аудиттелетін субъектіде жеке мүліктік мүдделері бар орындаушылардың;
егер, аудит жүргізу жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, оның аудиттелетін субъектінің алдында немесе аудиттелетін субъектінің оның алдында ақшалай міндеттемелері бар болса, аудит жүргізуіне тыйым салынады.
25-бап. Аудиттелетін субъектінің құқықтары
Аудиттелетін субъект:
аудиторлық ұйымнан аудит жүргізуге қатысты заңнаманың талаптары туралы қажетті ақпарат алуға;
аудиторлық ұйымның ескертпелері мен қорытындыларына негіз болған нормативтік құқықтық актілермен танысуға;
аудиторлық ұйымнан қаржылық есептіліктің, басқа да ақпарат пен өзге де құжаттардың заңнамаға сәйкес келмейтіні анықталғаны туралы ақпарат алуға;
аудиторлық ұйым шарт талаптарын бұзған жағдайда оның көрсететін қызметінен бас тартуға құқылы.
26-бап. Аудиттелетін субъектінің міндеттерi
1. Аудиттелетін субъект:
аудиторлық ұйымға уақтылы және сапалы аудит жүргізуі үшін жағдай жасауға, қажетті құжаттамаларды табыс етуге, ауызша немесе жазбаша нысанда түсіндірме және түсінік беруге;
егер шартта өзгеше көзделмесе, аудитке тиісті мәселелер ауқымын шектеу мақсатында аудиторлық ұйымның қызметіне араласпауға;
аудиторлық ұйымның талап етуі бойынша қажетті ақпарат алу үшін үшінші тұлғалардың атына өз атынан жазбаша сауал жолдауға міндетті.
2. Аудиторлық ұйымның шарт бойынша міндеттемелерден туындайтын талаптарын орындау аудиттелетін субъект үшін міндетті.
27-бап. Аудиттелетін субъектінің жауапкершілігi
1. Аудиттелетін субъект аудиторлық ұйымға аудит жүргізу үшін берген қаржылық есептілік пен өзге де ақпараттың толымдылығы мен дұрыстығы үшін жауапты болады.
2. Міндетті аудит жүргізуден жалтарған не оны жүргізуге кедергі жасаған, не оны жүргізуді Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес қамтамасыз етпеген заңды тұлғаның басшысы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
3. Аудит жүргізу аудиттелетін субъектіні табыс етілген қаржылық есептіліктің және өзге де құжаттардың Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмегені үшін жауаптылықтан босатпайды.
28-бап. Дауларды қарау
Аудиторлар, аудиторлық ұйымдар арасында, сондай-ақ олар мен аудиттелетін субъектілер арасында туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шешіледі.
29-бап. Өтпелі ережелер
1. Дара кәсіпкерлер болып табылатын аудиторлар Осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай ішінде аудиторлық қызметті жүзеге асыра алады.
2. Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган берген лицензияларды қоспағанда, аудиторлық ұйымдардың уәкілетті орган берген лицензиялары және осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін берілген "аудитор" біліктілік куәлігі жарамды болады.
30-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібi
Осы Заң, осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізілетін 9-баптың 4, 5-тармақтарын, 10, 12 және 14-баптарын қоспағанда, ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.".
15. «Қазақстан Республикасындағы селолық тұтыну кооперациясы туралы» 1999 жылғы 21 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., № 21, 770-құжат):
1) 41-баптың 6-тармағындағы "аудитордың қорытындысы" деген сөздер "аудиторлық есеп" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) 43-бапта:
1-тармақта:
"жылдық" деген сөзден кейін "қаржылық" деген сөзбен толықтырылсын;
"байланысты емес кәсіби аудитор" деген сөздер "байланысты емес аудиторлық ұйымды" деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақтағы "жылдық немесе өзге де қаржы есебіне міндетті аудиторлық тексеру" деген сөздер "жылдық қаржылық есептілігінің аудитін міндетті түрде" деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақтағы "есебіне аудиторлық тексеру" деген сөздер "есептілігіне аудит" деген сөзбен ауыстырылсын;
4-тармақтағы "есебіне аудиторлық тексеру" деген сөздер "есептілігіне аудит" деген сөздермен ауыстырылсын, "мұндай тексеру жүргізуден" деген сөздер "аудит жүргізуден" деген сөздермен ауыстырылсын, "ондай тексеру" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын.
