және одан кейiнгi көбейтiлген тұқымдарға тұқым куәлiгi қоса берiледi.
3. Тұқым шаруашылығы субъектiлерi егу үшiн өзi өсiрген тұқымды пайдаланған жағдайда байқаудан өткізу актiсi мен тұқымдардың кондициялылығы туралы куәлiк не байқаудан өткізу aктici мен тұқымдарға талдау жасау нәтижесi олардың сорттық және егу сапасын растайтын құжаттар болып табылады.
4. Тұқым өндiрушiлер тұқымға аттестатты немесе тұқымға куәлiктi, аттестатталған байқаудан өткізушiлер және тұқым сапасына сараптама жасау жөніндегі зертханалар берген, олардың сорттық және егу сапасын растайтын құжаттар (сорттық егiстердi байқаудан өткізу актiсi, тұқымның кондициялылығы туралы куәлiк, тұқымға талдау жасау нәтижелерi) негiзiнде бередi.
6-тарау. Тұқым шаруашылығы саласындағы
дауларды шешу және жауапкершілік
24-бап. Тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезіндегі дауларды шешу
Тұқым шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезiнде туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шешiледi.
25-бап. Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы саласындағы заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық
Қазақстан Республикасының тұқым шаруашылығы саласындағы заңдарының бұзылуына кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
Қазақстан Республикасының