16. «Сақтандыру қызметі туралы» 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 22, 406-құжат; 2003 ж., № 11, 56-құжат; № 12, 85-құжат; № 15, 139-құжат; 2004 ж., № 11-12, 66-құжат; 2005 ж., № 14, 55, 58-құжаттар; № 23, 104-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 4, 25-құжат):
1) 3-бапта:
жиырма бірінші абзацтағы "және уәкілетті аудитор" деген сөздер алып тасталсын;
отыз екінші абзац алып тасталсын;
2) 10-баптың 6) тармақшасы алып тасталсын;
3) 14-баптағы "немесе уәкілетті аудитордың" деген сөздер алып тасталсын;
4) 16-баптың 3-тармағындағы "кірістері" деген сөз "оның қызметінің кірістері" деген сөздермен, "және уәкілетті аудитор куәландырған жылдық қаржы есебін" деген сөздер "жылдық қаржы есебін және аудиторлық ұйым куәландырған аудиторлық есепті" деген сөздермен ауыстырылсын;
5) 20-бапта:
1 және 2-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының аудитін Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес аудит жүргізуге құқықтық өкілеттігі бар аудиторлық ұйым жүргізеді.";
"2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық есептілігі мен басқа да ақпаратын тексеру туралы аудиторлық есеп коммерциялық құпия болып табылмайды. Басқа да ақпараттың аудиті бухгалтерлік есепте сақтандыру резервтерін көрсетудің дұрыстығын, осы Заңның 46-бабында көрсетілген пруденциялық нормативтер мен өзге де сақталуға міндетті нормалар мен лимиттердің орындалуын, мәмілелер жасауға шектеулердің сақталуын тексеруді қамтиды.
Ілеспе қызметтер жүргізуге арналған шарт уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес келуге тиіс.";
3-тармақта:
"Уәкілетті аудитор" деген сөздер "Аудиторлық ұйым" деген сөздермен ауыстырылсын;
"қорытындының" деген сөз "аудиторлық есептің" деген сөздермен ауыстырылсын;
6) 24-баптың 2-тармағындағы "уәкілетті аудитордың" деген сөздер "аудиторлық ұйымның аудиторлық есебінің" деген сөздермен ауыстырылсын, "қорытындысы" деген сөз алып тасталсын;
7) 39-бап алып тасталсын;
8) 43-бапта:
4) тармақшадағы ", сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының аудитін" деген сөздер алып тасталсын;
10) тармақшадағы "және уәкілетті аудиторлардың" деген сөздер алып тасталсын;
9) 57 және 58-баптар алып тасталсын;
10) 74-баптың 4-тармағындағы екінші сөйлем алып тасталсын.
17. «Ауыл шаруашылық серіктестіктері және олардың қауымдастықтары (одақтары) туралы» 2000 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 23, 413-құжат):
1) 27-баптың 2-тармағындағы "аудиторлық қызметпен айналысуға құқығы бар" деген сөздер "аудиторлық қызметті жүзеге асырушы" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) 28-бапта:
1-тармақта:
"жылдық" деген сөзден кейін "қаржылық" деген сөзбен толықтырылсын;
"байланысы жоқ кәсіби аудиторды" деген сөздер "байланысы жоқ аудиторлық ұйымды" деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақтағы "аудиторлық тексеру" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын;
3-тармақтағы "аудиторлық тексеруді" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын, "мұндай тексеру міндетті", "мұндай тексеру мүдделі" деген сөздер "аудит міндетті", "аудит мүдделі" деген сөздермен ауыстырылсын.
18. «Коммерциялық емес ұйымдар туралы» 2001 жылғы 16 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 1, 8-құжат; № 24, 338-құжат; 2003 ж., № 11, 56-құжат; 2004 ж., № 5, 30-құжат; № 10, 56-құжат; 2005 ж., № 13, 53-құжат):
1) 12-баптың 6-тармағындағы "аудитор", "аудиторлар" деген сөздер тиісінше "аудиторлық ұйым", "аудиторлық ұйымдар" деген сөздермен ауыстырылсын;
2) 17-баптың 2-тармағындағы "аудиторлар палаталары" деген сөздер "кәсіби аудиторлық ұйымдар" деген сөздермен ауыстырылсын;
3) 35-баптың 4-тармағындағы "тәуелсіз аудитор" деген сөздер "аудиторлық ұйым" деген сөздермен ауыстырылсын.
19. «Қазақстанның Даму Банкі туралы» 2001 жылғы 25 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 9, 85-құжат; 2003 ж., № 11, 56-құжат; № 12, 83-құжат; № 15, 139-құжат; 2004 ж., № 15, 85-құжат; № 23, 140, 142-құжаттар; 2005 ж., № 11, 37-құжат; № 23, 105-құжат):
21-баптың 1 және 2-тармақтарындағы "(аудитор)" және "(аудитормен)" деген сөздер алып тасталсын.
20. «Тұтыну кооперативі туралы» 2001 жылғы 8 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., № 10, 138-құжат):
23-бапта:
1-тармақта:
"жылдық" деген сөзден кейін "қаржы" деген сөзбен толықтырылсын;
"байланысты емес аудитор" деген сөздер "байланысты емес аудиторлық ұйымды" деген сөздермен ауыстырылсын;
2-тармақтағы "аудиторлық тексеру" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын;
3-тармақтағы "аудиторлық тексеру" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын, "ондай тексеру өткізуден" деген сөздер "аудит жүргізуден" деген сөздермен ауыстырылсын, "мұндай тексеру" деген сөздер "аудит" деген сөзбен ауыстырылсын.
21. «Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы» 2003 жылғы 13 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 12, 89-құжат):
1) тақырыбында және бүкіл мәтін бойынша «аудиторлар мен», «аудитормен немесе», «аудиторды және», «аудитордың немесе», «аудитордың және», «аудиторды немесе», «жеке кәсіпкер ретінде аудиторлық қызметті жүзеге асыратын аудиторлар және», «аудиторларды немесе», «аудиторларға және», «аудитор және», «аудитор немесе» деген сөздер алып тасталсын;
2) 1-баптың 4) тармақшасында орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, мемлекеттік тілдегі мәтіні өзгермейді;
3) 3-бапта орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, мемлекеттік тілдегі мәтіні өзгермейді және 5-баптың 2-тармағындағы "оларды" деген сөз "оны" деген сөзбен ауыстырылсын;
4) 6-бапта:
1-тармақтағы "Аудитор және аудиторлық" деген сөздер "Аудиторлық" деген сөзбен ауыстырылсын;
2-тармақтағы "жүзеге асыратын аудитор немесе аудиторлық ұйым" деген сөздер "жүзеге асыратын аудиторлық ұйым" деген сөздермен ауыстырылсын;
5) тармақшаның қолданысқа енгізілу мерзімін 2-баптан қара
5) 15-баптың 1) тармақшасы алып тасталсын.
22. «Бағалы қағаздар рыногы туралы» 2003 жылғы 2 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 14, 119-құжат; 2004 ж., № 16, 91-құжат; № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 7-8, 24-құжат; № 14, 58-құжат; № 23, 104-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 4, 24-құжат):
42-баптың 2-тармағының 3) тармақшасындағы "аудитор" деген сөз "аудиторлық ұйым қызметкері" деген сөздермен ауыстырылсын.
23. «Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу және қадағалау туралы» 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 15, 132-құжат; 2004 ж., № 11-12, 66-құжат; № 16, 91-құжат; 2005 ж., № 14, 55-құжат; № 23, 104-құжат, 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 4, 24-құжат):
1) 9-баптың 1-тармағының 3) тармақшасындағы ", қаржылық ұйымдардың аудитін" деген сөздер алып тасталсын;
2) 10-баптың 7) тармақшасындағы "және банктерге аудит жүргізуге лицензиясы бар аудиторлық ұйымдардың" деген сөздер алып тасталсын;
3) 11-баптың 9) тармақшасындағы "және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына аудит жүргізуге лицензиясы бар аудиторлық ұйымдардың" деген сөздер алып тасталсын.
2-бап. Осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізілетін осы Заңның 1-бабы 21-тармағының 5) тармақшасын қоспағанда, осы Заң ресми жарияланған күнінен бастап он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының
Президентi
Н. Назарбаев
Астана, Ақорда, 2006 жылғы мамырдың 5-сі.
№ 139-III ҚРЗ
